ocena kompetencji: jak sprawić, aby przynosiła właściwe rezultaty?

Podczas podejmowania decyzji o zatrudnieniu danej osoby należy rozważyć wiele czynników: od potencjału kandydata do rozwoju w przyszłości po jego dopasowanie do kultury firmy. Kwestie, które należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji związanych z rekrutacją, będą zależeć od charakteru stanowiska oraz unikalnych potrzeb i oczekiwań firmy, jednak najważniejsze pytanie pozostaje niezmienne. Czy kandydat posiada umiejętności wymagane do wykonywania pracy na wysokim poziomie? 

Jest to podstawowe pytanie w przypadku branż, w których bardzo ważna jest wiedza techniczna i ogólna, np. w branży produkcyjnej i logistycznej. Aby uzyskać najdokładniejsze i najbardziej rzetelne odpowiedzi, trzeba wykroczyć poza podstawowe procesy związane z rekrutacją, takie jak ocena CV, przeprowadzanie rozmów kwalifikacyjnych i sprawdzanie referencji. Właśnie tutaj testy oceniające umiejętności mają swoją rolę do odegrania.

czym są testy oceniające umiejętności?

Testy oceniające umiejętności to spersonalizowane oceny, które można wykorzystywać do oceniania zdolności danej osoby do wykonywania określonej pracy i jej dopasowania do firmy. Istnieją różne ich formy (o czym przekonamy się w dalszej części tego artykułu) i mogą one dać szczegółowy, wymierny obraz mocnych stron i zdolności kandydata.

Chociaż testy oceniające kompetencje i umiejętności mają podstawowe zastosowanie przy rekrutacji pracowników, można z nich również skorzystać w celu monitorowania umiejętności aktualnie zatrudnionych pracowników. Może to być skuteczny sposób na zapewnienie, że pracownicy posiadają odpowiednie kompetencje, aby z powodzeniem wykonywać swoją pracę, jak również aby dostrzegać możliwości płynące ze szkoleń i rozwoju.

Stosując to podejście, można uzyskać wiele korzyści, np. większą pewność co do tego, że kandydaci posiadają wymagane umiejętności twarde potrzebne w przypadku stanowisk zaawansowanych technicznie albo ocenienie umiejętności miękkich, które mogą okazać się kluczowe dla sukcesu pracownika w dłuższej perspektywie.

Dokonanie oceny zdolności aktualnie zatrudnionego zespołu może również podkreślić obecny niedobór pracowników posiadających określone umiejętności, co pomoże zdecydować, jakiego rodzaju kandydatów warto pozyskać do swojego zespołu.

dlaczego warto korzystać z testów oceniających umiejętności

Testy oceniające umiejętności okazują się szczególnie przydatne w przypadku zatrudnienia na stanowisko, które wymaga określonej wiedzy i zdolności. Może to mieć kluczowe znaczenie w branży produkcyjnej i logistycznej, w których pracodawcy muszą wiedzieć przed podjęciem decyzji o zatrudnieniu, że potencjalny kandydat potrafi obsługiwać określone maszyny i jest obeznany z konkretnym procesem.

Testy te mogą być również bardzo przydatne na etapie rekrutacji, w ramach którego znaleziono już wielu obiecujących kandydatów i konieczne jest zawężenie obszaru poszukiwań. Wyniki i spostrzeżenia pozyskane w trakcie testów mogą wykazać pod jakimi względami konkretni kandydaci mają przewagę nad innymi.

Inną cenną korzyścią płynącą z przeprowadzania testów oceniających umiejętności jest to, że dają obiektywny i oparty na danych obraz kompetencji danej osoby. W przypadku polegania wyłącznie na samych CV i rozmowach kwalifikacyjnych ostateczna decyzja dotycząca zatrudnienia będzie oparta wyłącznie na informacjach przekazanych przez kandydata na temat jego umiejętności. Niektórzy potrafią wypaść lepiej od innych, jednak niekoniecznie znaczy to, że są najlepszymi kandydatami na dane stanowisko.

