W ostatnich latach polscy pracownicy mogą cieszyć się z coraz wyższych zarobków. Średnia krajowa, czyli przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw, systematycznie rośnie. W 2024 roku wynosi ono prawie 8000 zł brutto. Sprawdź, co kryje się za tymi danymi oraz jakie są prognozy na rok 2025.
Czym jest średnia krajowa?
Średnia krajowa, zwana też przeciętnym wynagrodzeniem, to uśredniona wysokość wynagrodzeń w Polsce. Jest ona obliczana przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i podawana co miesiąc, zazwyczaj w połowie kolejnego miesiąca.
GUS oblicza średnią krajową, uwzględniając sektor przedsiębiorstw i sumując m.in. wynagrodzenia osobowe brutto, honoraria wypłacane niektórym grupom za prace wynikające z umowy o pracę czy wypłaty z tytułu udziału w zysku. Następnie dzieli się tę sumę przez przeciętną liczbę zatrudnionych w danym okresie.
Należy pamiętać, że średnia krajowa jest tylko wartością orientacyjną i nie odzwierciedla rzeczywistych wynagrodzeń wielu osób. W Polsce występują duże różnice w wynagrodzeniach w zależności od regionu, branży, stanowiska pracy i innych czynników.
Zobacz także: Jak skutecznie szukać pracy? Porady.
Wzrost średniej krajowej w 2024 roku
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego średnia krajowa w styczniu 2024 roku wynosiła 7768,35 zł brutto, co oznacza wzrost o 12,8% w porównaniu do tego samego okresu w 2023 roku. To imponujący skok, który odzwierciedla dynamikę wzrostu wynagrodzeń w polskiej gospodarce.
Czynniki wpływające na wzrost średniej krajowej
Kluczowym czynnikiem był znaczący, bo aż 17,8% wzrost ustawowego minimalnego wynagrodzenia za pracę, które od stycznia 2024 roku wynosi 4242 zł brutto. Podwyżka ta miała szczególnie duży wpływ na branże takie jak administracja czy zakwaterowanie, gdzie poziom średnich płac jest relatywnie niższy.
Ponadto, firmy w Polsce żywo reagują na zmiany na rynku pracy, dostosowując poziom wynagrodzeń, aby przyciągnąć i utrzymać pracowników. W obliczu rosnącego popytu na specjalistyczne kompetencje pracodawcy są skłonni do podnoszenia płac, szczególnie w kluczowych dla nich obszarach, takich jak finanse, IT czy inżynieria.
Zobacz także: Ile wyniosło przeciętne wynagrodzenie w 2023 roku?
Średnia krajowa a inflacja i zatrudnienie
Pomimo znaczącego wzrostu średniej krajowej eksperci zwracają uwagę, że nie wszędzie jest tak „różowo”. Choć wynagrodzenia rosły znacznie szybciej niż inflacja, która w styczniu 2024 roku wyniosła 3,9%, to część tego wzrostu może wynikać właśnie z podwyżki płacy minimalnej, a nie z realnego wzrostu wydajności pracy.
Co więcej, dane GUS wskazują, że w tym samym czasie zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spadło o 0,2% w ujęciu rocznym, co może sugerować, że firmy zaczynają ostrożniej podchodzić do nowych rekrutacji.
Prognoza średniej krajowej na 2025 rok
Patrząc w przyszłość, prognozy dotyczące średniej krajowej w 2025 roku również są interesujące. Zgodnie z danymi z Wieloletniego Planu Finansowego Państwa, średnie wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej ma wzrosnąć do 7824 zł.
Czynniki wpływające na prognozowaną średnią krajową
Wzrost średniej krajowej w 2025 roku będzie w dużej mierze uzależniony od decyzji rządu w sprawie podwyższenia płacy minimalnej. Zgodnie z prognozami minimalne wynagrodzenie za pracę może wzrosnąć do 4510,90 zł brutto, co oznaczałoby wzrost o 5,6% w porównaniu do 2024 roku.
Kluczową rolę odegra również przewidywana inflacja, która według szacunków ma wynieść około 4,1% w 2025 roku. Jeśli rząd zdecyduje się na waloryzację płacy minimalnej wyłącznie o ten wskaźnik, bez dodawania dwóch trzecich prognozowanego wzrostu PKB, wówczas podwyżka będzie niższa.
Różnice w wynagrodzeniu netto
Analizując prognozowaną średnią krajową brutto na poziomie 7824 zł, można oszacować, ile z tej kwoty pracownik otrzyma „na rękę” (netto) po potrąceniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy.
