Jako rodzic pracujący na etacie masz prawo do skorzystania z urlopu opiekuńczego na dziecko, bez względu na to, czy jest ono zdrowe, czy właśnie choruje. Aby jednak z niego skorzystać, musisz złożyć odpowiedni dokument do swojego pracodawcy. Sprawdź, jak prawidłowo wypełnić wniosek o opiekę nad dzieckiem w 2024 roku, jakie są wymogi formalne oraz na co zwrócić szczególną uwagę.
Kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego na dziecko?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy prawo do urlopu opiekuńczego na dziecko przysługuje pracownikom wychowującym dziecko w wieku do 14 lat. Oznacza to, że ostatnim dniem, w którym można skorzystać z tego uprawnienia, jest dzień poprzedzający 14. urodziny dziecka.
Co ważne, urlop opiekuńczy przysługuje albo matce, albo ojcu – nie można go podzielić między nimi. Rodzice muszą więc wcześniej uzgodnić, kto skorzysta z tego uprawnienia w danym roku.
Warto wiedzieć: Rodzinny kapitał opiekuńczy – czym jest i dla kogo?
Ile dni urlopu opiekuńczego przysługuje w 2024 roku?
Art. 188 Kodeksu pracy gwarantuje pracownikom wychowującym dzieci 2 dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Oznacza to, że pracownik może wykorzystać ten czas albo w formie dwóch pełnych dni, albo w postaci 16 godzin.
Warto podkreślić, że wymiar urlopu opiekuńczego jest stały i nie zależy od liczby wychowywanych dzieci. Każda uprawniona osoba ma prawo do 2 dni lub 16 godzin wolnych od pracy.
Ponadto, jeśli pracownik jest zatrudniony na część etatu, wymiar urlopu opiekuńczego ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Przykładowo, osoba zatrudniona w wymiarze 1/2 etatu będzie mogła skorzystać z 1 dnia lub 8 godzin urlopu opiekuńczego.
Kiedy należy złożyć wniosek o urlop opiekuńczy?
Kodeks pracy nie określa konkretnego terminu, w którym pracownik musi złożyć wniosek o urlop opiekuńczy. Oznacza to, że – w przeciwieństwie do składania dokumentów o przyznanie świadczenia rodzicielskiego – nie ma tu żadnych wiążących dat, a wniosek można złożyć w dowolnym momencie, bez konieczności uzasadniania powodu skorzystania z tego uprawnienia.
Warto jednak pamiętać, że pierwszy wniosek złożony w danym roku kalendarzowym przesądza o formie wykorzystania urlopu opiekuńczego – czy będzie to 2 dni, czy 16 godzin. Pracownik musi więc zdecydować się na jedną z tych opcji i konsekwentnie z niej korzystać do końca roku.
Co powinien zawierać wniosek o urlop opiekuńczy?
Wniosek o urlop opiekuńczy na dziecko powinien zawierać następujące elementy:
- dane pracownika (imię, nazwisko, adres);
- nazwa i adres pracodawcy;
- prośba o udzielenie urlopu opiekuńczego, z podaniem imienia i nazwiska dziecka, daty jego urodzenia, wybranej formy wykorzystania urlopu (dni lub godziny) oraz terminu wykorzystania urlopu;
- oświadczenie, że drugi rodzic nie korzysta z tego uprawnienia;
- podpis pracownika.
Warto również pamiętać, że w przypadku korzystania z urlopu opiekuńczego w formie godzin, pracownik musi określić, czy będzie to np. 8 godzin w jednym dniu, czy po 2 godziny przez 4 dni. Taka informacja powinna znaleźć się we wniosku.
Jak prawidłowo wypełnić wniosek o urlop opiekuńczy? Wzór
Oto przykładowy wzór prawidłowo wypełnionego wniosku o urlop opiekuńczy na dziecko:
Warszawa, 10 kwietnia 2024 r.
Dane pracownika:
Jan Kowalski
ul. Słoneczna 5
00-001 Warszawa
Dane pracodawcy:
ABC Sp. z o.o.
ul. Firmowa 10
00-002 Warszawa
Wniosek o udzielenie zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem
Zwracam się z uprzejmą prośbą o udzielenie mi zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem, Anną Kowalską, urodzoną 15 maja 2010 roku, przysługującego mi na podstawie art. 188 Kodeksu pracy.
