czy można mieć dwie umowy o pracę? Poznaj najważniejsze zasady dwóch etatów

Nawiązywanie więcej niż jednego stosunku pracy przez pracownika wcale nie należy do rzadkości. Polskie prawo dopuszcza pracę na dwa etaty, jednak warto wiedzieć, jak kształtują się wtedy kwestie związane z czasem pracy, ze składkami ZUS czy z uprawnieniami pracowniczymi. Sprawdź, z czym wiąże się posiadanie dwóch umów u tego samego pracodawcy lub u dwóch różnych!

Czy można mieć dwie umowy o pracę?

W świetle obowiązujących przepisów pracownik może mieć dwie umowy o pracę. Jeżeli podejmuje dodatkowe zatrudnienie w drugiej firmie, nie musi przy tym informować o tym pierwszego pracodawcy. Jedynym przeciwwskazaniem do tego, by mieć dwie umowy o pracę u różnych pracodawców, jest podpisanie klauzuli o zakazie konkurencji. Uniemożliwia ona podjęcie dodatkowego zatrudnienia w tej samej branży, jeżeli mogłoby ono zostać uznane za działanie na szkodę pierwszego pracodawcy.

Przykład: Pani Ania pracuje w agencji marketingowej i jako specjalistka w swojej branży szuka dodatkowego źródła dochodu. Otrzymała ofertę pracy w innej agencji reklamowej, jednak nie może jej przyjąć, ponieważ w ramach umowy o pracę ze swoim głównym pracodawcą podpisała klauzulę o zakazie działalności konkurencyjnej. Praca w tej samej branży pod dwoma różnymi szyldami jest uznawana za działalność konkurencyjną. Dlatego pani Ania może podjąć dodatkową pracę i mieć drugi etat, jednak powinna poszukać go w innym sektorze, np. w biurze tłumaczeń lub wydawnictwie.

Jeśli w grę nie wchodzi działalność konkurencyjna, można mieć również dwie umowy u jednego pracodawcy. Do ich podpisania dochodzi wtedy, gdy pracownik w ramach jednej firmy wykonuje obowiązki zawodowe o różnym charakterze, np. na dwóch odrębnych stanowiskach. Musi to jednak robić w podstawowym czasie pracy.

Dwie umowy o pracę u jednego pracodawcy – zasady

Dwie umowy o pracę z jednym pracodawcą wymagają przestrzegania odpowiednich zasad. Przede wszystkim istotna jest kwestia czasu pracy. Zgodnie z prawem pracownik musi mieć zagwarantowany odpoczynek dobowy i tygodniowy, którego wymiar wynika z odpowiednich przepisów. Jest to średnio 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu tygodnia. Aby spełnić te wymogi, podwładny może mieć zatem np. dwie umowy na pół etatu u jednego pracodawcy. Jeśli pracowałby na dwóch pełnych etatach, groziłoby to naruszeniem przepisów dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych.

Sprawdź: Jaka była najniższa krajowa w 2023?

Należy też pamiętać, że jeżeli pracownik ma dwie umowy u jednego pracodawcy, jego przełożony każdą z umów musi rozpatrywać osobno. Oznacza to, że jego obowiązkiem każdorazowo jest poinformowanie podwładnego o dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, terminie i czasie dotyczącym wypłaty pensji, wymiarze urlopu wypoczynkowego czy długości okresu wypowiedzenia. Dla każdej umowy wymaga się też oddzielnego odprowadzania składek ZUS i wyliczania wynagrodzenia oraz prowadzenia odrębnej ewidencji czasu pracy. Osoba, która ma dwie umowy o pracę u jednego pracodawcy, dla każdej z nich musi przejść osobne badania lekarskie oraz szkolenia BHP.

Dwie umowy o pracę u różnych pracodawców – jakie prawa ma pracownik?

