Klauzula waloryzacyjna w umowie o pracę nie jest standardowym rozwiązaniem. Zazwyczaj stosuje się ją w umowach o innym charakterze. Stanowi ona jednak bardzo dobrą metodę na ochronę wysokości pensji pracownika przed inflacją. Klauzula waloryzacyjna może być więc ciekawym benefitem pozapłacowym, który na pewno docenią podwładni.
Klauzula waloryzacyjna może znaleźć się w różnorodnych umowach. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby była również częścią umowy o pracę. Pojęcie to odnosi się wówczas do wysokości wynagrodzenia wypłacanego pracownikom. Warto wiedzieć, jakie konkretne skutki ma zastosowanie klauzuli waloryzacyjnej.
Czym jest waloryzacja?
Przed odpowiedzią na pytanie, co to jest klauzula waloryzacyjna, w pierwszej kolejności warto nieco przybliżyć samo pojęcie waloryzacji. Mianem tym określa się podwyższenie danej kwoty pieniędzy o tzw. wskaźnik waloryzacyjny, którego charakter jest uprzednio ustalany przez strony pozostające w stosunku prawnym. Takim wskaźnikiem bardzo często jest inflacja, choć mogą być nim także elementy innego typu. Waloryzacja umożliwia wzrost danego świadczenia o charakterze finansowym, co sprawia, że nie dochodzi do sytuacji, w której jedna ze stron umowy jest pokrzywdzona.
przeczytaj też: czym jest umowa o zakazie konkurencji i kiedy można ją zawrzeć?
Co to jest klauzula waloryzacyjna i kiedy się ją stosuje?
Najprościej mówiąc, klauzula waloryzacyjna stanowi rodzaj umownego postanowienia. Zgodnie z nim wartość danego świadczenia, która wynika z konkretnej umowy, ma być określona nie poprzez odniesienie do pieniędzy, lecz do innych mierników wartości (jak wspomniana powyżej inflacja). Umieszczenie takiego zapisu pozwala więc w razie potrzeby na aktualizację wysokości świadczenia, którą uprzednio ustalono. Dzięki temu kwota po waloryzacji lepiej odpowiada obecnej sytuacji gospodarczej.
Tego typu zapisy można umieszczać w wielu różnych umowach. Popularne rozwiązania to m.in.:
- klauzula waloryzacyjna w umowie najmu,
- klauzula waloryzacyjna w umowie o roboty budowlane,
- klauzula waloryzacyjna w umowie dzierżawy,
- klauzula waloryzacyjna w umowie sprzedaży.
Co do zasady, tego typu klauzula ma zastosowanie w umowach finansowych związanych m.in. z pożyczkami, kredytami itp. Możliwe jest jednak wykorzystanie jej również w przypadku nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą.
Klauzula waloryzacyjna w umowie o pracę
Jak już wiadomo, głównym celem klauzuli waloryzacyjnej w umowie o pracę jest ustalenie, że wysokość wynagrodzenia pracownika będzie regularnie dopasowywana do realnej wartości tego świadczenia finansowego, biorąc pod uwagę bieżącą sytuację gospodarczo-ekonomiczną. Stanowi ona zatem gwarancję zachowania stałej wartości pensji, a nie jej niezmiennej kwoty. Warto przy tym pamiętać, że okres waloryzacji bywa różny i zależy od ustaleń między stronami. Najczęściej wynosi rok, choć może być ustalony co miesiąc (o ile wskaźnik waloryzacyjny w tym czasie wzrośnie).
Wprowadzenie klauzuli waloryzacyjnej jest oczywiście bardzo korzystne z perspektywy pracowników, zwłaszcza w okresach, gdy ceny usług i towarów szybko rosną. Dzięki takiemu zapisowi nie odczują oni aż tak bardzo skutków inflacji (to właśnie ona jest najczęstszym wskaźnikiem waloryzacyjnym również w przypadku umowy o pracę).
przeczytaj też: umowa na czas nieokreślony – kiedy przysługuje pracownikowi i jakie są jej zalety?
Jeśli chodzi o pracodawców, klauzula waloryzacyjna nie jest tak opłacalna. Wiąże się bowiem z większymi kosztami po stronie firmy. Pracownicy nie mogą zatem wymagać od pracodawców jej wprowadzenia. Niektóre przedsiębiorstwa stosują ją jednak jako rodzaj benefitu pozapłacowego, który ma działać motywująco.
Warto także pamiętać, że w sytuacji, w której pracodawcy są chętni do podwyższania pensji pracowników w związku ze zmieniającą się sytuacją na rynku finansowym, wprowadzenie klauzuli waloryzacyjnej będzie dobrym rozwiązaniem. W innym przypadku konieczne jest każdorazowe tworzenie aneksów do pierwotnej umowy o pracę.
