automatyk

Zakres obowiązków automatyka zależy oczywiście od jego wykształcenia, umiejętności, doświadczenia czy wreszcie specjalizacji. Istotne są też wymagania stawiane przez przedsiębiorstwo, w którym jest zatrudniony. Zadania zawodowe mogą być więc zróżnicowane. Ogólnie obejmują jednak takie zagadnienia, jak:

• dbałość o utrzymywanie sprawności działania urządzeń, instalacji i podzespołów,
• konserwowanie maszyn i urządzeń,
• uruchamianie maszyn,
• wykonywanie prac o charakterze diagnostycznym, naprawczym, serwisowym i remontowym,
• przygotowywanie dokumentacji eksploatacyjnej, konstrukcyjnej i technicznej,
• sprawowanie nadzoru nad ciągłością pracy maszyn,
• tworzenie, montowanie i obsługiwanie zespołów i podzespołów maszyn,
• sprawdzanie zapotrzebowania na części zamienne i zgłaszanie go przełożonym,
• podejmowanie współpracy z innymi pracownikami,
• sprawowanie pieczy nad modernizacją procesów sterowania,
• doskonalenie procesów (np. produkcyjnych),
• wydawanie opinii na temat projektów związanych z automatyką,
• przestrzeganie zasad BHP i przepisów ochrony przeciwpożarowej.

Bardziej zaawansowany pracownik (z wykształceniem wyższym) odpowiada też oczywiście za całokształt procesów związanych z projektowaniem i konstruowaniem oprogramowania i układów sterujących dla konkretnych maszyn. Pracuje wówczas jako projektant automatyki.

Jak widać, zawód automatyka jest bardzo złożony. Wymaga zadbania o wiele kwestii, które są kluczowe dla poprawnego działania maszyn i urządzeń, a co za tym idzie całego przedsiębiorstwa.

Sprawdź aktualne oferty pracy w kategorii Automatyk

Automatyk pracuje zazwyczaj średnio 40 godzin tygodniowo. Czasami musi liczyć się też z nadgodzinami – dotyczy to zwłaszcza pracy bezpośrednio z maszynami, a nie uzupełniania dokumentacji w biurze.

Warto wiedzieć: Nadgodziny w pracy i reguły ich rozliczania. Na jakie wynagrodzenie za nadgodziny można liczyć?

Należy przy tym pamiętać, że osoby wykonujące zawód automatyka bardzo często wypełniają swoje obowiązki w systemie zmianowym – na 2 lub 3 zmiany. Wiąże się to również z pracą w porze nocnej. Przedsiębiorstwa, które funkcjonują w ruchu ciągłym, a więc przez cały czas, wymagają też pracowania w niedziele oraz w święta. Obowiązuje w nich wówczas tzw. czterobrygadówka.

Automatycy są przy tym najczęściej zatrudniani na podstawie umowy o pracę. Dzięki temu przysługują im wszelkie dodatki za pracę w niestandardowych godzinach. Daje im to nie tylko wyższe zarobki, lecz także poczucie stabilizacji zawodowej i dostęp do innych udogodnień pracowniczych, w tym płatnych urlopów itp.

Niektóre przedsiębiorstwa proponują także współpracę w ramach kontraktu B2B. Pracownik musi być wtedy samozatrudniony, a więc posiadać własną działalność gospodarczą. Jeśli automatyk B2B osiąga wysokie dochody, może być to dla niego opłacalne rozwiązanie.

Dowiedz się, na czym polega umowa B2B i czy warto ją zawrzeć

Automatyk jest jednym z poszukiwanych pracowników. W niektórych częściach kraju jego profesję uznaje się nawet za deficytową. Jako że zawód ten stanowi bardzo przyszłościowe zajęcie, jego przedstawiciele nie powinni mieć większych trudności ze znalezieniem ciekawego zatrudnienia ani obecnie, ani w przyszłości.