Przy założeniu, że pracownik mieszka w tej samej miejscowości, w której mieści się zakład pracy, otrzyma około 5736 zł netto. Natomiast osoba dojeżdżająca z innej miejscowości będzie miał „na rękę” około 5742 zł.
Warto podkreślić, że te szacunki mogą ulec zmianie, jeśli rząd zdecyduje się na podniesienie kwoty wolnej od podatku, co skutkowałoby jeszcze wyższymi kwotami wynagrodzeń netto.
Płaca minimalna a średnia krajowa
Zmiany w wysokości płacy minimalnej mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się średniej krajowej. Jak pokazują dane, podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2024 roku o 17,8% przełożyła się na znaczny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Powiązanie płacy minimalnej i średniej krajowej
Płaca minimalna jest ważna nie tylko dla samych pracowników zarabiających na tym poziomie. Wpływa również na wiele innych świadczeń i danin publicznych, takich jak składki ZUS dla przedsiębiorców. Dlatego zmiany w wysokości płacy minimalnej są bacznie obserwowane przez rynek pracy.
Eksperci podkreślają, że zbyt dynamiczne podwyżki płacy minimalnej mogą stanowić wyzwanie dla pracodawców, którzy miewają problemy z dostosowaniem swojej polityki płacowej. Prowadzi to do spłaszczenia różnic w wynagrodzeniach pomiędzy pracownikami o różnym doświadczeniu i kompetencjach.
Zmiany na rynku pracy
Obserwowane zmiany w średniej krajowej i płacy minimalnej odzwierciedlają szersze trendy zachodzące na rynku pracy w Polsce. Można wskazać kilka kluczowych zjawisk, które wpływają na kształtowanie się wynagrodzeń.
Rynek kompetencji zastępuje rynek pracodawcy i pracownika
Eksperci rynku pracy zgodnie twierdzą, że mamy obecnie do czynienia z rynkiem kompetencji, a nie klasycznym rynkiem pracodawcy lub pracownika. Firmy poszukują specjalistów mających kluczowe umiejętności, a tego typu kandydaci mogą liczyć na najwyższe podwyżki. Dlatego tak ważną rolę odgrywa samodoskonalenie.
Spowolnienie tempa rekrutacji w niektórych branżach
Choć ogólnie obserwuje się wzrost wynagrodzeń, pojawiają się również sygnały, że tempo rekrutacji zaczyna zwalniać w niektórych sektorach, takich jak IT, usługi czy logistyka. Firmy mogą ostrożniej podchodzić do nowych zatrudnień, szczególnie w obliczu rosnących kosztów pracy. W związku z tym wielu pracowników zastanawia się, jak się przebranżowić.
Zmiany w strukturze zatrudnienia
Kolejnym ciekawym zjawiskiem jest zmiana proporcji pracowników z Polski i Ukrainy, szczególnie widoczna w branżach takich jak logistyka czy transport. Może to wskazywać na ewolucję struktury zatrudnienia w niektórych sektorach.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi najniższa krajowa „na rękę”?
W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę (brutto) wynosiło 4242 zł. Po odliczeniu składek i podatku dochodowego pracownik otrzymywał „na rękę” 3221,98 zł. Od 1 lipca 2024 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (brutto) wzrosła do 4300 zł. W rezultacie, po odliczeniu składek i podatku dochodowego, pracownik otrzyma „na rękę” 3261,53 zł.
Ile będziemy zarabiać w 2025 roku?
Dokładne prognozy wysokości wynagrodzeń w Polsce w 2025 roku nie są jeszcze dostępne. Ostateczna wysokość minimalnego wynagrodzenia (tzw. płacy minimalnej) będzie zależała od wielu czynników, m.in. od wzrostu gospodarczego, inflacji i negocjacji pomiędzy rządem a związkami zawodowymi.
Istnieje duża szansa, że minimalne wynagrodzenie w 2025 roku zostanie podwyższone. Eksperci przewidują wzrost minimalnego wynagrodzenia w granicach od 200 do 523,50 zł. Oprócz tego można spodziewać się wzrostu wynagrodzeń w sektorze prywatnym.
Ile zarabia przeciętny Polak?
Biorąc pod uwagę dane Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętny Polak zarabia ok. 500 zł netto. Mediana nie odzwierciedla jednak rzeczywistej sytuacji wielu mieszkańców kraju. Wysokość zarobków zależy głównie od regionu, branży, zajmowanego stanowiska pracy, doświadczenia i kwalifikacji pracownika.
