mentoring – co to i jakie ma znaczenie w pracy?

Mentoring to jedna z najskuteczniejszych i coraz bardziej popularnych form rozwoju zawodowego. Wielu przedsiębiorców i pracowników dostrzega korzyści płynące z wprowadzenia tej praktyki do swoich organizacji. Ale czym dokładnie jest mentoring i jakie korzyści może przynieść firmie? Dowiedz się, na czym polega mentoring, kim jest mentor, jakie są różnice między mentoringiem a coachingiem oraz jak wprowadzić mentoring do organizacji.

czym jest mentoring?

Mentoring jest formą rozwoju zawodowego, w której doświadczony pracownik, zwany mentorem, udziela wsparcia i dzieli się swoją wiedzą, doświadczeniem i umiejętnościami z mniej doświadczonym pracownikiem, zwanym mentee. Celem tych działań jest osiągnięcie pełnego potencjału zawodowego. Jest to proces oparty na relacji partnerskiej, w której mentor pomaga mentee w rozwoju umiejętności, potencjału oraz osiąganiu celów zawodowych. Mentoring polega na długoterminowej, indywidualnej relacji między mentorami a ich “uczniami”. 

Idea mentoringu była już znana starożytnym Grekom, a samo pojęcie wywodzi się od od postaci Mentora z eposu homeryckiego "Odyseja". Mądry i doświadczony Mentor odgrywa rolę przewodnika i doradcy, pomagając Telemachowi – synowi Odyseusza – w rozwoju i przygotowaniu do objęcia tronu Itaki. Pojęcie cały czas było obecne w kulturze, a w XX wieku nastąpił wzrost zainteresowania formalnymi programami mentoringowymi. Programy te zaczęły być wdrażane w firmach, uczelniach i organizacjach non-profit.

W XXI wieku mentoring stał się jeszcze bardziej popularny, a w jego realizowaniu pomagają teraz platformy internetowe i media społecznościowe. Dziś nie jest to już wyłącznie przekazywanie wiedzy i umiejętności zawodowych, ale również rozwój osobisty, budowanie relacji i wsparcie emocjonalne.  

Warto wiedzieć: Cechy dobrego kierownika zespołu, które warto mieć.

kim jest mentor i jakie cechy powinien posiadać?

Jest to przewodnik i doradca, który pomaga swojemu podopiecznemu osiągnąć jego cele i rozwinąć potencjał. Ważne jest, aby mentor miał duże doświadczenie i był ekspertem w swojej dziedzinie. Powinien posiadać niezbędne cechy lidera takie jak: 

• umiejętność aktywnego słuchania i zadawania trafnych pytań;
• precyzyjne wypowiadanie się;
• skuteczne planowanie pracy;
• umiejętność zarządzania emocjami, czyli ich kontrolowanie w miejscu pracy;
• stosowania konstruktywnej krytyki, która służy wspieraniu rozwoju;
• empatia, czyli umiejętność wczucia się w sytuację mniej doświadczonej osoby;
• cierpliwość, ponieważ rozwój osobisty i zawodowy to proces, który wymaga czasu;
• umiejętność motywowania mentee do działania i pokonywania przeszkód, wskazywanie benefitów, które mogą pojawić się w miarę rozwoju zawodowego;
• profesjonalizm;
• otwartość na nowe pomysły;
• umiejętność rozwiązywania problemów;
• umiejętność radzenia sobie ze stresem;
• dobre umiejętności organizacyjne;
• chęć dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem.

Relacje pomiędzy mentorem a mentee powinny być nieco mniej formalne niż kontakt pracownika z przełożonym, ale bardziej profesjonalne niż kontakt z kolegami z pracy. W tym układzie najważniejsze jest zaufanie i wzajemny szacunek, które ułatwiają rozwój kariery nowego i mniej doświadczonego pracownika.

różnice między mentoringiem a coachingiem

Często pojęcia mentoringu i coachingu są używane zamiennie, jednak istnieją istotne różnice między tymi dwiema formami rozwoju. Coaching skupia się na osiąganiu konkretnych celów, często w krótkim czasie. Prowadzony jest przez osobę – coacha, czyli trenera – bezpośrednio zaangażowaną w określone zadanie. Nie musi być on ekspertem w określonej dziedzinie, ale zazwyczaj jest świetnym psychologiem, który wskazuje dostępne środki w dążeniu do sukcesu zawodowego. Relacja z coachem jest bardziej sformalizowana i czasami może nawet przypominać psychoterapię. Coaching najczęściej odbywa się w ramach sesji stacjonarnych lub online. 

