firmy chcą zatrudniać, chętnych brakuje. pracownicy 50+ rozwiązaniem?

Deklaracji podwyżek u pracodawców nadal nie brakuje, rekordy osiąga liczba firm, które zamierzają zwiększyć poziom zatrudnienia. Dla przedsiębiorców to duże wyzwania, nie tylko na polu HR-u, ale także dla funkcjonowania całego przedsiębiorstwa i dla jego wyników finansowych. Czy takiej sytuacji można się było spodziewać? Sygnały na rynku były dostrzegalne, warto przyglądać się kolejnym – związanym z demografią i zmianami prawnymi.

O 5 p.p. w stosunku do poprzedniej edycji badania „Plany Pracodawców” wzrósł odsetek przedsiębiorców, którzy planują podwyżki w ciągu najbliższego półrocza. W najnowszym badaniu wyniósł 29% i – choć daleko mu do rekordu z grudnia zeszłego roku (44%), to ten wynik potwierdza stale utrzymujący się trend. Udział deklarujących zwiększenie wynagrodzenia w ogóle badanych od 2015 roku w zasadzie nie spada poniżej 1/4.

zmiany demograficzne a rynek pracy

Jak bardzo prognozy zmian prezentowane w najnowszym badaniu „Plany Pracodawców” oraz tendencje, które można dostrzec w kolejnych edycjach badania, są istotne nie tylko dla działalności specjalistów z zespołów kadr i płac w firmach, ale także chociażby dla dyrektorów finansowych czy operacyjnych, niech świadczy historia łódzkiej firmy z branży gastronomicznej. Spółka, która ma ponad 30 lokali w całej Polsce, ogłosiła niedawno obniżenie prognoz finansowych na dwa najbliższe lata, a jednym z głównych powodów jest spodziewana konieczność zwiększania wynagrodzeń. Po ogłoszeniu korekty od razu zareagowała Giełda Papierów Wartościowych – akcje spółki staniały o 20%.

Dlatego rysująca się od kilku lat tendencja w naszych badaniach mogła być zawczasu sygnałem do stopniowego amortyzowania rosnącego zapotrzebowania na pracowników oraz presji płacowej. W lutym 2015 roku magiczną barierę 30% przekroczył odsetek przedsiębiorców, którzy deklarują zwiększenie zatrudnienia w ciągu 6 miesięcy. 2 lata i 2 miesiące później wynik przekracza kolejną granicę. W tym czasie widzimy znacznie większą dynamikę zmian, niż mieliśmy do czynienia w ciągu 6 wcześniejszych lat badania „Plany Pracodawców”. Niewykluczone więc, że kolejne zmiany zachowają równie intensywną dynamikę, na którą przedsiębiorcy muszą być przygotowani. Tym bardziej, że to nie jest jedyne wyzwanie w obszarze zatrudnienia, z którym muszą się mierzyć.

demografia nieubłagana, pracodawcy zagrożeń zdają się nie dostrzegać

O ile w zeszłym roku – według Głównego Urzędu Statystycznego – liczba gmin, w których ludność w wieku powyżej 65 lat przekracza 20% ogółu populacji, sięgała 100 na blisko 2,5 tysiąca, o tyle w ciągu zaledwie 14 lat sytuacja zmieni się diametralnie. Łatwiej będzie policzyć gminy w Polsce, w których odsetek osób powyżej 65 lat 20% nie przekracza. Pozostanie ich 1/3 ogólnej ludności.

Tymczasem wchodzą właśnie w życie regulacje przywracające poprzedni wiek emerytalny w Polsce, a – zgodnie z szacunkami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – obecnie tylko 17% osób uzyskujących uprawnienia do przejścia na emeryturę, decyduje się na kontynuację kariery zawodowej. W tym kontekście zaskakiwać może poparcie przedsiębiorców dla zmiany przepisów, a w konsekwencji do wycofania z rynku setek tysięcy pracowników. 55% polskich pracodawców jest zdecydowanie lub raczej za obniżeniem wieku emerytalnego. Większość z nich argumentuje to przede wszystkim trudnościami osób w tym wieku z radzeniem sobie z niektórymi pracami, np. fizycznymi, czy niską efektywnością takich pracowników, a także tym, że ludziom w tym wieku należy się już odpoczynek.

pracownik 50+ rozwiązaniem na deficyt kandydatów?

Ci, którzy na zmiany spoglądają nieco mniej łaskawym okiem, prognozują, że obniżenie wieku emerytalnego będzie skutkować niższymi kwotami emerytur, a także dużym obciążeniem budżetu państwa. Jednak jest też grupa, która dostrzega problem z punktu widzenia demografii – ci przedsiębiorcy sygnalizują, że może to spotęgować deficyt pracowników na rynku.

Wraz ze starzeniem się społeczeństwa pracodawcy muszą rozważać zmianę strategii rekrutacyjnych. Dziś swoje oferty kierują do ludzi młodych, głowią się, jak zapewnić odpowiednie warunki dla zatrudnienia milenialsów. Tymczasem procentowo rosnąć będzie udział w populacji osób starszych i to do nich – jako najliczniejszych – kierować swoje programy rekrutacyjne powinni polscy pracodawcy. Tymczasem z najnowszych badań Randstad wynika, że 97% przedsiębiorstw nie prowadzi żadnych szczególnych działań skierowanych do osób powyżej 50 roku życia, a zaledwie 36% respondentów twierdzi, że firmy muszą szukać pracowników wśród tej grupy wiekowej, ponieważ na rynku jest coraz mniej kandydatów do pracy w młodszych grupach.

Mimo braku szczególnych działań rekrutacyjnych skierowanych do osób powyżej 50 roku życia, to u co drugiego pracodawcy tacy kandydaci w ciągu ostatnich 2 lat znaleźli zatrudnienie, a w 40% firm stanowią oni znaczną część pracowników (od 21 do 90% załogi). Cieszyć może fakt, że są dobrze postrzegani przez pracodawców. Zdaniem 76% respondentów chętnie dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodszymi pracownikami, a dla 47% ankietowanych są bardziej lojalni niż inne grupy.

Źródła:

• Prognoza ludności gmin na lata 2017-2030, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2017
• Szacunki MRPiPS: Nawet 25 proc. uprawnionych do emerytury może chcieć pracować dłużej, Dzienik Gazeta Prawna, 30.05.2017