Elastyczny czas pracy to szansa na organizację czasu pracy pracownika w inny sposób niż ten wyznaczony przez standardowe normy wynikające z konkretnych regulacji prawnych. Decydując się na takie rozwiązanie, pracodawca wciąż musi jednak przestrzegać odpowiednich przepisów, zwłaszcza tych dotyczących wymogu zapewnienia podwładnym stosownego wypoczynku dobowego i tygodniowego.
Co to jest elastyczny czas pracy? Definicja terminu
Jeśli chodzi o elastyczny czas pracy, Kodeks pracy nie zawiera tego terminu, można w nim znaleźć jedynie pojęcie ruchomego czasu pracy. Mimo to przepisy zawarte w tym akcie normatywnym pozwalają na wprowadzenie tego typu zmian. Należy przy tym pamiętać, że określenie elastyczny system czasu pracy jest błędne, ponieważ takie rozwiązanie samo w sobie nie stanowi systemu czasu pracy, a jedynie jego rozkład. Oznacza to, że może być stosowane w różnorodnych systemach, np. podstawowym lub równoważnym.
Elastyczny czas pracy jest najczęściej rozważany pod kątem organizacji czasu pracy pracowników, która odbiega od standardowych reguł. W praktyce oznacza to, że osoby zatrudnione mogą rozpoczynać i kończyć wykonywanie obowiązków zawodowych w różnych godzinach. Istnieją dwa główne modele takiego rozwiązania:
- praca z elastycznym grafikiem związana z wyznaczaniem różnych godzin rozpoczynania pracy w konkretnych dniach;
- elastyczny czas pracy polegający na wyznaczeniu przez pracodawcę godzinowych „widełek”, a więc okresu, w którym należy rozpocząć wykonywanie obowiązków zawodowych. Przykładowo, firma może określić, że pracownicy powinni pojawić się w miejscu zatrudnienia między 8.00 a 10.00. To, o której konkretnie przyjdą do pracy w ramach tego przedziału czasowego, zależy od ich decyzji.
Jak widać, elastyczny czas pracy może przybierać różne formy. Zawsze jednak musi być stosowany zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Praca z elastycznym grafikiem – kiedy można ją wprowadzić?
Elastyczny czas pracy można wprowadzić do firmy, gdy istnieją ku temu obiektywne, techniczne i uzasadnione przesłanki związane z organizacją czasu pracy. Stosując takie rozwiązanie, pracodawca musi pamiętać o przestrzeganiu zasad związanych z odpoczynkiem pracowników. Zgodnie z przepisami, podwładnym przysługuje 11 godzin dobowej przerwy oraz 35 godzin nieprzerwanego, tygodniowego odpoczynku. Dodatkowo przełożony powinien zwrócić uwagę, aby przyjęty okres rozliczeniowy nie przekraczał 12 miesięcy. Co ważne, wprowadzając elastyczny czas pracy, pracodawca musi przekazać tę informację w układzie zbiorowym pracy oraz porozumieć się w tej kwestii z organizacjami związkowymi w firmie.
Warto przy tym pamiętać, że praca z elastycznym grafikiem może być inicjatywą samego pracownika. Jeśli dana osoba chce pracować w ten sposób, powinna złożyć do przełożonego stosowny wniosek.
Elastyczny czas pracy: wady i zalety rozwiązania
Po wpisaniu w wyszukiwarkę internetową frazy „elastyczny grafik praca” można dotrzeć do wielu ofert zatrudnienia z różnych branż. Nie bez powodu. Tego typu rozwiązanie cieszy się dużym uznaniem wśród pracowników. Elastyczny dzień pracy może przynieść im wiele korzyści. Przede wszystkim pozwala lepiej pogodzić obowiązki zawodowe z życiem prywatnym, co wpływa na osiągnięcie odpowiedniego work–life balance. Wadą takiego rozwiązania jest jednak konieczność nałożenia na siebie samodyscypliny w kwestii zarządzania czasem.
Elastyczny czas pracy ma także zalety dla pracodawców. Może być stosowany jako forma profitu pozapłacowego, którego zadaniem jest zwiększanie motywacji i zaangażowania podwładnych. Ponadto, takie rozwiązanie ułatwia organizację i rozliczanie czasu pracy oraz pozwala na bieżąco reagować na zmieniającą się sytuację w danej branży. Z drugiej strony jednak elastyczny czas pracy daje mniejszą kontrolę nad pracownikami i wymaga od pracodawcy pogodzenia ze sobą różnych grafików pracy podwładnych.