Testy pozwalają wyeliminować wszelkie emocje i stronniczość oraz dokonywać oceny wyłącznie w oparciu o wiedzę i zdolności kandydatów, które można zaobserwować w trakcie przeprowadzania oceny. Mogą się również okazać przydatne w zarządzaniu aktualnie zatrudnionym zespołem. Analiza umiejętności obecnie zatrudnionych pracowników może pozwolić osiągnąć następujące korzyści:

• bardziej przejrzysty obraz umiejętności i poziomów biegłości zespołu;
• zrozumienie tego, w których obszarach szkolenia i działania związane z rozwojem przynoszą rezultaty, a w których nie;
• identyfikacja obszarów, w których konieczne jest dodatkowe szkolenie;
• możliwość porównania aktualnie zatrudnionych pracowników ze standardami branży w szerszym ujęciu;
• możliwość zbudowania bardziej kompleksowego zestawu umiejętności w całym zespole.

różne rodzaje testów oceniających umiejętności

W przypadku uznania, że wprowadzenie testów oceniających umiejętności to właściwe podejście dla firmy, kolejnym krokiem jest dowiedzenie się więcej na temat różnych dostępnych opcji i tego, które są najlepiej dopasowane do potrzeb.

testy na umiejętności twarde

W branży produkcyjnej pracodawcy muszą mieć pewność, że ich pracownicy posiadają umiejętności twarde wymagane do poprawnego wykonywania najważniejszych zadań i prowadzenia podstawowej działalności biznesowej. W nowoczesnym sektorze produkcyjnym może to obejmować:

• tradycyjne umiejętności związane z produkcją, takie jak spawanie, obróbka mechaniczna i wytwarzanie;
• umiejętność obsługi określonych maszyn;
• doświadczenie w korzystaniu z konkretnych pojazdów;
• biegłość w zakresie zautomatyzowanych systemów i oprogramowania;
• znajomość procedur kontroli jakości.

W wielu przypadkach pracownicy będą musieli udowodnić swoje umiejętności – przykładowo okazując uprawnienia operatora wózka widłowego.

Zdolności kandydatów w zakresie takich kluczowych obszarów można ocenić poprzez zadawanie pytań testowych, które wymagają konkretnej wiedzy i doświadczenia. Na przykład:

• W jaki sposób przeprowadziłby Pan/przeprowadziłaby Pani kontrolę jakości produktu [X]?
• Jak należy postępować, aby bezpiecznie korzystać z maszyny [X]?
• W jaki sposób przeprowadziłby Pan/przeprowadziłaby Pani rutynową konserwację maszyn sterowanych numerycznie?

Specjalistyczne platformy oprogramowania, takie jak Codility i HR Avatar, dają możliwość zaprojektowania dopasowanych testów, w których zawarte będą tego rodzaju szczegółowe pytania.

Kolejnym przydatnym narzędziem jest Kwestionariusz 16PF, z którego korzystają przedsiębiorstwa na całym świecie, aby oceniać cechy osobowości i sprawdzać kompetencje konieczne do odniesienia sukcesu na danych stanowiskach.

Testy na umiejętności twarde mogą również obejmować stawianie testowanych osób w sytuacjach hipotetycznych, w których muszą zmierzyć się z technicznym problemem i wyjaśnić proponowany sposób jego rozwiązania.

testy na umiejętności miękkie

Umiejętności twarde mają bez wątpienia kluczowe znaczenie, szczególnie w branżach, w których pracownicy często korzystają z maszyn i sprzętu wymagających określonego poziomu wiedzy technicznej.

Nie powinno się jednak brać pod uwagę wyłącznie umiejętności twardych. Dla wielu firm idealny kandydat będzie posiadać zarówno zdolności techniczne, jak i umiejętności miękkie, ponieważ te drugie zwiększają szanse danej osoby na zintegrowanie się z resztą zespołu i nawiązanie mocnych relacji ze współpracownikami i klientami.

Według portalu LinkedIn najbardziej pożądanymi umiejętnościami miękkimi w 2020 r. były:

• kreatywność,
• umiejętność perswazji,
• współpraca,
• elastyczność,
• inteligencja emocjonalna.

Odpowiednie testy oceniające umiejętności mogą być wysoce przydatne przy ocenie tego rodzaju cech, ponieważ samo CV nie wystarczy do ich oceny.

Dzięki stale rozwijającemu się obszarowi rozwiązań technologicznych z zakresu HR istnieje wiele narzędzi i platform systemowych, które mogą pomóc w przeprowadzeniu dokładnych ocen umiejętności miękkich.

Przykładem może być Pymetrics, spółka wspierana przez Fundusz Innowacyjności Randstad. Narzędzie ma za zadanie wspierać pracodawców w zmierzeniu pełnego potencjału osoby poszukującej pracy poprzez wykraczanie poza CV i zbieranie obiektywnych danych behawioralnych przy pomocy ocen opartych na grywalizacji. Przyjęcie takiego innowacyjnego podejścia może pomóc ocenić umiejętności miękkie, takie jak:

• uczciwość,
• podejmowanie decyzji,
• skupianie uwagi,
• zdolność uczenia się,
• skłonność do podejmowania ryzyka.

