w jaki sposób wylicza się wymiar urlopu wypoczynkowego?

Każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przysługuje urlop wypoczynkowy. Wymiar płatnych dni wolnych uwarunkowany jest stażem pracy danego pracownika. Przepisy jasno określają, ile urlopu można wykorzystać w ciągu roku kalendarzowego.

Możliwość skorzystania z płatnych dni wolnych to jeden z przywilejów pracowniczych przysługujących osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Warto wiedzieć, jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego zarówno w przypadku całego etatu, jak i jego części.

Jak kształtuje się wymiar urlopu wypoczynkowego?

Wymiar urlopu wypoczynkowego jest określony w art. 154 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z przepisami liczba dni wolnych zależy od stażu pracy danego pracownika. Tym samym pełny wymiar urlopu osoby zatrudnionej na cały etat wynosi:

• 20 dni, jeżeli staż pracy pracownika wynosi mniej niż 10 lat,
• 26 dni, jeżeli pracownik może pochwalić się stażem pracy dłuższym niż 10 lat.

Co istotne, na długość stażu pracy wpływają nie tylko okresy zatrudnienia, lecz także ukończony stopień edukacji.

Trzeba również pamiętać, że wymiary urlopu wypoczynkowego pracowników mogą zależeć od ustaleń zapisanych w regulaminie pracy, układzie zbiorowym lub w treści umowy o pracę. Liczba dni wolnych nigdy nie powinna być jednak niższa od tej, którą wyznacza Kodeks pracy.

przeczytaj też: na czym polega elastyczny czas pracy?

Jaki jest wymiar urlopu na pół etatu?

Wymiar urlopu dla pracownika na niepełnym etacie wylicza się proporcjonalnie. Osoba zatrudniona na pół etatu ma więc do dyspozycji połowę czasu, który przysługuje pracownikowi wykonującemu obowiązki zawodowe w pełnym wymiarze godzin. Tym samym przysługuje jej 10 lub 13 dni wolnych w ciągu roku kalendarzowego. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z przepisami za dzień uważa się 8-godzinny dzień pracy. Realnie pracownicy mogą więc wykorzystać 80 lub 104 godziny urlopu. Jeżeli dana osoba pracuje codziennie 4 godziny, w rzeczywistości otrzyma zatem 20 lub 26 dni urlopu.

Wymiar urlopu wypoczynkowego w przypadku pierwszej pracy

Wiele osób zastanawia się, jak obliczyć wymiar urlopu w przypadku osób, które podejmują pracę pierwszy raz w życiu. Tego typu pracownikom przysługuje zazwyczaj standardowe 20 dni wolnych w ciągu roku. Ważny jest sposób ich naliczania – w tym przypadku stosuje się metodę proporcjonalną. Podwładni po każdym miesiącu pracy otrzymują prawo do dni wolnych w wymiarze 1/12 całego przysługującego im wymiaru urlopu. Tym samym za miesiąc pracy osoba zatrudniona może odebrać 1 i 2/3 dnia urlopu, czyli dokładnie 1 dzień, 5 godzin i 20 minut.

Zobacz również: Ile urlopu przysługuje za miesiąc pracy?

Jak wylicza się urlop proporcjonalny?

Ciekawą sytuacją jest też urlop proporcjonalny. Wylicza się go w sytuacji, gdy pracownik nie przepracował wszystkich miesięcy w danym roku kalendarzowym w jednym miejscu. Zmieniając pracodawcę, ma on prawo do dni wolnych zarówno w dotychczasowym przedsiębiorstwie (w wymiarze, który odpowiada przepracowanemu okresowi w roku), jak i w nowej firmie (proporcjonalnie do czasu, który pozostał do końca roku). Wyliczenia dotyczące wymiaru urlopu proporcjonalnego najlepiej przedstawić na przykładzie. Jeżeli podwładnemu przysługuje 20 dni urlopu rocznie i rozwiązał on umowę z pracodawcą w marcu, a następnie w tym samym miesiącu rozpoczął pracę w innym miejscu, należy podzielić 20 dni na 12 miesięcy, a uzyskany wynik pomnożyć przez 9 (czyli liczbę pozostałych miesięcy w roku – okres od kwietnia do grudnia). Z takiego obliczenia wynika, że w nowej pracy pracownik będzie miał do wykorzystania 15 dni urlopu, natomiast w poprzedniej – mógł skorzystać z 5. Jeśli jednak wykorzystał ich więcej, wymiar urlopu w nowej pracy musi zostać pomniejszony o tę nadwyżkę.

przeczytaj też: Urlop bezpłatny – wniosek, zasady przyznawania i czas trwania

Umowa-zlecenie a wymiar urlopu – co mówi prawo?

Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilno-prawnych, zwłaszcza umowy-zlecenia, często zastanawiają się, jak kształtuje się ich wymiar urlopu wypoczynkowego. Niestety, zgodnie z przepisami nie mają one ustawowego prawa do płatnych dni wolnych – taki przywilej przysługuje wyłącznie etatowym pracownikom. Nie oznacza to jednak, że nie mogą porozumieć się w tej kwestii ze zleceniodawcą. W treści umowy można bowiem dodać zapis mówiący o możliwości udzielenia płatnej przerwy od pracy w konkretnie ustalonym wymiarze.