Gdy mówimy, że jakieś narzędzie jest ergonomiczne, chodzi nam o to, że idealnie dopasowuje się do kształtu naszej ręki i jest wygodne w użyciu. Jak się okazuje, ergonomia to dużo szersze pojęcie i może ona dotyczyć również miejsca pracy. Ergonomiczne miejsce pracy jest przystosowane do anatomicznych uwarunkowań człowieka, a jego głównym celem jest wyeliminowanie chorób zawodowych i zwiększenie wydajności pracowników. Sprawdź, jak to wygląda w praktyce!
Ergonomia miejsca pracy – co to takiego?
Ergonomia to termin złożony z dwóch greckich słów – ergon, czyli praca, oraz nomos, co można tłumaczyć jako prawo lub zasadę. To nauka interdyscyplinarna, która ściśle wiąże się z pracą i zajmuje przede wszystkim przystosowaniem narzędzi, mebli, maszyn czy technologii do anatomicznych warunków człowieka. Korzysta przy tym z osiągnięć medycyny pracy, antropometrii, fizjologii, socjologii, psychologii pracy i oczywiście nauk technicznych (np. budowy maszyn).
Pojęcie to często jest wymieniane, gdy mowa o takich kwestiach jak charakterystyka środowiska pracy czy wellbeing pracowników. Celem ergonomii jest przecież zmniejszenie ryzyka chorób zawodowych poprzez eliminację szkodliwych czynników, takich jak niewygodne krzesła lub zbyt intensywne oświetlenie, które męczy wzrok. Osoby, które pracują na odpowiednio zorganizowanych stanowiskach, są zazwyczaj bardziej wydajne, ponieważ mogą swobodnie wykonywać swoje obowiązki bez bólu pleców i innych niewielkich, ale przykrych dolegliwości.
Jak powinno wyglądać ergonomiczne miejsce pracy?
W ergonomicznym biurze stanowiska pracy powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby wykonywanie pracy było komfortowe – powinna zostać zachowana odpowiednia odległość między biurkami, aby nie tworzyć wrażenia tłoku i umożliwić ludziom swobodne poruszanie się.
Aby dbać o dobrostan pracowników pracujących hybrydowo i stacjonarnie, pracodawca powinien zapewnić:
- krzesło, zaprojektowane w taki sposób, aby nogi dotykały podłoża. Idealnym rozwiązaniem są modele z regulowaną wysokością;
- możliwość oparcia pleców o krzesło;
- odpowiednio przystosowaną myszkę i klawiaturę;
- oświetlenie, które nie obciąża wzroku;
- oraz wszystkie inne elementy, na które wskazuje ocena ryzyka zawodowego na konkretnym stanowisku pracy.
W jakiej pozycji najlepiej pracować?
Zarówno długotrwałe siedzenie, jak i ciągłe stanie nie jest korzystne dla człowieka. Niektóre firmy organizują pracę na stojąco, posiłkując się badaniami, które mówią o korzystnym wpływie tej postawy na efektywność w pracy. Jednak i w tym przypadku pracownik zazwyczaj ma dostęp do odpowiednio dopasowanego fotela, na którym może usiąść, jeśli poczuje taką potrzebę. Optymalne rozwiązanie to połączenie pracy siedzącej i stojącej z regularną aktywnością ruchową.
Czy pracodawca ma obowiązek dbać o ergonomię miejsca pracy?
Pracodawca ma obowiązek przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), a więc zapewnić każdemu pracownikowi odpowiednie warunki. W praktyce oznacza to, że trzeba dołożyć wszelkich starań, aby uniknąć chorób zawodowych wynikających z pracy w niewygodnej pozycji lub niesprzyjającym otoczeniu, gdzie dominuje hałas czy niekorzystne oświetlenie. Można więc uznać, że dbanie o ergonomię miejsca pracy to obowiązek przełożonego, choć w niektórych sytuacjach o wygodę miejsca pracy powinien zadbać sam pracownik – np. wtedy, gdy praca odbywa się w systemie home office.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jakie są główne cele ergonomii miejsca pracy?
Głównym celem ergonomii miejsca pracy jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób zawodowych i zwiększenie wydajności pracownika.
Co jest zdrowsze – siedzenie czy stanie?
Naukowcy twierdzą, że pozycja stojąca jest bardziej naturalna i tym samym mniej szkodliwa dla człowieka. Jednak każda z wymienionych pozycji – jeśli odbywa się długotrwale i jest wymuszona – jest szkodliwa dla człowieka i może stać się przyczyną wielu chorób.
Czym jest ryzyko ergonomiczne?
O ryzyku ergonomicznym mówimy wtedy, gdy miejsce pracy i pozycja przyjmowana podczas wykonywania zawodowych obowiązków potencjalnie zagraża zdrowiu pracownika. Czynnikami omawianego ryzyka są m.in.: częste zmiany pozycji, niewygodna postawa oraz nieodpowiednie dostosowanie wysokości fotela względem biurka.