Kwestionariusz 16PF również może okazać się użyteczny w razie potrzeby przeprowadzenia oceny umiejętności miękkich. Takie podejście pomoże stworzyć szczegółowy obraz osobowości kandydata z możliwością skoncentrowania się na aspektach takich jak potencjał do rozwoju, zdolności przywódcze i dopasowanie do kultury.

analiza przypadków

W przypadku chęci uzyskania bezpośrednich informacji na temat tego, jak kandydat zareagowałby w konkretnej sytuacji, dobrym sposobem może być przedstawienie mu prawdziwego przypadku z dotychczasowej pracy przedsiębiorstwa.

Należy poprosić kierownika albo członka zespołu – najlepiej tego, z którym pracowałby nowozatrudniony pracownik – o podanie przykładu konkretnego wyzwania oraz przedstawienie zastosowanego rozwiązania i ostatecznego rezultatu. Można również zapytać, czy z perspektywy czasu zdecydowaliby się postąpić inaczej.

Jeśli osoba poszukująca pracy będzie w stanie podać podobne rozwiązanie albo może nawet lepsze, zwiększy to wiarę w jej zdolność do rozwoju na tym stanowisku.

Przeczytaj: analiza zasobów ludzkich w marketingu rekrutacyjnym.

połączenie wielu testów

Poprzez połączenie w swoim procesie rekrutacji wielu testów oceniających umiejętności można uzyskać naprawdę szczegółowy obraz talentu i potencjału kandydata. Przykładowo znalezienie równowagi między testami na umiejętności twarde i miękkie pomoże wyciągnąć oparte na danych wnioski dotyczące tego, czy dana osoba rzeczywiście jest w stanie wykonywać pracę, ale też czy pasuje do firmy i przyszłych współpracowników.

Uzupełnienie tych metod o praktyczne oceny i być może inne narzędzia, takie jak testy zdolności poznawczych, może okazać się kompleksowym podejściem, którego potrzebujesz, aby uzyskać jak najlepsze wyniki ocen umiejętności.

jak wybrać odpowiednie testy?

To, co składa się na właściwą metodę przeprowadzania ocen umiejętności dla firmy, zależy całkowicie od indywidualnych potrzeb, celów i oczekiwań przedsiębiorstwa. Na dobranie najbardziej skutecznej strategii będzie miał też wpływ charakter danego stanowiska.

Podczas rozważań na temat odpowiednich testów warto zadać pytania takie jak:

• Jakie są najważniejsze umiejętności i wiedza konieczne do tego, aby wydajnie wykonywać tę pracę?
• Czy poszukujesz osób posiadających już określone umiejętności czy osób z potencjałem do rozwoju i nauki w przedsiębiorstwie?
• Jakie dane i informacje chcesz uzyskać z ocen umiejętności?

Warto również pomyśleć o charakterze narzędzi, które zostaną wykorzystane do przeprowadzenia ocen. Przykładowo jeśli będziesz korzystać ze specjalnego oprogramowania, w jak dużym stopniu chcesz kontrolować format testów oraz sposób prezentowania pytań i zadań?

Istnieje wiele dostępnych narzędzi i platform, które pomogą przy ocenie umiejętności, dlatego istotne jest danie sobie wystarczająco dużo czasu na przeszukanie rynku, porównanie różnych opcji i znalezienie tej najbardziej odpowiedniej i korzystnej.

dalsze działania

Podobnie jak w przypadku wszelkich istotnych zmian w obszarze HR (i wszelkich większych projektów czy inwestycji) kluczowe jest kontrolowanie wdrażania testów oceniających umiejętności i analizowanie rezultatów, jakie przynoszą.

W przypadku zatrudnienia kogoś na podstawie wyników testów można porównać rzeczywiste wyniki osiągane przez tę osobę w pracy z opartymi na rezultatach testu oczekiwaniami dotyczącymi tego, jak sobie poradzi. Jeśli wstępna ocena umiejętności była nietrafna, warto rozważyć w kontekście obecnej wiedzy na temat zdolności zatrudnionej osoby, w jaki sposób można zmienić podejście, aby uzyskiwać lepsze rezultaty w przyszłości.

Zwinność jest cenną cechą nowoczesnych przedsiębiorstw. Należy stale weryfikować swój sposób testowania umiejętności i zadawać pytanie, w jaki sposób można go aktualizować i dostosowywać tak, aby pomagał podejmować właściwe decyzje związane z zatrudnianiem.