Niemal 1/4 polskich przedsiębiorców zatrudnia u siebie cudzoziemców. W największych firmach powyżej 250 pracowników jest to już blisko połowa pracodawców. Najczęściej cudzoziemcy pracują jako robotnicy wykwalifikowani i niewykwalifikowani, ale nie brakuje też wśród nich specjalistów.
Zatrudnienie znajdują przede wszystkim w przemyśle, ale także w nowoczesnych usługach dla biznesu, gdzie duże znaczenie mają wyspecjalizowana wiedza i znajomość języków obcych.
braki kadrowe a zatrudnianie obcokrajowców
Może się wydawać, że dla firm sięganie po pracowników z zagranicy, szczególnie krajów mniej od Polski rozwiniętych gospodarczo, jest sposobem na oszczędności, bo cudzoziemcy mają niższe wymagania finansowe. Nic bardziej mylnego – zgodnie mówią pracodawcy w najnowszej edycji badania Plany Pracodawców. Zaledwie 4% ankietowanych tłumaczy, że szukało w ten sposób ograniczenia kosztów. 6 na 10 firm, które zatrudniają cudzoziemców, rozwiązuje w ten sposób problemy związane z brakami kadrowymi. Sięgają głównie po wsparcie Ukraińców, sporadycznie – Białorusinów. Z deklaracji pracodawców wynika, że w firmach w Polsce pracują także m.in. Rosjanie, Czesi, Hindusi, Niemcy i Nepalczycy.
Trudno się dziwić coraz szerzej zakrojonym poszukiwaniom i coraz większej determinacji pracodawców. W ostatnim półroczu pracowników poszukiwało 3/4 przedsiębiorców (wśród największych – niemal wszystkie), a efekty tych poszukiwań są coraz bardziej niepokojące. Tylko 41% z nich zatrudniło założoną liczbę pracowników, którzy spełniali wymagania (przed rokiem – 45%). Pozostali albo nie zapełnili wszystkich wakatów, albo obniżyli swoje wymagania, albo – co gorsza – w ogóle nikogo nie znaleźli.
Do wspomnianej przeze mnie na początku 1/4 przedsiębiorców, którzy już zatrudniają cudzoziemców, dołączyć zamierza połowa tych, którzy wśród obcokrajowców dotąd pracowników nie poszukiwali. Także w tej grupie ma być to odpowiedź na kłopoty z pozyskaniem pracowników (60%). Dla 16% ankietowanych to nieistotne, czy to Polak, czy cudzoziemiec – ważne, by chciał pracować. 14% podkreśla, że obcokrajowcy mają pożądane przez pracodawców kompetencje.
jak zatrudnić cudzoziemca? – procedury prawne
Fakt, że przedsiębiorcy w cudzoziemcach upatrują sposobu na wyzwania związane z pozyskiwaniem pracowników, znalazł ostatnio odzwierciedlenie w działaniach administracji publicznej. Firmy odczuwały bowiem coraz większe trudności w prawnej procedurze zatrudniania obcokrajowców. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szuka ułatwień – z jednej strony obejmując 6 krajów (Armenię, Białoruś, Gruzję, Mołdawię, Rosję, Ukrainę) z założenia nieco krótszą ścieżką administracyjną, z drugiej strony wskazując zawody, głównie budowlane, informatyczne i medyczne, w których – bez względu na narodowość pracownika – procedura ma nieznacznie mniej kroków. Kluczem są tu jednak słowa „nieco” i „nieznacznie”. Pracodawcy sygnalizują, że w obliczu trudności z pozyskaniem pracowników, propozycje udogodnień są bardzo ostrożne. Potrzeby są bowiem znacznie większe.
Nawet jeśli procedury związane z zatrudnianiem cudzoziemców zdają się być czasem wyjątkowo karkołomne, pamiętajmy, że są firmy, które mają to już za sobą. Duże ich grono wspierały w tym zakresie agencje pośrednictwa pracy. Na ich korzyść przemawiają przede wszystkim wyspecjalizowane zespoły rekruterów, marketingowe wsparcie rekrutacji cudzoziemców oraz dział prawny, dla którego proceduralne wyzwania nie są niczym nowym.