Podczas choroby, która powoduje czasową niezdolność do pracy, otrzymujesz tzw. wynagrodzenie chorobowe – od pracodawcy, a następnie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Przepisy określają, że w większości przypadków utracisz prawo do zasiłku, jeśli Twoje zwolnienie przekracza 182 dni. Sprawdź, kiedy możesz wziąć ponowne zwolnienie lekarskie, za które będzie przysługiwało Ci wynagrodzenie i skąd wziąć pieniądze na utrzymanie, jeśli po 182 dniach choroby nadal nie możesz wrócić pracy.
Zwolnienie lekarskie w 2024 – jakie są zasady?
Infekcje sezonowe i inne choroby często powodują czasową niezdolność do pracy. Jeśli lekarz uzna to za konieczne, w trakcie konsultacji otrzymasz zwolnienie lekarskie, które już w momencie wystawienia jest widoczne dla Twojego pracodawcy. Elektroniczne zwolnienia lekarskie (ZUS e-ZLA) – znane niegdyś jako L4 – stanowią podstawę do wypłacenia zasiłku chorobowego, bez względu na to, czy bierzesz zwolnienie od psychiatry, L4 na dziecko czy L4 do tyłu (z datą wsteczną).
Jeśli masz mniej niż 50 lat, Twoje wynagrodzenie chorobowe opłaca pracodawca przez 33 dni, a jeżeli więcej niż 50 lat, zakład pracy płaci za Ciebie przez pierwsze 14 dni. Czy to oznacza, że po tym czasie nie możesz już liczyć na wynagrodzenie? Bynajmniej. Gdy niezdolność do pracy przekracza wymienione limity, będziesz otrzymywać zasiłek chorobowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), jeśli pracodawca złoży za Ciebie zaświadczenie Z-3. Czas wypłacania tego zasiłku jest jednak ściśle ograniczony.
Jak długo można otrzymywać wynagrodzenie chorobowe?
Wynagrodzenie, a następnie zasiłek chorobowy będzie wpływał na Twoje konto tylko przez 182 dni trwania zwolnienia lekarskiego. Przepis ten obowiązuje w przypadku większości chorób. Wyjątkiem jest gruźlica, która uprawnia do 270 dni zwolnienia, za które zapłaci pracodawca, a następnie ZUS. Szczególną sytuacją jest ciąża, podczas której przyszła mama również ma wydłużony okres zasiłkowy do 270 dni. Podstawą prawną jest tutaj art. 8 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Co się dzieje po przekroczeniu 182 dni zwolnienia?
Choroby poważne i przewlekłe mogą sprawić, że będziesz niezdolny do pracy przez bardzo długi czas. Jeśli czas trwania zwolnienia lekarskiego przekracza 182 dni – lekarz może wystawić je na dłuższy okres – nie będziesz już otrzymywać wynagrodzenia ani zasiłku chorobowego.
Co należy zrobić, aby, mimo trudnej sytuacji, utrzymać płynność finansową? Gdy kończy się okres zasiłku chorobowego, a dalsze leczenie lub rehabilitacja mogą pomóc Ci w powrocie do pracy, możesz ubiegać się o tzw. świadczenie rehabilitacyjne. Jest ono przyznawane na okres 12 miesięcy. O ten rodzaj wsparcia finansowego mogą ubiegać się wszystkie osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym, a więc:
- pracownicy i zleceniobiorcy,
- osoby wykonujące pracę nakładczą;
- osoby zatrudnione w ramach umowy agencyjnej;
- przedsiębiorcy;
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz spółdzielni kółek rolniczych;
- pracujący więźniowie lub osoby przebywające w aresztach;
- duchowni.
Warunkiem jest opinia lekarza, który orzeka, że rokowania w przypadku osoby chorej są dobre, a wydłużony czas terapii najprawdopodobniej da jej możliwość powrotu na stanowisko pracy. Świadczenia rehabilitacyjnego nie można pobierać równocześnie z rentą.
Warto wiedzieć: Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia
Ile czasu trzeba przepracować, aby móc znowu pójść na zwolnienie lekarskie?
Jeśli zwolnienie lekarskie przekroczyło 182 lub 270 dni, nieprędko można otrzymać kolejne ZUS e-ZLA, które będzie podstawą do wypłacenia zasiłku chorobowego. Zgodnie z przepisami prawa przerwa między okresami niezdolności do pracy musi wynosić więcej niż 60 dni, aby móc liczyć na kolejny zasiłek chorobowy. Jak to wygląda w praktyce? Podajmy przykład:
Pani Zosia doznała rozległego złamania w obrębie nogi i stawu biodrowego, które znacznie utrudnia jej poruszanie się. Po zdjęciu gipsu okazało się, że w jej przypadku konieczna będzie dłuższa rehabilitacja. Aby wrócić do pełnej sprawności i kontynuować swoją pracę, potrzebuje znacznie więcej niż 182 dni. Jeśli rokowania w związku z jej leczeniem są optymistyczne, powinna starać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego, aby nie utracić płynności finansowej. Świadczenie rehabilitacyjne będzie wypłacane przez 12 miesięcy. Po powrocie do pracy będzie mogła pójść na kolejne zwolnienie lekarskie opłacane przez pracodawcę lub ZUS dopiero po upływie 60 dni, a więc po ok. 2 miesiącach.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak liczyć okres 60 dni przerwy pomiędzy zwolnieniami?
Okres 60 dni między kolejnymi zwolnieniami liczony jest od dnia zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego, nie od dnia zakończenia 182-dniowego okresu, w którym wypłacany jest zasiłek chorobowy.
Czy po upływie 60 dni od 182-dniowego okresu zasiłkowego można otrzymać kolejny zasiłek z tytułu zwolnienia lekarskiego?
Nie. Po zakończeniu 182-dniowego okresu zasiłkowego należy starać się o świadczenie rehabilitacyjne, jeśli lekarz uzna, że dalsze leczenie da możliwość powrotu do pracy. Dopiero 60 dni po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego można pójść na kolejne zwolnienie i otrzymać wynagrodzenie chorobowe z tego tytułu.
Czy trzeba zachować 60 dni przerwy pomiędzy zwolnieniami w trakcie ciąży?
Ciąża to szczególna sytuacja, w której nie trzeba zachowywać 60-dniowej przerwy między zwolnieniami. Zgodnie z prawem wystarczy, aby przyszła mama wróciła do pracy na jeden dzień i od dnia następnego można liczyć kolejny okres zwolnienia, za które otrzyma 100% wynagrodzenia. W praktyce oznacza to, że przez cały okres ciąży (zagrożonej lub z powikłaniami) można przebywać na zwolnieniu lekarskim bez obaw o utratę dochodu.
Czy można pobierać jednocześnie świadczenie rehabilitacyjne i rentę?
Nie. Są to dwa różne świadczenia – na rentę przechodzą osoby, u których stwierdza się trwałą niezdolność do pracy, natomiast świadczenie rehabilitacyjne jest przeznaczone dla chorych, którzy potrzebują dłuższej terapii lub rehabilitacji, aby wrócić do pracy.