Praca czeka na automatyków przede wszystkim w przedsiębiorstwach przemysłowych oraz produkcyjnych. Mogą one być związane z rozmaitymi branżami, w tym chemiczną, spożywczą, lotniczą, motoryzacyjną, elektromaszynową, kolejową, lotniczą i wielu innych. W praktyce zatrudnienie można znaleźć we wszystkich w zakładach, które wyróżniają się automatyzacją i robotyzacją cykli produkcyjnych.

Oprócz tego automatyk może zatrudnić się w firmach świadczących usługi związane z projektowaniem i naprawami urządzeń oraz układów instalacji stosowanych w automatyce, a także w stacjach o charakterze diagnostycznym i serwisowym.

Ciekawym rozwiązaniem jest też zatrudnienie się w biurze technologicznym, instytucie naukowym lub ośrodku badawczo-rozwojowym. Wyjątkowo doświadczeni automatycy, którzy mają przy tym stosowne zaplecze finansowe, mogą też pomyśleć o założeniu własnej firmy działającej w obszarze produkcji lub usług.

Przeczytaj: Własna działalność gospodarcza czy etat – co się bardziej opłaca?

Automatyk ma oczywiście szansę na rozwój i stopniowe pięcie się po szczeblach kariery zawodowej. Może ją rozpocząć od stażu, który pozwoli mu na szlifowanie kluczowych umiejętności i pogłębianie wiedzy. Pracuje wówczas bardziej jako pomocnik automatyka, który pod jego czujnym okiem zgłębia tajniki tej profesji.

Kolejne szczeble kariery w wielu firmach wyglądają dość standardowo. Są to takie stanowiska, jak:

• młodszy automatyk,
• pełnoprawny specjalista automatyk,
• starszy automatyk.

Oczywiście zdobywanie kolejnych stopni zawodowych wymaga poszerzania swojej wiedzy i śledzenia najnowszych informacji ze świata technologii. Bardzo często kluczowe jest też zdobycie wykształcenia wyższego. Inżynier automatyk ma o wiele większe możliwości awansu niż technik. Zdobycie posady starszego specjalisty to bowiem wciąż nie wszystko. Z czasem istnieje szansa na objęcie stanowiska głównego automatyka lub technologa, a następnie nawet kierownika działu. Alternatywną ścieżką kariery jest rozwój w obrębie konkretnej specjalizacji, np. elektroautomatyka.

Poza stałą pensją automatyk przemysłowy otrzymuje czasem premie. Mogą one być wypłacane miesięcznie, kwartalnie lub w systemie rocznym. O tym, jaki tryb wybrano i czy w ogóle przewidziane są tego typu dodatki do wynagrodzenia, decyduje oczywiście konkretna firma.

O ile system premiowy nie jest standardem, normę w większości przedsiębiorstw stanowi przyznawanie podwładnym benefitów pozapłacowych. Automatycy otrzymują zazwyczaj dofinansowanie zajęć sportowych, prywatną opiekę medyczną, dodatkowe ubezpieczenie oraz służbowy sprzęt. Tego typu dodatki mają za zadanie zmotywować ich do dalszego angażowania się w codzienne zadania zawodowe.

Osoba, która uzyskała tytuł technika automatyka, powinna mieć określoną wiedzę i umiejętności. Podstawowe kompetencje dotyczą:

• programowania sterowników PLC,
• uruchamiania instalacji automatyki,
• konfigurowania parametrów maszyn w zgodzie z dokumentacją techniczną,
• wybierania stosownych narzędzi pomiarowych i poprawnego wykonywania pomiarów,
• oceniania, czy instalacje działają w poprawny sposób,
• przeprowadzania testów instalacji i maszyn,
• oceniania stanu technicznego urządzeń,
• diagnozowania wszelkich uszkodzeń i awarii,
• określania zakresu prac naprawczych,
• wymieniania uszkodzonych części i urządzeń.

Takie umiejętności powinien mieć nawet początkujący automatyk przemysłowy. Z czasem ich zakres się zwiększa. Warto także pamiętać, że pracodawcy mogą mieć dodatkowe wymagania wobec kandydatów do pracy. Wśród nich często znajduje się posiadanie uprawnień SEP do 1kW, dobra znajomość języka obcego (zazwyczaj angielskiego) oraz prawo jazdy kat. B.

