Fundusz socjalny w pracy oficjalnie nosi nazwę Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Mianem tym określa się środki pieniężne gromadzone przez zatrudniającego na specjalnie przeznaczonym do tego koncie. Mają one zostać wykorzystane jako wsparcie dla podwładnych, którym przysługuje takie uprawnienie.
Fundusz socjalny w zakładzie pracy pozwala na wspieranie zatrudnionych. Dotyczy to głównie osób, które z jakichś powodów znalazły się w wymagającym wsparcia momencie. Zgromadzone w jego ramach pieniądze można wykorzystać na określone cele.
Czy fundusz socjalny w pracy jest obowiązkowy?
Sposób, na jaki należy wdrażać to rozwiązanie w zakładzie pracy, wynika bezpośrednio z ustawy dotyczącej zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, opublikowanej 4 marca 1994 roku. Zgodnie z nią musi on powstać we wszystkich jednostkach o charakterze budżetowym i samorządowym. Nie ma wówczas znaczenia, ile osób w nich pracuje. W przypadku innych przedsiębiorstw rozwiązanie to jest obowiązkowe wówczas, gdy właściciel firmy w dniu 1 stycznia danego roku kalendarzowego zatrudnia przynajmniej 50 podwładnych. Konieczne jest przeliczenie tej liczby na zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin.
Firmy, w których pracuje mniej niż 50, ale przynajmniej 20 osób, nadal mogą skorzystać z prawa do utworzenia funduszu, niemniej nie podlegają takiemu obowiązkowi.
Pewne zmiany wprowadziła w tej kwestii pandemia COVID-19. Na mocy ustawy z dnia 2 marca 2020 roku, w razie zagrożenia o charakterze epidemiologicznym lub ogłoszenia stanu epidemii, właściciele firm mają prawo do zawieszenia zarówno stworzenia, jak i funkcjonowania funduszu socjalnego. Jest to możliwe w dwóch przypadkach: gdy spadną obroty gospodarcze albo gdy znacznie wzrośnie obciążenie wynikające z wynagrodzeń.
przeczytaj też: na czym polega zatrudnienie na stałe przez agencję pracy? najważniejsze informacje
Jakie mogą być świadczenia socjalne w pracy?
Celem istnienia funduszu socjalnego jest wspieranie pracowników. Przepisy ściśle jednak określają, w jaki sposób można wydać zebrane w jego ramach pieniądze. Wybrane świadczenia socjalne w zakładzie pracy, które finansuje się z odłożonych w ten sposób środków, to:
- zapomoga dla podwładnego, którego dotknęło zdarzenie o charakterze losowym lub który przewlekle choruje, sprawuje opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnością, posiada rodzinę wielodzietną albo samotnie zajmuje się wychowaniem potomstwa;
- dofinansowanie urlopu wypoczynkowego zatrudnionej osoby albo wakacji dzieci pracownika;
- dostarczanie paczek z jedzeniem dla potomstwa pracownika albo wręczanie paczek świątecznych;
- tworzenie przy przedsiębiorstwie miejsc, w których mogą przebywać małe dzieci pracownika, podczas gdy on pracuje, a więc firmowych żłobków oraz przedszkoli;
- dofinansowanie świadczeń sportowo-rekreacyjnych oraz kulturalno-oświatowych.
sprawdź też: jak wygląda zmniejszenie wymiaru czasu pracy po macierzyńskim?
Kto może otrzymać świadczenia socjalne w zakładzie pracy?
O świadczenia tego typu może starać się wiele osób. Możliwość ich otrzymania dotyczy:
- pracowników (bez względu na to, w jakim wymiarze wykonują obowiązki zawodowe) oraz osób z ich rodziny,
- emerytów i rencistów, w tym osób, które już nie pracują, wraz z rodzinami,
- pracowników, którzy obecnie są w trakcie odbywania urlopu wychowawczego,
- pracowników młodocianych, którzy zostali zatrudnieni w ramach przygotowania zawodowego,
- członków rodzin zmarłych lub byłych podwładnych, jeżeli byli utrzymywani przez pracowników,
- pracowników pracujących na podstawie umowy o pracy nakładczej,
- innych osób, które zostały uprawnione przez przedsiębiorstwo do pobierania funduszowych świadczeń.
Trzeba pamiętać, że pieniądze z funduszu nie przysługują wszystkim podwładnym w takiej samej kwocie. Powinny zostać rozdysponowane między pracowników z dostosowaniem wysokości oraz typu wsparcia do aktualnej sytuacji danej osoby. Dotyczy to kwestii rodzinnych, życiowych, materialnych oraz zdrowotnych. Konkretne ustalenia związane z tym, komu i w jaki sposób należy przyznać świadczenia socjalne w zakładzie pracy, powinny zostać zapisane w wewnątrzfirmowym regulaminie ZFŚS.
