czym jest rada pracownicza i jakie ma uprawnienia?

Pracownicy są współcześnie uważani za jeden z najważniejszych zasobów każdego przedsiębiorstwa. Właśnie dlatego pracodawca powinien zapewniać swoim podwładnym jak najlepsze warunki do pracy i rozwoju.

co to jest rada pracownicza i jak ją założyć?

Rada pracownicza to organ, którego zadania, obowiązki i uprawnienia zostały uregulowane ustawowo w 2006 roku. Zwykle w nomenklaturze mówi się o radzie pracowniczej w odniesieniu do firm państwowych oraz o radzie pracowniczej w kontekście firm prywatnych. W skład takiej rady mogą wchodzić osoby, które przepracowały w firmie minimum rok i nie reprezentują dodatkowo interesów pracodawcy. Oznacza to, że nie powinny się w niej znajdować osoby na stanowiskach kierowniczych. Wielkość rady jest uzależniona od tego, ilu ludzi jest zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie. Jeśli jest to 50–250 pracowników, to w skład rady mogą wchodzić 3 osoby. Z kolei gdy w firmie pracuje między 251 a 500 osób, to w radzie może być 5 pracowników. W największych firmach, gdzie zatrudnionych jest powyżej 500 osób, w skład rady wchodzi 7 osób. Jednocześnie pracownicy mogą ustalić z pracodawcą, że w radzie znajdzie się mniejsza lub większa liczba osób. W praktyce jednak nie może być ona mniejsza niż 3. Kadencja danej rady pracowniczej trwa 4 lata, a pierwsze spotkanie powinno odbyć się po nie więcej niż 30 dniach od wyboru jej członków. Należy także uchwalić regulamin i wybrać przewodniczącego, a także ustalić harmonogram dalszych spotkań.

jakie uprawnienia i obowiązki ma rada pracownicza?

Rada pracownicza ma zarówno uprawnienia, jak i obowiązki. Przede wszystkim osoby będące członkami tego organu są objęte ochroną przed wypowiedzeniem, a także rozwiązaniem umowy o pracę. Dodatkowo do uprawnień rady pracowniczej należą:

• możliwość wyrażenia zgody na zbycie akcji lub udziałów przedsiębiorstwa,
• podejmowanie decyzji w sprawie łączenia działów lub części firmy,
• powoływanie na stanowisko lub odwoływanie osoby ze stanowiska dyrektora,
• zatwierdzanie rocznego bilansu,
• uzyskiwanie wszystkich informacji na temat funkcjonowania danego przedsiębiorstwa,
• pośredniczenie między zatrudnionymi pracownikami a pracodawcą.

W praktyce rada pracownicza jest więc organem, który reprezentuje pracowników w danej organizacji. Nie ma jednak zawsze podstaw do funkcjonowania, ponieważ najbardziej przydaje się w czasach zmian w danej firmie, a więc na przykład gdy sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa zmienia się, potrzebne są nowe stanowiska lub następuje redukcja etatów. 

rada pracownicza a związek zawodowy

Nie należy mylić pojęcia rady pracowniczej ze związkiem zawodowym. Ten pierwszy organ reprezentuje pracowników, ale przede wszystkim koncentruje się na aspektach prawnych i finansowych. Z kolei związek zawodowy chroni prawa pracowników w danym zakładzie. Zrzesza więc osoby w miejscu zatrudnienia. Oczywiście organ ten może powstać u każdego pracodawcy, zarówno w firmie państwowej, jak i prywatnej. Przynależność do takiego związku chroni dodatkowo pracowników przed nagłym zwolnieniem. Dotyczy to jednak tylko osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę na czas nieokreślony. Właśnie wtedy związki zawodowe są szczególnie istotne. Warto wiedzieć o tym, że do rady pracowniczej przynależy zwykle kilka osób, a do związku zawodowego kilkadziesiąt, kilkaset lub nawet kilka tysięcy. Różnice są więc tutaj znaczące i pojęć tych nie można stosować zamiennie.