Sprawdź, jak zdobyć certyfikat z języka angielskiego i dlaczego warto go mieć

Zarówno inżynier automatyk, jak i technik powinien mieć pewne określone predyspozycje, które ułatwią mu wykonywanie jego profesji. W tym przypadku kluczowy jest zmysł techniczny połączony z kreatywnością, wyobraźnią przestrzenną oraz zdolnością myślenia zarówno w abstrakcyjny, jak i logiczny sposób. Oprócz tego istotne jest zaangażowanie, skrupulatność i nastawienie na rozwiązywanie problemów. W zawodzie automatyka przydatna może się też okazać dobra pamięć, konsekwencja i pewna doza elastyczności. Jako że wymaga on współpracy z innymi, konieczna jest również komunikatywność i umiejętność pracy w zespole. Ponadto do ważnych cech zalicza się dokładność, podzielność uwagi, odporność na stres oraz odpowiedzialność. Każdy automatyk musi być także otwarty na zdobywanie nowej wiedzy i ciągłe podwyższanie swoich kwalifikacji.

Praca jako automatyk przemysłowy wymaga ogólnej sprawności fizycznej i dobrej kondycji. Istotne są też pewne konkretne cechy sensomotoryczne. Warto wyróżniać się dobrym wzrokiem, widzeniem przestrzennym pozwalającym postrzegać głębię i oceniać odległość oraz nie mieć problemów z rozróżnianiem barw. Istotna jest także odpowiednia koordynacja o charakterze wzrokowo-ruchowym oraz zręczne palce i ręce, które na pewno pomogą podczas montażu oraz regulowania różnego typu urządzeń i maszyn.

Rynkowa mediana pensji w pracy jako młodszy automatyk wynosi 6130 zł brutto miesięcznie. Z kolei pełnoprawny fachowiec może liczyć na 8120 zł brutto. Najwięcej zarabia oczywiście starszy specjalista automatyk. Rynkowa mediana wynagrodzeń w jego przypadku to 10060 zł brutto. Pracownicy z najlepszymi płacami w branży osiągają z kolei zarobki rzędu 12550 zł brutto i więcej. 

Automatyka to dziedzina naukowa i techniczna, która koncentruje się na sterowaniu procesami przemysłowymi i technologicznymi, które odbywają się przy ograniczonym udziale człowieka. Głównymi przedmiotami zainteresowania automatyki są tworzenie projektów systemów sterowania oraz analizowanie układów i tworzenie ich modeli. W ramach samej automatyki można z kolei wyróżnić kilka jej podtypów. Jest to automatyka przemysłowa, budynkowa i domowa, zorientowania na środki i systemy transportu, wojskowa oraz skupiona na systemach o charakterze biologicznym, medycznym, środowiskowym i rolniczym. Automatyka jest przy tym dziedziną, która wiąże się z zagadnieniami również z obszarów informatyki, robotyki, mechatroniki oraz bioniki.

Mówiąc o zawodzie automatyka, najczęściej ma się na myśli technika automatyka. Określa to od razu poziom wykształcenia (średnie lub branżowe). Osoba ta jest, zgodnie z nazwą swojej profesji, pracownikiem specjalizującym się zagadnieniach dotyczących automatyki. W praktyce jej stanowisko wymaga wiedzy i umiejętności nie tylko z zakresu tej jednej dziedziny. Automatyk może być także po części elektrykiem (wówczas nazwa jego stanowiska to elektroautomatyk), mechanikiem i programistą, ponieważ jego stanowisko łączy ze sobą wiele elementów.

Aby zostać automatykiem, trzeba ukończyć odpowiednią szkołę. Na początku kariery wystarczy wykształcenie średnie. Można zdobyć je w szkole branżowej (inaczej zawodowej) lub w kierunkowym technikum. Pozwala to na uzyskanie ważnej wiedzy i umiejętności związanych z takimi zagadnieniami, jak elektronika, elektrotechnika, układy i urządzenia automatyki, programowalne sterowniki, dokonywanie pomiarów przemysłowych czy procesy automatyki.