Wnoszę o udzielenie urlopu w wymiarze 2 dni w terminie 15–16 maja 2024 roku.
Jednocześnie oświadczam, że drugi z rodziców/opiekunów nie korzysta z uprawnień na podstawie art. 188 Kodeksu pracy w liczbie dni lub godzin, które będą wykorzystane przeze mnie zgodnie z treścią wniosku.
Jan Kowalski
Wniosek o takiej treści spełnia wszystkie wymagane elementy i pozwala na prawidłowe wykorzystanie urlopu opiekuńczego na dziecko.
Kiedy przysługuje urlop opiekuńczy na chore dziecko?
Warto pamiętać, że urlop opiekuńczy, o którym mowa w tym artykule, dotyczy opieki nad zdrowym dzieckiem. Jeśli dziecko zachoruje, pracownikowi przysługuje odrębne uprawnienie – zwolnienie lekarskie na opiekę nad chorym dzieckiem, potocznie zwane L4 na dziecko.
W takim przypadku lekarz wystawia zwolnienie lekarskie, a pracownik otrzymuje zasiłek opiekuńczy z ZUS. Nie jest to jednak pełne wynagrodzenie, jak ma to miejsce w przypadku urlopu opiekuńczego na dziecko zdrowe.
Podsumowując, urlop opiekuńczy na zdrowe dziecko to 2 dni lub 16 godzin w roku, a urlop na chore dziecko to zwolnienie lekarskie z zasiłkiem opiekuńczym. To dwa odrębne uprawnienia, z których pracownik może skorzystać w razie potrzeby.
Jak wykorzystać urlop opiekuńczy na dziecko?
Pracownik może wykorzystać urlop opiekuńczy na dziecko w dowolny sposób – wziąć 2 pełne dni wolne i przeznaczyć je np. na wspólny wyjazd lub podzielić go na 16 godzin, np. po 2 godziny przez 8 dni i poświęcić je na wspólne zajęcia, w zależności od potrzeb. Ważne, aby forma wykorzystania została określona we wniosku.
Ponadto, jeśli pracownik złoży wniosek o jeden dzień urlopu opiekuńczego, drugi dzień nie będzie mógł być wykorzystany przez drugiego rodzica. Dlatego lepiej wcześniej uzgodnić z partnerem/partnerką, kto i w jakiej formie skorzysta z tego uprawnienia.
Warto również pamiętać, że niewykorzystany urlop opiekuńczy przepada z końcem roku kalendarzowego i nie ma możliwości przeniesienia go na kolejny rok.
Jakie są konsekwencje niezłożenia wniosku o urlop opiekuńczy?
Kodeks pracy nie nakłada na pracownika obowiązku złożenia wniosku o urlop opiekuńczy. Korzystanie z tego przywileju ma charakter dobrowolny, podobnie jak pozyskiwanie środków z funduszu socjalnego w pracy. Oznacza to, że brak wniosku nie skutkuje żadnymi karami czy negatywnymi konsekwencjami dla pracownika.
Jednak pracownik, który nie złoży wniosku, nie będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia w danym roku kalendarzowym. Niewykorzystane dni urlopu opiekuńczego przepadają, a w kolejnym roku ponownie nabywa się 2 dni lub 16 godzin. Dlatego warto pamiętać o złożeniu wniosku, aby nie stracić możliwości wykorzystania tego cennego uprawnienia rodzicielskiego.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jaką formę powinien mieć wniosek o opiekę nad dzieckiem?
Wniosek o opiekę nad dzieckiem można złożyć osobiście w formie tradycyjnej (papierowej) albo przesłać za pośrednictwem poczty elektronicznej, jeśli pracodawca dopuszcza takie rozwiązania.
Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu opiekuńczego?
Nie, pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu opiekuńczego, jeżeli wniosek został prawidłowo wypełniony i złożony w terminie.
Czy w przypadku błędnie wypełnionego wniosku pracownik nie dostanie urlopu opiekuńczego?
W większości firm błędnie wypełniony wniosek zostanie przekazany do poprawy i przyjęty dopiero wtedy, gdy znajdą się w nim wszystkie niezbędne informacje i dane.
