Umowa lojalnościowa to inaczej umowa o zakazie konkurencji. Regulują ją przepisy Kodeksu pracy. Jej celem jest zabezpieczenie pracodawcy przed potencjalnie szkodliwymi dla jego interesów działaniami jego obecnych, a czasami również byłych podwładnych. Czym charakteryzuje się umowa lojalnościowa z pracownikiem?
Umowa lojalnościowa ma za zadanie chronić pracodawcę. Jest ona wiążąca zarówno dla niego, jak i dla pracownika. Zasady jej zawierania i egzekwowania jej zapisów są ściśle określone przez prawo. Nie w każdej firmie trzeba podpisywać klauzulę lojalnościową. Decydują się na nią zwłaszcza przedsiębiorstwa, które zajmują się tworzeniem nowatorskich rozwiązań.
Co to jest umowa lojalnościowa?
Umowa lojalnościowa znana jest potocznie jako lojalka. W praktyce oznacza ona zakaz konkurencji dla pracownika. Tym samym ma ona za zadanie chronić interesy pracodawcy przed zachowaniami o charakterze niepożądanym ze strony jego aktualnych lub byłych podwładnych. Podpisując ją, pracownicy zobowiązują się do tego, że nie będą zajmować się konkurencyjną działalnością wobec tej, którą prowadzi pracodawca, ani nie podejmą pracy na rzecz innej firmy, która prowadzi taką działalność. Jeżeli złamią taki zakaz konkurencji, a pracodawca poniesie z tego tytułu szkodę, będą musieli wyrównać tę stratę.
przeczytaj też: ile dni urlopu za miesiąc pracy? zasady przyznawania urlopu wypoczynkowego
Tzw. lojalnościówka w pracy spotykana jest przede wszystkim w kilku sektorach. Są to m.in. branża IT, prawnicza, podatkowa, marketingowa i architektoniczna.
Umowa lojalnościowa a zwolnienie z pracy lub wygaśnięcie umowy
Wątpliwości wielu pracowników budzi zagadnienie umowa lojalnościowa a koniec umowy o pracę, czy to poprzez jej wygaśnięcie, zwolnienie, czy rozwiązanie za porozumieniem stron. Kwestie te również podlegają regulacjom. Okazuje się, że możliwa jest umowa lojalnościowa dłuższa niż umowa o pracę. Dotyczy to jednak wyłącznie pracowników, którzy mieli dostęp do bardzo istotnych informacji, a ujawnienie tych danych stwarza ryzyko narażenia pracodawcy na szkodę.
W przypadku klauzuli lojalnościowej, która jest wiążąca nawet po zakończeniu współpracy, należy konkretnie ustalić czas jej trwania. Przy umowie lojalnościowej o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy pracownik ma także prawo do otrzymania odszkodowania. Powinno ono wynosić co najmniej 25% pensji, którą otrzymywał podwładny w byłej pracy i przysługiwać mu przez okres obowiązywania lojalki. Można je wypłacić jednorazowo lub w systemie rat.
Czym jest umowa lojalnościowa po szkoleniu?
Rozwiązaniem, które dość często stosują pracodawcy, jest umowa lojalnościowa po szkoleniu. Ma to uchronić ich przed odejściem świeżo wykwalifikowanej i wyszkolonej kadry do innych firm niedługo po zdobyciu przez nią nowej wiedzy i kompetencji. Taka umowa lojalnościowa może być podpisywana każdorazowo przed kursem lub całościowo, na cały cykl szkoleniowy. Warto przy tym pamiętać, że nie wolno jej zawierać w związku ze szkoleniami obowiązkowymi (np. BHP).
przeczytaj też: czym jest umowa o zakazie konkurencji i kiedy można ją zawrzeć?
Trzeba mieć również na uwadze zależność między umową lojalnościową a zwrotem kosztów szkolenia. Jeśli osoba, która podpisała lojalkę w związku z kursem, zwolni się z pracy przed terminem, który przewiduje dokument (są to maksymalnie 3 lata), będzie musiała uiścić opłatę za odbyte szkolenie. Wyjątkiem jest odejście z firmy z powodu mobbingu lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązków.
Czym grozi zerwanie umowy lojalnościowej?
Zerwanie umowy lojalnościowej skutkujące szkodą po stronie pracodawcy wiąże się z konsekwencjami. Pracownik jest wówczas zobowiązany do wyrównania straty oraz korzyści, które zostały w tej sytuacji potencjalnie utracone. Często musi także zapłacić ustaloną w umowie karę umowną.
Kiedy umowa lojalnościowa jest nieważna?
Wiele osób zastanawia się, czy umowa lojalnościowa jest zgodna z prawem. Jak zostało to już przedstawione, pracodawca może wymagać jej podpisania. Powinien jednak dopełnić wszelkich formalności. Przede wszystkim umowa lojalnościowa musi być odrębnym dokumentem i mieć formę pisemną – inaczej będzie nieważna. Można ją także podważyć wtedy, gdy ma ona obowiązywać po rozwiązaniu umowę o pracę, jednak w jej treści nie zapisano konkretnego okresu jej trwania. Dodatkowo umowę lojalnościową uznaje się za nieważną wtedy, gdy ustalono zbyt długi zakaz konkurencji, przez co jego czas znacząco przekracza potrzeby pracodawcy.
