kiedy przysługuje i co obejmuje ochrona przedemerytalna?

Pracownicy, którzy zbliżają się do wieku uprawniającego ich do pobierania emerytury, często martwią się o swoją sytuację zawodową i obawiają się zwolnienia z pracy. Zupełnie niepotrzebnie – prawo zabezpiecza ich przed otrzymaniem wypowiedzenia. Aby tak było, należy jednak osiągnąć wyznaczony przepisami wiek oraz spełnić konkretne warunki. Na czym polega ochrona przedemerytalna i kto jest nią objęty?

Przepisy prawa pracy w wielu kwestiach stanowią ważne zabezpieczenie dla pracowników. Dotyczy to m.in. osób w wieku przedemerytalnym. Daje im to poczucie stabilizacji i komfortu. Tzw. ochrona przedemerytalna przysługuje jednak w ściśle określonych przypadkach. Warto więc wiedzieć, czym w praktyce jest oraz kogo i w jaki sposób zabezpiecza.

Co obejmuje ochrona przedemerytalna?

Ochrona przedemerytalna pracownika to udogodnienie wynikające bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy. Objęte nią osoby co do zasady nie mogą zostać zwolnione z pracy przez pracodawcę. W tym czasie wypowiedzenie mają więc prawo złożyć wyłącznie pracownicy. Od tej reguły istnieje kilka wyjątków, jednak są one podyktowane szczególnymi sytuacjami. Zostaną one omówione w dalszej części tekstu.

Warto wiedzieć: Jaka emerytura po 10 latach pracy? Warunki

Należy również podkreślić, że ochrona przedemerytalna kobiet i mężczyzn zapewnia im także brak możliwości obniżenia ich pensji. W okresie jej trwania warunki finansowe powinny pozostać niezmienne. Od tej zasady istnieją jednak również pewne odstępstwa.

Ochrona przedemerytalna – ile lat przed emeryturą przysługuje?

Ochrona przedemerytalna dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę – zarówno na czas nieokreślony, jak i określony. W tym drugim przypadku należy jednak pamiętać, że terminowa umowa zostanie rozwiązana wraz z chwilą upłynięcia czasu, na jaki została zawarta. Ochrona przedemerytalna nie doprowadza do jej przedłużenia, w jedynie zabezpiecza przed zwolnieniem w trakcie jej trwania.

Najważniejszą kwestią, nad którą zastanawia się wiele osób, jest to, ile wynosi ochrona przedemerytalna przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Pytanie to odnosi się do tego, od jakiego wieku przysługuje takie zabezpieczenie. Zgodnie z Kodeksem pracy ochrona przedemerytalna obejmuje osoby, którym brakuje maksymalnie 4 lata do osiągnięcia prawa do pobierania emerytury. W przypadku kobiet wiek emerytalny wynosi 60 lat, a u mężczyzn – 65 lat. Tym samym, ochrona przedemerytalna przysługuje paniom od 56. roku życia i panom od 61. roku życia.

Należy również podkreślić, że do otrzymania ochrony przedemerytalnej trzeba legitymować się okresem zatrudnienia umożliwiającym nabycie prawa do emerytury wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego. W praktyce oznacza to udokumentowanie 20-letniego (w przypadku kobiet) lub 25-letniego (w przypadku mężczyzn) stażu pracy.

Kiedy ochrona przedemerytalna nie przysługuje?

Ochrona przedemerytalna nie przysługuje w kilku przypadkach. Przede wszystkim dotyczy to sytuacji, w której pracownik jest zwalniany bez wypowiedzenia ze swojej winy. Chodzi tu o zwolnienie dyscyplinarne, które pracodawca może zastosować bez względu na ochronę przedemerytalną, o ile oczywiście ma ku temu odpowiednie przesłanki.

Ponadto pracownik nie jest objęty zabezpieczeniem przed wypowiedzeniem umowy w sytuacji, gdy posiada prawo do pobierania renty przysługującej z powodu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Może także stracić zatrudnienie wtedy, gdy pracodawca ogłosi upadłość lub likwidację zakładu pracy. Warto przy tym podkreślić, że inaczej wygląda zależność między ochroną przedemerytalną a likwidacją stanowiska pracy. W takiej sytuacji pracodawca nie może zwolnić pracownika, a jedynie wypowiedzieć mu warunki pracy i płacy.

Warto wiedzieć: Renta inwalidzka – kto może ją otrzymać?

Możliwość wypowiedzenia warunków pracy lub płacy podczas ochrony emerytalnej dopuszczalna jest także w innych przypadkach. Pracodawca ma do tego prawo, jeżeli wprowadza nowe zasady wynagradzania w całej firmie. Podobnie prezentuje się zależność zwolnienia grupowe a ochrona przedemerytalna – wówczas pracownikowi również można wręczyć wypowiedzenie zmieniające. Oprócz tego istnieje możliwość, by otrzymała je osoba objęta ochroną przedemerytalną, która utraciła zdolność do wykonywania obecnej pracy lub w sposób niezawiniony przez siebie straciła uprawnienia potrzebne do jej świadczenia.

Warto wiedzieć: Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron