Spożywanie alkoholu w miejscu pracy poważnie narusza zasady BHP i jest zabronione przez polskie prawo. Mimo to wciąż zdarzają się wypadki przy pracy, w których brały udział osoby nietrzeźwe. Jeśli istnieje podejrzenie, że pracownik przyszedł do pracy po wypiciu alkoholu, pracodawca ma prawo poprosić go, aby dmuchnął w alkomat. Badanie alkomatem w pracy jest dozwolone pod pewnym warunkiem. Sprawdź, co na ten temat mówią przepisy!
Czy pracodawca ma prawo zbadać pracownika alkomatem?
Pracodawca musi dbać o to, by w jego zakładzie były przestrzegane zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). W związku z tym nie może dopuścić do pracy osoby, co do której ma podejrzenia, że może znajdować się ona pod wpływem alkoholu. Wyraźnie mówią o tym przepisy prawa, a dokładniej Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 17 par. 1–3). Aby sprawdzić, czy pracownik jest trzeźwy, szef może posłużyć się alkomatem, ale tylko wtedy, gdy sam zainteresowany wyrazi zgodę na przeprowadzenie testu. Przymuszenie do dmuchnięcia w alkomat byłoby uznane za poważne naruszenie praw pracownika.
Co dzieje się w przypadku, gdy pracownik podejrzany o nietrzeźwość nie wyrazi zgody na badanie alkomatem? Do zakładu pracy można wtedy wezwać policję i sprzeciw będzie już niemożliwy.
Sprawdź też, czym są badania psychotechniczne i w jakich zawodach są one konieczne.
Badanie alkomatem w pracy – nowe przepisy 2023
Nowelizacja Kodeksu pracy z lutego 2023 daje pracodawcom większą możliwość kontroli trzeźwości. W praktyce oznacza to, że badanie alkomatem w pracy może mieć charakter prewencyjny (tzn. kontrola przeprowadzana jest nie tylko w przypadku podejrzenia, że pracownik jest nietrzeźwy) i dotyczyć także osób, które wykonują pracę w trybie hybrydowym lub zdalnym.
Przeczytaj także, jaka praca dla kobiet daje największe możliwości wielokierunkowego rozwoju.
W jakich sytuacjach pracodawca może zrobić badanie alkomatem w pracy?
Pracodawca ma obowiązek zweryfikować trzeźwość pracownika, jeśli ma uzasadnione podejrzenia, że może on być pod wpływem alkoholu. Nowe przepisy dopuszczają również wyrywkowe kontrole, choć nie oznacza to, że szefowie mają w tej kwestii pełną dowolność – muszą poinformować podwładnych o planowanych testach 14 dni przed ich rozpoczęciem. Informacja musi mieć charakter ogólnodostępny i każdy powinien mieć możliwość zapoznać się z nią (np. przez ogłoszenie w pokoju socjalnym, wiadomość e-mail).
Zobacz także: Na czym polega praca w gospodarstwie rolnym?
Czy pracownik ma prawo odmówić badania alkomatem?
Pracownik ma prawo odmówić badania alkomatem w pracy, ale musi zdawać sobie sprawę z konsekwencji odmowy. Na miejsce pracy może zostać wezwana policja, przy której badanie będzie już obowiązkowe. Jeśli w wydychanym powietrzu faktycznie będą promile, najprawdopodobniej dojdzie do zwolnienia dyscyplinarnego w trybie natychmiastowym.
Przeczytaj również: Czym się zajmuje monter konstrukcji stalowych?
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Kto przeprowadza badanie trzeźwości pracownika?
Badanie alkomatem w pracy może przeprowadzić szef lub osoba przez niego wyznaczona. Krew do badania na obecność może pobrać tylko osoba z odpowiednimi kwalifikacjami, czyli np. pielęgniarka. Jeśli pracownik nie wyraża zgody na test, badanie przeprowadzi funkcjonariusz policji, którego można wezwać do miejsca pracy.
Jak poinformować pracownika o kontroli trzeźwości?
Pracownik musi zostać poinformowany o planowanych kontrolach trzeźwości w ogólnodostępnej formie, np. w obwieszczeniu lub w regulaminie pracy, do którego każdy ma dostęp. Warto również wysłać e-mail do wszystkich lub wywiesić ogłoszenie w ogólnodostępnej przestrzeni.
Badanie alkomatem w pracy zdalnej i hybrydowej – czy jest możliwe?
Tak, nowelizacja Kodeksu pracy dopuszcza kontrolowanie pracowników, którzy wykonują swoje obowiązki w trybie zdalnym lub hybrydowym. Jest to jednak dość kłopotliwa czynność, ponieważ wymaga wizyty w domu i jednocześnie nie może naruszać spokoju innych domowników.
