We współczesnych przedsiębiorstwach fluktuacja kadr to zjawisko dość powszechne, ponieważ podwładni mogą swobodnie zmieniać miejsce zatrudnienia. Ważny jest jednak pomiar fluktuacji i dbanie o to, by zbyt wielu pracowników nie odchodziło z firmy.
Obecnie uznaje się, że w Polsce funkcjonuje rynek pracownika, a to oznacza, że podwładni łatwo mogą zmieniać miejsce zatrudnienia. Na poziom fluktuacji kadr wpływa m.in. wynagrodzenie, satysfakcja z pracy, zaangażowanie w wykonywane obowiązki oraz atmosfera panująca w miejscu pracy.
Fluktuacja kadr: definicja
Fluktuacja (płynność) kadr to proces przemieszczania się pracowników między firmami lub w strukturach danej organizacji. Zjawiska wchodzące w skład fluktuacji to między innymi zwalnianie pracowników, rezygnacja z pracy, rekrutacja nowych podwładnych. Płynność kadr może być traktowana zarówno jako działanie pozytywne, jak i negatywne. Z jednej strony fluktuacja kadr sprawia, że w firmie pojawia się tzw. świeża krew, a więc zupełnie nowi pracownicy o odmiennych kompetencjach, którzy mogą wnieść coś nowego do przedsiębiorstwa. Jednak z drugiej strony nadmierna płynność pracowników powoduje, że może pojawić się problem ze znalezieniem nowych specjalistów, a firma będzie musiała ponieść dodatkowe koszty związane na przykład z rekrutacją i szkoleniem nowych pracowników, a także wypłacaniem odpraw.
przeczytaj też: jak przygotować wypowiedzenie umowy o pracę?
Jakie są rodzaje fluktuacji kadr?
Można wyróżnić kilka głównych rodzajów fluktuacji kadr:
- Rotacja niedobrowolna, która zależy wyłącznie od pracodawcy – chodzi tutaj o zwolnienie pracownika lub ogólną redukcję etatów w firmie. Fluktuacja niedobrowolna bywa związana na przykład ze złym wykonywaniem obowiązków przez pracownika, brakiem odpowiednich wyników pracy albo złymi wynikami finansowymi firmy i koniecznością zwolnienia podwładnych. W zakres rotacji niedobrowolnej może wchodzić także przejście na emeryturę albo śmierć pracownika lub likwidacja stanowiska.
- Rotacja dobrowolna, która jest zależna od pracownika – najczęściej to zjawisko jest związane z przejściem pracownika do innej firmy lub na inne stanowisko pracy. Niestety to właśnie fluktuacja dobrowolna jest dosyć niebezpieczna dla pracodawcy, zwłaszcza wtedy, gdy bardzo wielu pracowników odchodzi z firmy w podobnym czasie. Nadmierna fluktuacja kadr w tym wypadku może wskazywać na konieczność wprowadzenia zmian w firmie, na przykład w kontekście wynagrodzeń, benefitów, atmosfery pracy.
- Można mówić także o fluktuacji funkcjonalnej i dysfunkcjonalnej – pierwsza z nich odnosi się do sytuacji, gdy słabi, mało doświadczeni, pracownicy odchodzą z firmy, a ich miejsce zajmują bardziej doświadczeni specjaliści. Rotacja dysfunkcjonalna z kolei to zjawisko, w przypadku którego bardzo dobrze wykwalifikowani pracownicy odchodzą, a ich miejsce zajmują początkujące osoby.
Co wpływa na fluktuację kadr i jak zatrzymać pracowników?
Na proces fluktuacji kadr wpływa wiele różnorodnych czynników, a do najważniejszych można zaliczyć takie jak:
- małe możliwości rozwoju pracowników, brak szkoleń;
- niskie wynagrodzenia, brak podwyżek i premii;
- zła atmosfera w pracy;
- cięcia kadrowe, likwidacja stanowisk, zwolnienia grupowe i indywidualne.
W sytuacji, gdy wielu pracowników odchodzi z przedsiębiorstwa, mogą pojawić się dodatkowe koszty dla pracodawcy. Chodzi tutaj o koszty nie tylko finansowe, związane z rekrutacją i szkoleniem nowych osób, lecz także wizerunkowe. Właśnie dlatego ważne jest zatrzymanie pracowników w firmie poprzez podnoszenie wynagrodzeń, zapewnianie szkoleń, rozmowy z podwładnymi i przeprowadzanie ankiet na temat satysfakcji z pracy.
przeczytaj też: co to znaczy praca tymczasowa? definicja, zasady, popularne zajęcia
