W trakcie swojej kariery zawodowej możesz spotkać się z szefami o różnych osobowościach. Niestety, nie zawsze mamy szczęście do przełożonych, którzy cechują się zrównoważonym stylem zarządzania oraz umiejętnością współpracy z podwładnymi. Jednym z najbardziej uciążliwych typów szefów jest osoba apodyktyczna, czyli taka, która wymaga bezwzględnego posłuszeństwa, narzuca swoje zdanie i ignoruje potrzeby zespołu. Sprawdź, jak radzić sobie z tak trudnym przełożonym.
Co oznacza słowo „apodyktyczny”?
Zgodnie z definicją w „Słowniku języka polskiego” osoba apodyktyczna to taka, która nie znosi sprzeciwu i narzuca komuś swoje zdanie.
Apodyktycy wierzą w swoją nieomylność, nie uznają kompromisów ani nie biorą pod uwagę innych punktów widzenia niż swój własny. Można ich rozpoznać po nakazowym tonie głosu i braku umiejętności słuchania. Ich ulubioną formą komunikacji jest monolog.
Po czym rozpoznać, że szef jest toksyczny?
Zanim rozpoczniesz skuteczną walkę z apodyktycznym zachowaniem szefa, musisz nauczyć się je rozpoznawać. Osoby o tej trudnej osobowości często wyróżniają się tak charakterystycznymi cechami jak:
- przekonanie o własnej nieomylności i wyższości nad innymi;
- dążenie do sprawowania całkowitej kontroli nad podwładnymi;
- ignorowanie zdania i sugestii pracowników, traktowanie ich jak „wykonawców”;
- publiczne krytykowanie i ośmieszanie podwładnych;
- stosowanie gróźb, nagan i zastraszania jako „metod motywacyjnych”;
- przypisywanie sobie sukcesów zespołu, a w przypadku porażki zrzucanie winy na pracowników.
Warto wiedzieć: Jak wyczuć na rozmowie kwalifikacyjnej, czy trafi nam się dobry szef?
Jak radzić sobie z apodyktycznym szefem?
Współpraca z takim przełożonym nie jest łatwa i w wielu przypadkach może pojawić się w niej mobbing. W trosce o komfort wykonywanej pracy znajdź sposób na apodyktycznego szefa.
Postaraj się zrozumieć, dlaczego twój szef jest apodyktyczny
Zanim zaczniesz podejmować działania zaradcze, zastanów się, co może leżeć u podstaw apodyktycznej postawy twojego szefa. Często jest to efekt jego własnych kompleksów, niepewności lub zaburzeń osobowości. Apodyktyczni przełożeni mogą czuć się zagrożeni kompetencją i inicjatywą podwładnych, dlatego próbują za wszelką cenę utrzymać poczucie wyższości. Zrozumienie tła tego zachowania pomoże w wypracowaniu właściwej strategii poradzenia sobie z omawianym problemem.
Postaw na skuteczną komunikację
Jednym z najbardziej efektywnych sposobów na poradzenie sobie z apodyktycznym szefem jest nawiązanie z nim konstruktywnego dialogu. Nie będzie to łatwe, ponieważ osoby apodyktyczne mają raczej skłonność do monologów i z trudem przyjmują krytyczną opinię na swój temat. Postaraj się rozpocząć rozmowę w spokojnej, rzeczowej atmosferze, unikając konfrontacji i emocjonalnych wybuchów:
- Przedstaw swoje obawy i zastrzeżenia wobec jego zachowania w sposób merytoryczny, bez oceniania. Szczerze powiedz o innych sprawach, które budzą twoje wątpliwości, np. o nepotyzmie w pracy.
- Podkreśl, że celem rozmowy jest poprawa współpracy i efektywności zespołu.
- Zaproponuj kompromisowe rozwiązania, które uwzględniają potrzeby pracowników.
- Zadbaj o utrzymanie odpowiedniego tonu i opanowanie, nawet jeśli szef próbuje cię sprowokować.
Taka rozmowa, przeprowadzona z zachowaniem asertywności, może okazać się kluczem do zmiany postawy apodyktycznego przełożonego.
Warto wiedzieć: Jak rozstać się z pracodawcą w najlepszym stylu?
Znajdź sojuszników
Jeśli rozmowa z szefem nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, poszukaj wsparcia wśród innych członków organizacji. Stworzenie grupy osób, które również zmagają się z apodyktycznym zachowaniem przełożonego, może okazać się skuteczną strategią. Wspólne zgłaszanie skarg, apele do wyższego kierownictwa lub nawet groźba zbiorowej rezygnacji mogą zmotywować szefa do zmiany jego postępowania.
Bądź asertywny i stawiaj granice
W relacji z apodyktycznym szefem niezwykle ważne jest zachowanie asertywności i postawienie wyraźnych granic w codziennej współpracy. Nie można pozwolić, by przełożony w jakikolwiek sposób cię poniżał, krytykował lub zmuszał do działań niezgodnych z twoim sumieniem. Warto stanowczo reagować na każde przekroczenie tych granic i nie obawiać się konfrontacji. Tylko w ten sposób możesz zyskać szacunek i nakłonić szefa do zmiany postawy.
Chroń własny dobrostan
Radzenie sobie z apodyktycznym przełożonym to spore wyzwanie, które może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne pracowników. Dlatego niezwykle ważne jest, by w tej trudnej sytuacji zadbać o własny dobrostan. Warto rozważyć:
- korzystanie ze wsparcia psychologicznego;
- praktykowanie technik relaksacyjnych i mindfulness;
- poszukiwanie pozytywnych bodźców poza pracą (skupienie uwagi na hobby).
Tylko zachowując równowagę psychiczną, będziesz w stanie efektywnie radzić sobie z wyzwaniami stawianymi przez apodyktycznego szefa.
Apodyktyczny szef – co zrobić, jeśli nie zmienia swojej postawy?
Jeśli wszelkie próby poprawy relacji z przełożonym zawiodą, warto rozważyć poszukiwanie innej pracy. Oczywiście to ostateczność, ale czasami zmiana środowiska to jedyny sposób, by uwolnić się od toksycznego wpływu apodyktycznego szefa. Zanim podejmiesz taką decyzję, wykorzystaj wszystkie inne środki zaradcze, aby nie rezygnować z pracy, którą w normalnych warunkach mógłbyś wykonywać z oddaniem i satysfakcją.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jakie są negatywne cechy kierownika?
Negatywne cechy kierownika to przede wszystkim: brak komunikacji, nieodpowiedzialność, mikromanagement (potrzeba kontrolowania najdrobniejszych aspektów pracy zespołu), brak umiejętności organizacyjnych, faworyzowanie wybranych członków zespołu, nielojalność, brak uznania, brak obiektywizmu, nieumiejętność podejmowania decyzji oraz uciekanie od konfliktów.
Czy apodyktycznego szefa można podać do sądu?
Sama osobowość apodyktyczna nie jest podstawą, by szukać pomocy u prawnika. Jeśli jednak pojawi się mobbing, nękanie seksualne, dyskryminacja lub dojdzie do zwolnienia niezgodnego z prawem, możesz wkroczyć na drogę sądową.
