Wykonywanie niektórych profesji może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia. W przepisach prawa obecne jest więc takie pojęcie, jak choroba zawodowa. Istnieje cały wykaz takich schorzeń. Stwierdzenie jednego z nich ma konsekwencje dla cierpiącego na nią pracownika oraz jego pracodawcy.
Choroby zawodowe dotykają przedstawicieli różnorodnych profesji. Ich stwierdzenie u danego pracownika nakłada konkretne obowiązki na jego pracodawcę. Jakie są przykłady chorób zawodowych i jak wygląda postępowanie w przypadku ich podejrzenia?
Co to jest choroba zawodowa? Definicja pojęcia
Definicja choroby zawodowej wynika bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy, a konkretnie art. 235 tego aktu normatywnego. Zgodnie z nią, pojęcie to odnosi się do chorób, których powstanie jest bezsprzecznie lub bardzo prawdopodobnie związane ze sposobem świadczenia pracy lub stykaniem się ze szkodliwymi czynnikami podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Do takich schorzeń zalicza się jednak jedynie takie, które są wymienione w specjalnym wykazie określonym przez Rozporządzenie Rady Ministrów z 2013 roku.
przeczytaj też: jak skutecznie szukać pracy? przydatne wskazówki, które pomogą znaleźć zatrudnienie
Choroby zawodowe – przykłady schorzeń
Jako że w specjalnym wykazie znajdują się tylko określone schorzenia, pojawia się pytanie, jakie są choroby zawodowe. Najpopularniejsze z nich to:
- pylice płuc,
- gorączka metaliczna,
- ostre, uogólnione reakcje alergiczne,
- zatrucia o charakterze ostrym lub przewlekłym związane z kontaktem z substancjami chemicznymi,
- choroby opłucnej lub osierdzia wynikające z kontaktu z azbestowym pyłem,
- astma oskrzelowa,
- beryloza,
- byssinoza,
- zespół cieśni nadgarstka,
- alergiczny nieżyt nosa,
- nowotwory złośliwe powstałe wskutek kontaktu z czynnikami rakotwórczymi,
- wybrane choroby skóry,
- przewlekłe choroby narządu głosu wynikające z nadmiernego wysiłku głosowego, który trwał przynajmniej 15 lat.
Są to oczywiście przykłady chorób zawodowych. Pełną listę można znaleźć w Dzienniku Ustaw.
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej – co warto wiedzieć?
W przypadku podejrzenia choroby zawodowej należy zgłosić to do przedstawicieli stosownych organów. Są to:
- właściwy państwowy inspektor sanitarny,
- właściwy okręgowy inspektor pracy.
Zgłoszenia może dokonać pracodawca, lekarz lub lekarz stomatolog oraz pracownik lub były pracownik.
Kto stwierdza chorobę zawodową?
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej uruchamia odpowiednie procedury. W takiej sytuacji państwowy inspektor sanitarny kieruje danego pracownika na badania. Orzeczenie potwierdzające lub wykluczające chorobę zawodową wydaje lekarz zatrudniony w specjalnej jednostce orzeczniczej pierwszego stopnia. Do takich placówek należą:
- poradnie chorób zawodowych związane z wojewódzkimi ośrodkami medycyny pracy,
- kliniki i poradnie chorób zawodowych przy uniwersytetach medycznych,
- poradnie chorób zakaźnych związane z wojewódzkimi ośrodkami medycyny pracy (opcjonalnie przychodnie i oddziały chorób zakaźnych na poziomie wojewódzkim),
- podmioty o charakterze leczniczym, w których odbyła się hospitalizacja pracownika.
Jeżeli dana osoba nie zgadza się z wydanym orzeczeniem dotyczącym choroby zawodowej, może się od niej odwołać do jednej z jednostek orzeczniczych drugiego stopnia. Ma na to 14 dni od momentu otrzymania dokumentu.
Stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej?
W przypadku stwierdzenia choroby zawodowej, na pracodawcę spadają konkretne obowiązki. Musi on:
- ustalić przyczyny choroby zawodowej,
- usunąć czynniki, które doprowadziły do powstania schorzenia i zastosować środki o charakterze profilaktycznym,
- zapewnić realizację zaleceń ze strony lekarza,
- przenieść pracownika do innej pracy (na czas zapisany w orzeczeniu), w której nie będzie on stykał się ze szkodliwymi czynnikami.
przeczytaj też: emerytura po 10 latach pracy – ile wynosi w Polsce i w innych krajach?
Przy uznaniu choroby zawodowej pracownik, który doznał z jej powodu uszczerbku na zdrowiu o charakterze długotrwałym (minimum 6 miesięcy braku zdolności do pracy) lub stałym, otrzymuje z kolei jednorazowe odszkodowanie. Jego wysokość uzależniona jest od stopnia rzeczonego uszczerbku wyrażonego w procentach. Oprócz tego w przypadku rozpoznania choroby zawodowej można starać się o takie świadczenia, jak zasiłek chorobowy, zasiłek wyrównawczy, renta szkoleniowa lub świadczenie rehabilitacyjne. O możliwości ich przyznania mówią konkretne przepisy.
