Internet to dziś główne narzędzie, które wykorzystujemy do poszukiwania pracy. Przywykliśmy już do łatwości, z jaką w popularnych serwisach dla kandydatów możemy filtrować ogłoszenia pod kątem własnych kwalifikacji, oczekiwanej formy zatrudnienia, czy nawet wysokości wynagrodzenia. Coraz częściej stawiamy też na wirtualny networking, czyli zdobywanie kontaktów w sieci, które mogą nam pomóc w rozwoju zawodowym. Wielu z nas posiada i na bieżąco aktualizuje profesjonalną „wizytówkę” na LinkedInie, poszerzając w ten sposób sieć biznesowych znajomości. Kontaktujemy się bezpośrednio z rekruterami, czy szukamy pracy w tematycznych grupach na Facebooku. Niestety to, co dla osób poszukujących zatrudnienia stało się wygodną praktyką, bywa też okazją dla oszustów. Jak podczas szukania pracy nie narazić się na kradzież cennych danych osobowych czy utratę oszczędności? Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci bezpiecznie szukać pracy w sieci!
przeskocz szybko do interesującego Cię tematu:
sprawdź firmę
Zanim wyślemy dokumenty aplikacyjne w odpowiedzi na ogłoszenie, warto sprawdzić legalność działania podmiotu, któremu przekazujemy swoje dane osobowe. Można to zrobić bezpłatnie w powszechnie dostępnych rejestrach. Znajdziemy tam kluczowe informacje o firmie, zarządzie, bieżącej działalności czy kapitale zakładowym. W ten sposób łatwo można potwierdzić niektóre informacje znalezione w ofercie pracy lub na stronie www.
pracodawcy:
agencje zatrudnienia:
Agencja pracy, oprócz figurowania w powyższych rejestrach, powinna znaleźć się także w KRAZ, czyli Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia. Legalnie działająca, zarejestrowana agencja otrzymuje swój numer wpisu wraz z informacją o zakresie usług, który może świadczyć. Randstad Polska w rejestrze figuruje pod nr 47. Warto jednocześnie przestrzec, że w sieci pojawiają się różne rejestry, które podszywają się pod wspomniany wykaz prowadzony przez Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej. Tylko we wskazanym poniżej miejscu sprawdzimy, czy dana agencja została legalnie zarejestrowana.
aplikuj na ogłoszenia z wiarygodnych źródeł
Warto rozpocząć poszukiwania na znanych portalach rekrutacyjnych, które weryfikują publikowane oferty. Duże serwisy mają wewnętrzne regulaminy usług, na podstawie których ogłoszenie jest sprawdzane, zanim pojawi się na stronie. Wiarygodnym źródłem są także oficjalne strony renomowanych pracodawców – warto zaglądać tam do zakładek „kariera”.
Z zaufaniem można również podchodzić do stron agencji pośrednictwa pracy, które mogą pochwalić się udokumentowanym doświadczeniem na rynku. Na stronie agencji powinniśmy bez trudu znaleźć takie informacje jak misja, wizja firmy, certyfikaty czy informacje o partnerach, adres i kontakt do siedziby. To wszystko świadczy o transparentności działań agencji.
Treść ogłoszeń zamieszczanych przez profesjonalne agencje także powinna spełniać pewne standardy: np. na stronie randstad.pl oferty są na bieżąco aktualizowane i sprawdzane przez specjalistów. Zawsze zawierają nazwę stanowiska, lokalizację miejsca pracy oraz opis zadań. Przy ofercie znajdziemy także jej numer referencyjny oraz bezpośredni kontakt do rekrutera, odpowiadającego za dane ogłoszenie: z imieniem, nazwiskiem oraz numerem telefonu.
zweryfikuj media społecznościowe rekrutującego
Potencjalni pracodawcy lub rekruterzy coraz częściej kontaktują się z kandydatami także za pośrednictwem mediów społecznościowych, jak Facebook czy LinkedIn. Co powinno wzbudzić Twoją czujność w razie takiego kontaktu?
- Zwróć uwagę, czy pracodawca lub rekruter ma „podpięte” do profilu aktualne miejsce pracy i czy pole informacji o użytkowniku nie jest puste. Na przykład rekruter Randstad zawsze ma ustawione jako swoje miejsca pracy oficjalne konta firmowe Randstad lub Randstad Polska.
- Osoby zakładające fałszywe konta, najczęściej przywłaszczają sobie zdjęcia: czy dana fotografia faktycznie należy do użytkownika i nie jest skradziona z innego konta, łatwo można sprawdzić, wrzucając ją w wyszukiwarkę grafiki (np. opcja wyszukiwania obrazem w Google).
- Sprawdź, kiedy został utworzony profil. Jeśli jest to konto nowe, bez żadnej historii aktywności lub jest ona znikoma, zachowaj ostrożność.
