pracownicze plany kapitałowe – czego możemy się spodziewać?

W połowie lipca opublikowano kolejną wersję projektu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (PPK). Prawdopodobnie projekt nie będzie ulegał już kolejnym istotnym modyfikacjom i w zaprezentowanym kształcie w niedługim czasie zostanie przekazany do Sejmu. Poniżej postaram się przybliżyć podstawowe zasady nowego powszechnego systemu oszczędzania na emeryturę, który obejmie zdecydowaną większość Polaków, w tym - co ważne z perspektywy naszego bloga - wszystkich pracodawców.

Pracownicze Plany Kapitałowe – co to jest?

PPK będą programem oszczędzania, który docelowo ma zwiększyć wysokość emerytury. W ustawie przewidziano obowiązek utworzenia PPK przez wszystkich pracodawców zatrudniających co najmniej jedną osobę. Plany kapitałowe wejdą w skład tzw. III filaru zabezpieczenia emerytalnego. Warto zaznaczyć, że PPK będą alternatywą dla dotychczas funkcjonujących pracowniczych programów emerytalnych (PPE). Cechą PPE jest całkowita dobrowolność oraz fakt, że są praktycznie w całości finansowane przez pracodawców. Mimo ich atrakcyjności i charakteru swoistego benefitu dla pracowników, PPE nie stanowią zbyt powszechnej formy oszczędzania. Na ich wprowadzenie zdecydowało się zaledwie kilka procent pracodawców. PPK ma być więc rozwiązaniem, które podmioty zatrudniające pracowników będą musiały wprowadzić.

kogo będą dotyczyć Pracownicze Plany Kapitałowe?

PPK dotyczyć będą docelowo wszystkich firm i ich pracowników do określonego wieku. Zapisani do PPK staną się automatycznie wszyscy pracownicy podmiotu zatrudniającego, którzy będą w wieku do 55 lat. Starsze osoby będą mogły dostać dopisane, ale tylko na ich wniosek. Wprowadzenie PPK w początkowej fazie będzie stanowić wyzwanie szczególnie dla największych podmiotów, które zatrudniają ponad 250 osób. Natomiast finalnie tworzenie PPK ma być obowiązkowe bez względu na wielkość pracodawcy – z wyjątkiem tych, którzy prowadzą już PPE.

Od kiedy więc poszczególne podmioty będą zobligowane do tworzenia PPK? Według projektu ustawy wygląda to następująco:

• podmioty zatrudniające od 250 osób – od 1 lipca 2019 r.,
• podmioty zatrudniające 50 – 249 – od 1 stycznia 2020 r.,
• pozostałe podmioty oraz pracodawcy z sektora finansów publicznych – od 1 stycznia 2021 r.

kto będzie mógł oferować Pracownicze Plany Kapitałowe?

Tutaj wymienić należy przede wszystkim: towarzystwa funduszy inwestycyjnych, powszechne towarzystwa emerytalne, pracownicze towarzystwa emerytalne oraz zakłady ubezpieczeń na życie. Podmioty oferujące plany kapitałowe będą obligatoryjnie musiały zostać zarejestrowane w ewidencji PPK.

rezygnacja z Pracowniczych Planów Kapitałowych

Uczestnik planu będzie mógł zrezygnować z uczestnictwa w PPK, z tym jednak zastrzeżeniem, że na pracowniku będzie ciążył obowiązek ponownego potwierdzania rezygnacji z partycypowania w systemie co 4 lata.

wysokość i rodzaj wpłat

Za wpłaty odpowiadać będzie zarówno pracodawca, jak i pracownik. W związku z tym, możemy odróżnić dwa rodzaje wpłat.

Składki obligatoryjne:

• pracodawcy – 1,5% wynagrodzenia uczestnika
• osoby zatrudnione – 2% wynagrodzenia uczestnika

Składki dobrowolne:

• podmioty zatrudniające – do 2,5% wynagrodzenia uczestnika
• osoby zatrudnione – do 2% wynagrodzenia uczestnika

zawieszenie wpłat

W obecnym projekcie ustawy istnieje możliwość czasowego zawieszenia dokonywania wpłat do PPK, jak i ich minimalizacji. Dotyczy to pracowników, którzy w danym miesiącu otrzymają wynagrodzenie niższe niż 120% minimalnego wynagrodzenia. Osoby najniżej uposażone będą mogły wpłacać na PPK mniej niż 2%, z tym że nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia.

co otrzymamy na start?

Zakładając PPK otrzymamy tzw. pierwszą jednorazową wpłatę powitalną od państwa w wysokości 250 zł. Kolejno, co roku, będziemy otrzymywać kwotę 240 zł, ale tylko pod warunkiem, że wpłacimy określoną przepisami kwotę do PPK.

w jakich przypadkach będziemy mogli wycofać zgromadzone środki?

Istnieje kilka takich sytuacji, wśród których należy wymienić następujące:

• po ukończeniu przez pracownika 60 roku życia (25% środków wypłacone zostanie jednorazowo, pozostałe 75% w min. 120 miesięcznych ratach; pracownik może złożyć wniosek o wypłatę środków w mniejszej liczbie rat, jednak wówczas wypłaty zostaną pomniejszone o odpowiedni podatek);
• w razie wypłaty do 100% środków na cele mieszkaniowe z obowiązkiem zwrotu;
• przy wypłacie 25% środków w przypadku poważnej choroby uczestnika PPK/jego małżonka lub dziecka;
• w przypadku przenoszenie środków w ramach tzw. wypłat transferowych;

obowiązki, które ciążą na Tobie jako na pracodawcy:

• obowiązek terminowego i prawidłowego naliczenia oraz przekazania wpłat do PPK do właściwego podmiotu zarządzającego,
• obowiązek administrowania dokumentacją PPK (zawarcie i archiwizowanie umów),
• obowiązek pilnowania terminu ponownego podjęcia wpłat za danego uczestnika do PPK,
• obowiązek terminowego przekazywania uczestnikom, podmiotowi zarządzającemu oraz organom nadzorującym PPK określonych informacji związanych z prowadzonym PPK.

kto będzie miał nadzór nad Pracowniczymi Planami Kapitałowymi?

• Komisja Nadzoru Finansowego (jako podmiot główny)
• Polski Fundusz Rozwoju
• Państwowa Inspekcja Pracy

zwolnienie z obowiązku prowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych

Ewentualne zwolnienie z obowiązku prowadzenia PPK obejmie pracodawców prowadzących pracowniczy program emerytalny. Warunkiem jest jednak odprowadzanie składki podstawowej przez podmiot zatrudniający na poziomie min. 3,5%, a także, że w PPE będzie uczestniczyło min. 25% uprawnionych pracowników. Zwolnienie z obowiązku tworzenia PPK obejmie również mikroprzedsiębiorców (podmioty zatrudniające do 10 osób) oraz podmioty zatrudniające, ale nie prowadzące działalności gospodarczej.

podsumowanie

PPK mają stanowić uzupełniające źródło dochodu Polaków po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zgodnie z zapewnieniami Ministerstwa Finansów nowe regulacje mają stworzyć system całkowicie prywatny, a środki znajdujące się w ramach PPK również będą miały charakter prywatny, podobnie jak fundusze ulokowane na lokatach bankowych. Analogiczne systemy funkcjonują z od lat w wielu europejskich krajach. Miejmy nadzieję, że PPK przyjmą się w polskich warunkach i przyczynią się do podniesienia bezpieczeństwa finansowego wszystkich pracowników.