predyspozycje zawodowe – przykłady i sposoby ich określenia

Każda osoba wyróżnia się innymi talentami, umiejętnościami i zdolnościami. Na ich podstawie można określić predyspozycje zawodowe, czyli skłonności pracownika do wykonywania konkretnego typu profesji. Warto wiedzieć, w jaki sposób to zrobić, ponieważ ułatwia to planowanie ścieżki kariery.

Pracodawcy, którzy poszukują nowych pracowników, zwracają uwagę na wiele kwestii. Ważne jest oczywiście doświadczenie i umiejętności twarde danego kandydata. Równie istotne okazują się także jego predyspozycje zawodowe, które pokazują, czy odnajdzie się on na konkretnym stanowisku.

Co to są predyspozycje zawodowe?

Predyspozycje zawodowe określane są jako pewne wrodzone skłonności, które umożliwiają wykonywanie konkretnej profesji. Związane są one z uzdolnieniami, które się posiada. U każdej osoby dominuje jeden ich typ. Jego odkrycie pozwala na kształcenie się w wybranym kierunku, a następnie poszukiwanie zatrudnienia, które jest adekwatne do posiadanych zdolności i talentów. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie satysfakcji w życiu zawodowym i rozwijanie swojej kariery zawodowej we właściwy sposób.

przeczytaj też: jak zdobyć certyfikat z języka angielskiego i dlaczego warto go mieć?

Jakie są predyspozycje zawodowe? Przykłady i rodzaje

Każda osoba może mieć inne predyspozycje zawodowe, dzięki czemu na rynku pracy panuje bardzo duża różnorodność. Warto jednak wiedzieć, że wyróżnia się sześć ich głównych typów. Twórcą tej klasyfikacji jest John Lewis Holland, amerykański psycholog, który zajmował się badaniem czynników wpływających na kształtowanie się predyspozycji zawodowych, takich jak wrodzone cechy osobowości, doświadczenia życiowe oraz adaptacja do wymagań środowiskowych. Według niego istniejące rodzaje preferencji zawodowych to:

• typ realistyczny – osoba odznaczająca się umiejętnościami manualnymi, sprawnie posługująca się narzędziami, niezależna, szczera, bezpośrednia i ceniąca sobie władzę. Cechuje się mało rozwiniętymi kompetencjami społecznymi oraz może być odbierana jako nietowarzyska. Powinna rozwijać się np. w kierunku zawodu kierowcy, mechanika lub hydraulika;
• typ badawczy – osoba wyróżniająca się umiejętnościami analitycznymi, logicznymi i matematycznymi, która jest dociekliwa i preferuje pracę indywidualną. Może być odbierana jako chłodna i racjonalna. Proponowana ścieżka kariery to np. nauczyciel, fizyk, politolog;
• typ artystyczny – osoba o rozwiniętych zdolnościach plastycznych, aktorskich, muzycznych lub językowych, która lubi tworzyć i czuje się źle, kiedy musi pracować w biurze. Charakteryzuje się dużą ekspresyjnością, impulsywnością i kreatywnością. Sprawdzi się w takich zawodach, jak np. architekt, grafik komputerowy i dziennikarz;
• typ społeczny – osoba wyróżniająca się dużą empatią i zdolnościami przywódczymi. Świetnie czuje się w grupie innych ludzi i jest odbierana jako towarzyska i sympatyczna. Dobry zawód dla niej to m.in. psycholog, policjant i lekarz;
• typ przedsiębiorczy – osoba pewna siebie, ekstrawertyczna, ambitna i nastawiona na realizację celów. Wyróżnia się wysoko rozwiniętymi zdolnościami związanymi z perswazją. Proponowane zawody to m.in. adwokat, dyplomata, manager;
• typ konwencjonalny – osoba konformistyczna, która postępuje w sposób metodyczny i doskonale radzi sobie z rutynowymi oraz powtarzalnymi zadaniami. Jest praktyczna i dokładna, a także szybko adaptuje się do nowych warunków. Odpowiednie profesje to dla niej np. księgowy, statystyk czy urzędnik biurowy.

Wiedząc, jakie są predyspozycje zawodowe, łatwiej odnaleźć siebie w jednym z konkretnych typów. Warto to zrobić jak najwcześniej, ponieważ pomoże to w budowaniu właściwej ścieżki kariery.

Jak można określić swoje predyspozycje do zawodu?

Jeśli zastanawiasz się, jak sprawdzić swoje predyspozycje zawodowe, możesz skorzystać z kilku metod. Przede wszystkim trzeba spróbować określić własne cechy osobowości. Pomagają w tym m.in. różnorodne testy i kwestionariusze.

przeczytaj też: jak znaleźć darmowe kursy online i dlaczego warto to zrobić?

Warto też pomyśleć, co lubisz robić w wolnym czasie. Zainteresowania i pasje mogą być doskonałą wskazówką pozwalającą określić predyspozycje zawodowe. Niejednokrotnie chęć rozwijania własnego hobby staje się w końcu przyczyną wyboru danej profesji.

Sposobem na poznanie predyspozycji zawodowych jest też wypełnienie specjalnych testów kompetencji przygotowanych przez psychologów oraz doradców zawodowych. Są one dostępne za darmo m.in. w internecie.