- Uzupełniona historia zawodowa oraz aktywność na LinkedIn: warto przejrzeć, czy na profilu uzupełnione jest pole z poprzednimi stanowiskami i firmami. Wiarygodność podnoszą też rekomendacje napisane przez innych użytkowników oraz umiejętności potwierdzone za pomocą odpowiednich funkcji na LinkedIn. W przypadku analizy aktywności, warto natomiast zweryfikować, czy jest ona regularna, czy są to posty tworzone samodzielnie przez użytkownika, co świadczy o unikalności profilu, czy tylko udostępniane są linki.
- Zwróć uwagę na liczbę i jakość kontaktów: jeśli w sieci macie wspólnych znajomych, warto zapytać o tę osobę kogoś, kogo znasz. Jeśli brak jest wspólnych kontaktów, a sieć liczy kilka osób lub przeciwnie – jest niespotykanie duża, zachowajmy ostrożność.
Jeśli mimo sprawdzenia powyższych kwestii, nadal masz obawy, czy rozmawiasz z osobą godną zaufania, skontaktuj się bezpośrednio z firmą. W przypadku Randstad najlepszym sposobem potwierdzenia tożsamości rekrutera jest Centrum Kontaktu Randstad (tel. 22 454 44 00 oraz e-mail kontakt@randstad.pl).
Niektórzy rekruterzy i pracodawcy docierają do kandydatów także poprzez Facebooka i Messengera. Ale i tu należy być ostrożnym, aby nie paść ofiarą oszustwa.
- Gdy chcesz zweryfikować tożsamość rekrutującego, tu także warto zastosować powyższą ścieżkę: sprawdzić zdjęcie, jakość i liczbę kontaktów, czy stopień uzupełnienia profilu.
- Dla przykładu, profesjonalny rekruter Randstad w danych kontaktowych na Facebooku ma podany adres mailowy w domenie randstad.pl z jego imieniem i nazwiskiem.
- Dodatkowo, warto mieć świadomość, że podczas kontaktu w mediach społecznościowych żaden profesjonalny rekruter lub uczciwy pracodawca nie powinien gromadzić danych. Dobrą praktyką jest przesłanie linku do oficjalnego ogłoszenia na stronie firmy lub agencji pracy: rekruter Randstad udostępnia link do oferty pracy zamieszczonej na randstad.pl lub bezpośredni link do formularza w profesjonalnym systemie Traffit (randstadpl.traffit.com), wykorzystywanym w procesach rekrutacji.
Na każdym etapie procesu, tożsamość rekrutera Randstad i prawdziwość oferty można potwierdzić w Centrum Kontaktu Randstad (tel. 22 454 44 00 oraz e-mail kontakt@randstad.pl).
inne komunikatory internetowe
Coraz częściej w komunikacji rekruterów z kandydatami wykorzystywane są także komunikatory internetowe jak Whatsapp czy Telegram. Poszukujący pracy preferują taką formę kontaktu, bo jest po prostu wygodna. Ale tu także trzeba uważać:
- zachowaj dużą ostrożność wobec linków przesyłanych w komunikatorach internetowych lub przez SMS - możesz sprawdzić w wyszukiwarce Google, czy na pewno adres w linku zgadza się z adresem strony oficjalnie wykorzystywanym przez pracodawcę; w przypadku rekrutacji Randstad możecie spotkać się wyłącznie z linkami w domenie randstad.pl lub randstadpl.traffit.com (adres naszej platformy rekrutacyjnej);
- zawsze sprawdzaj tożsamość rekrutera i numer telefonu, którym posługuje się w komunikatorze internetowym - najlepiej zweryfikować taką tożsamość kontaktując się mailowo lub telefonicznie z pracodawcą. W Randstad wystarczy jeden telefon lub e-mail do Centrum Kontaktu Randstad (tel. 22 454 44 00 oraz e-mail kontakt@randstad.pl).
nigdy nie płać za udział w rekrutacji ani za pośrednictwo w niej!
Każda oferta pracy, która wymaga od nas zaangażowania finansowego, nawet niewielkiego, od razu powinna wzbudzić nieufność! Schematów może być wiele, ale często sprowadzają się do kilku najbardziej popularnych:
- tzw. przelew weryfikacyjny: domniemany pracodawca lub rekruter prosi o przelanie symbolicznej kwoty np. 1 zł w celu „zweryfikowania tożsamości” kandydata w swoim systemie. W ten sposób oszust uzyskuje potwierdzenie danych bankowych kandydata, dzięki czemu może otworzyć na niego fałszywe konto bankowe (afiliacja). Może też w jego imieniu łatwo zaciągnąć kredyty lub podjąć inne zobowiązania finansowe, jak np. obciążenie fałszywymi rachunkami czy fakturami.