Mentoring natomiast jest procesem długoterminowym, skoncentrowanym na kompleksowym rozwoju kompetencji i ścieżce kariery mentee. Mentor nie tylko udziela wsparcia i doradza, ale również dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem, służąc jako przewodnik. Relacja jest mniej sformalizowana, a mentor jest bardziej dostępny – mniej doświadczony pracownik może prosić o porady na bieżąco, nawet w trakcie wykonywania pracy i nie musi czekać na kolejną sesję. 

korzyści z mentoringu

Stosowanie mentoringu w organizacji przynosi wiele korzyści zarówno dla mentee, jak i dla samej firmy. Mentee ma możliwość szybszego rozwoju zawodowego dzięki wsparciu mentora. Mentor pomaga mentee w zdobywaniu nowych umiejętności, rozwijaniu potencjał oraz lepszym radzeniu sobie z zadaniami w pracy. Mentoring pomaga również w budowaniu pewności siebie, odpowiednim przyjmowaniu feedbacku, czyli informacji zwrotnej oraz lepszemu zrozumieniu kultury organizacji i niepisanych zasad.

Praca w relacji mentor-mentee przyczynia się do poprawy atmosfery pracy, ponieważ pracownicy dostrzegają zaangażowanie organizacji w ich rozwój. Firma, która wprowadza mentoring, pokazuje, że pracownicy są dla niej ważni, co wpływa na lojalność i zaangażowanie pracowników. Ponadto, mentoring może pomóc w utrzymaniu pracowników, zwłaszcza w czasach deficytu kadry, gdy każdy sposób zatrzymania pracowników jest na wagę złota.

• Sprawdź też, kim jest traffic manager i jakie są jego najważniejsze zadania. 

jak wprowadzić mentoring do organizacji?

Aby skutecznie wprowadzić mentoring do organizacji, konieczne są określone działania. Przede wszystkim, należy wybrać odpowiednich mentorów, czyli doświadczonych pracowników z wysokimi kwalifikacjami w danej dziedzinie. Mentorzy powinni być gotowi i chętni do dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem oraz do udzielania wsparcia mentee.

Następnie, należy dopasować mentora do mentee, tak aby relacja była partnerska i oparta na wzajemnym zaufaniu. Ważne jest, aby mentee miał możliwość wyboru mentora, który najlepiej odpowiada jego potrzebom i celom rozwojowym.

Kolejnym krokiem jest ustalenie celów mentoringu i planu działania. Mentor i mentee powinni wspólnie określić, co chcą osiągnąć dzięki mentoringowi oraz jakie konkretne działania będą podejmowane w ramach tego procesu. Plan powinien być elastyczny i musi uwzględniać indywidualne potrzeby mentee.

Ważne jest również zapewnienie wsparcia organizacyjnego dla mentoringu. Firma powinna zaangażować się w proces mentoringu, zapewniając odpowiednie zasoby, czas i strukturę, która umożliwi mentorom i mentee skuteczną współpracę. Ważne jest również monitorowanie postępów i ocena skuteczności programu mentoringowego.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

kto wyznacza mentora w pracy?

W zależności od specyfiki firmy i programu mentoringowego, mentora w pracy może wyznaczać dyrektor lub menedżer; dział HR, który w niektórych firmach zajmuje się doborem mentorów i mentee. Podstawą mogą być ankiety, które mają na celu rozpoznanie potrzeb i oczekiwań pracowników i dobranie najbardziej odpowiednich par mentor-mentee. W niektórych firmach pracownicy mogą sami wybrać sobie mentora ze swojego działu lub ze struktury organizacji. Jeśli firma posiada formalny program mentoringowy, to wówczas zasady doboru mentorów i menteesów są określone w regulaminie programu.

czy można zmienić mentora?

Jeśli praca z dotychczasowym mentorem nie jest skuteczna lub rodzi konflikty, pracownik może zwrócić się do przełożonego o zmianę mentora, który będzie lepiej odpowiadał jego oczekiwaniom.

czy mentoring w pracy jest płatny?

W przeciwieństwie do coachingu mentoring zawodowy nie jest płatny. Pracodawcy traktują go jako formę rozwoju zawodowego pracowników i inwestycję w ich potencjał. Jeśli pracownik chce rozwijać swoje umiejętności i kompetencje społeczne w ramach współpracy z coachem, musi korzystać z płatnych sesji. 

ile trwa mentoring?

Mentoring to długofalowy proces. Czas jego trwania zależy od indywidualnych potrzeb pracownika.