Aby podjąć pracę w dwóch różnych firmach, nie trzeba czekać na wygaśnięcie stosunku pracy w jednej z nich. Pracownik, który ma dwie umowy o pracę u różnych pracodawców, zyskuje prawo do niezależnych uprawnień pracowniczych w każdym z miejsc zatrudnienia. Oznacza to, że w obu firmach przysługują mu m.in. dodatki stażowe, zasiłki, odprawy, określony wymiar urlopu za miesiąc pracy oraz regulaminowe przerwy w pracy.

Różnicą między zatrudnieniem u jednego a zatrudnieniem u dwóch pracodawców jest kwestia związana z czasem pracy. Czy można mieć dwie umowy o pracę na pełny etat? W przypadku nawiązania stosunku pracy z różnymi firmami jest to możliwe. Wynika to z założenia, że każdy może swobodnie dysponować swoim wolnym czasem. Jeżeli pracownik czuje się na siłach, aby podjąć zatrudnienie w drugim przedsiębiorstwie w pełnym wymiarze godzin, nie ma ku temu przeciwwskazań.

Dwie umowy o pracę u różnych pracodawców a składki ZUS

Wiele osób zastanawia się, jak wygląda odprowadzanie składek do ZUS w przypadku posiadania dwóch umów o pracę w różnych firmach. Wyliczanie wynagrodzenia jest przeprowadzane niezależnie – każdy z pracodawców zachowuje się tak, jakby ich pracownik nie był zatrudniony w żadnym innym miejscu. Warto pamiętać, że podwładny nie jest nawet zobowiązany do poinformowania o podjęciu dodatkowej pracy.

Warto wiedzieć: Co to jest nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy i jakie są jej konsekwencje?

Dwie umowy o pracę a zwolnienie lekarskie

Jeśli pracownik uda się do lekarza i otrzyma zwolnienie lekarskie, musi dostarczyć dokument obu pracodawcom (przy założeniu, że jest zatrudniony w dwóch różnych firmach). Przebywanie na zwolnieniu w jednej pracy przy jednoczesnym wykonywaniu obowiązków zawodowych w drugiej firmie jest niezgodne z prawem i skutkuje odebraniem prawa do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku wypłacanego przez okres zwolnienia lekarskiego. 

Jak poprawnie rozliczać dwie umowy o pracę?

W czasach, gdy podatnik rozlicza się przez internet, wystarczy mieć prawidłowo wystawiony PIT za każdą umowę. Dane z PIT-11 należy przenieść do zeznania rocznego PIT-36 i PIT-37, dodać je do siebie i wpisać kwotę zsumowaną. Złożenie deklaracji PIT-2 pozwala na zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy można mieć jednocześnie umowę o pracę i umowę-zlecenie?

Tak, prawo dopuszcza posiadanie umowy o pracę i umowy-zlecenia jednocześnie. Pracownik sam ocenia, czy jest w stanie podjąć dodatkową pracę, i określa, w jakim wymiarze chce to robić. 

Dwie umowy o pracę a komornik

Osoby zadłużone muszą liczyć się z tym, że w przypadku zajęcia komorniczego wynagrodzenie z tytułu dwóch umów o pracę jest traktowane jako całościowy dochód i na tej podstawie wylicza się kwotę potrącenia oraz sumę wolną od zajęcia. 

Jakie składki ZUS przy drugiej umowie o pracę?

Gdy pracownik ma dwie umowy o pracę, z każdej z nich obowiązkowo odprowadza się składki od całego przychodu, który otrzymuje on w ramach jednej umowy o pracę. W tym przypadku nie dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczeń. Wysokość pensji i składek na ubezpieczenie emerytalne ma wpływ na wysokość przyszłej emerytury. 

Czy dwie umowy o pracę oznaczają podwójne koszty uzyskania przychodów?

Z każdego stosunku pracy – bez względu na to, w ilu firmach pracownik jest zatrudniony – przysługują odrębne koszty uzyskania przychodu, które zostają uwzględnione w rozliczeniu rocznym. Koszty te nie mogą przekroczyć łącznie 4500 zł, a w przypadku podwyższonych kosztów nie mogą być wyższe niż 5400 zł.