- opłata dla pracodawcy lub pośrednika: żaden uczciwy pracodawca nie żąda od kandydatów w procesie rekrutacji opłat, a agencje zatrudnienia nie pobierają od kandydatów żadnych opłat za pośrednictwo.
- linki do fałszywych formularzy rekrutacyjnych: pamiętaj, że prawo ściśle reguluje, jakie dane na etapie rekrutacji można zbierać. Każdy formularz rekrutacyjny, który wymusza podanie, serii i numeru dowodu osobistego, numeru karty kredytowej czy debetowej lub numeru konta bankowego jest niebezpieczny! Dopiero przy zatrudnieniu zostaniesz poproszony o wypełnienie odpowiedniego formularza, np. do celów podatkowych i ewidencyjnych.
uważaj na oferty pracy za granicą
Bądź czujny, szukając ofert pracy poza Polską. Jeśli zatrudnienie jest organizowane przez agencję zatrudnienia, pamiętaj, że uczciwy pośrednik nie pobiera żadnych kaucji czy opłat wstępnych od kandydatów. Sprawdź, czy zagraniczny pracodawca faktycznie istnieje: agencja powinna podać Ci informacje kontaktowe tj. numer telefonu, adres siedziby tego pracodawcy.
Dokładnie czytaj dokumenty, które otrzymujesz, nie bój się pytać o wszelkie niejasności. Uczciwa agencja jeszcze przed wyjazdem wystawia pisemny dokument, który jest gwarancją zatrudnienia. Nieuczciwi pośrednicy często zapewniają, że taki dokument nie jest potrzebny i formalności załatwia się wyłącznie „na miejscu” – jest to niezgodne z prawem. Nielegalną praktyką jest formułowanie w umowie zapisów o tym, że wypłata pierwszego wynagrodzenia jest uzależniona od przepracowania dłuższego, np. kilkumiesięcznego okresu „karencji”. Powinieneś zostać poinformowany o wszelkich potencjalnych kosztach, np. związanych z dojazdem, zakwaterowaniem i podatkami.
Wzór umowy zawierający warunki zatrudnienia powinieneś otrzymać wcześniej do wglądu. Nie ufaj pośrednikom, którzy unikają przesłania wzorów umów lub informują, że otrzymasz je dopiero u zagranicznego pracodawcy.
zgłaszaj próby oszustw rekrutacyjnych
Gdy natkniesz się na próbę oszustwa rekrutacyjnego, warto podjąć konkretne kroki:
- Poinformuj administratorów portalu/mediów społecznościowych o podejrzanym ogłoszeniu: w szczególności, gdy dany przedsiębiorca lub agencja zatrudnienia nie figurują we wskazanych wyżej rejestrach albo w ofercie wymagają podania danych, do których posiadania nie są uprawnieni, w tym również, gdy dążą do uzyskania korzyści majątkowej. Do zgłaszania użytkowników lub postów w mediach społecznościowych służą specjalne formularze zgłoszeń, w których można zaznaczyć oszustwo jako powód naruszenia regulaminu. W przypadku portali warto skontaktować się z biurem obsługi klienta lub działem pomocy.
- Jeśli miałeś kontakt z osobą, która podszywała się pod pracownika firmy lub agencji zatrudnienia, warto poinformować o tym prawdziwego przedsiębiorcę, aby mógł wdrożyć środki zapobiegawcze i ostrzec innych kandydatów.
Jeżeli niestety zdarzyło się, że padłeś ofiarą oszustwa, przekazałeś osobom nieuprawnionym dane osobowe, bankowe lub środki finansowe, niezwłocznie zastrzeż dokumenty, kartę płatniczą, poinformuj o zdarzeniu swój bank. Ten fakt należy zgłosić również policji.
- Zacznij od zastrzeżenia dowodu osobistego w swoim banku lub w dowolnym innym banku przyjmującym takie zgłoszenia. Bank wykona stosowne zastrzeżenie w systemie Dokumenty Zastrzeżone prowadzonym przez Związek Banków Polskich.
- Powiadom policję, a także urząd gminy lub miasta i wyrób nowe dokumenty.
- Jeśli do oszustów trafiły numery Twoich kart kredytowych i kody CVV, zastrzeż kartę w banku. Nie musisz nawet szukać numeru na infolinię swojego banku, wystarczy telefon na ogólny numer alarmowy Systemu Zastrzegania Kart +48 828 828 828 (sprawdź obsługiwane przez system banki).
Podczas poszukiwania pracy marzeń pamiętajmy, że pośpiech to zły doradca. Omijaj ogłoszenia obiecujące łatwy i szybki zarobek bez doświadczenia. Weryfikacja oferty i osoby, która ją składa, może uchronić Cię przed bardzo dotkliwymi konsekwencjami.
