kim jest elektryk?
W teorii praktycznie każdy wie, czym zajmuje się elektryk. W praktyce jednak zajęcie to ma wiele odcieni. Warto więc przyjrzeć mu się bliżej, zwłaszcza że należy ono do dobrze opłacanych profesji. Jest to przy tym zawód w dużej mierze deficytowy, dlatego pracodawcy poszukujący rąk do pracy są w stanie zaoferować jego przedstawicielom naprawdę dobre warunki zatrudnienia.
Elektryk to bardzo pożądany zawód na rynku pracy. Można go potocznie nazwać specjalistą od prądu. Osoba, która go wykonuje, pracuje przy instalacji oraz montażu instalacji elektrycznych, a także odpowiada za ich bieżące naprawy. Może wykonywać swoje obowiązki zawodowe we wszystkich miejscach, w których znajdują się urządzenia lub systemy elektryczne, a więc np. wewnątrz lub na zewnątrz budynków przemysłowych, lub mieszkalnych, a także w przedsiębiorstwach, hangarach, fabrykach, warsztatach itp. Warto bowiem pamiętać, że elektryk to profesja o niejednym obliczu. Tego typu pracownik może specjalizować się w różnych zadaniach w zależności od tego, jaką ścieżkę kariery wybrał.
Bez względu na to, czym konkretnie zajmuje się elektryk, musi być osobą o odpowiednich kwalifikacjach i predyspozycjach. Mimo że profesja ta nie należy do zawodów regulowanych, wciąż jest niezwykle odpowiedzialna. Z tego względu wymaga szerokiej wiedzy i odpowiednich umiejętności praktycznych.
Widać więc wyraźnie, że choć w świadomości wielu osób utarło się, że elektryk to rzemieślnik o dość niskich kwalifikacjach, prawda jest zupełnie inna. Mimo że wciąż zawód ten bywa uważany za mało prestiżowy, stopniowo coraz więcej osób zaczyna go doceniać. W praktyce bowiem jest on niezwykle ważny i bardzo przyszłościowy – w końcu we współczesnym świecie trudno wyobrazić sobie życie bez elektryczności, a to właśnie elektryk odpowiada za poprawne funkcjonowanie związanych z nią instalacji.
praca jako elektrykjakie są najważniejsze zadania elektryka?
Zakres obowiązków elektryka może być różny. Najczęstsze zadania na tym stanowisku to m.in.:
- projektowanie, tworzenie, montowanie i konserwowanie instalacji elektrycznych,
- regularne kontrolowanie stanu urządzeń lub maszyn elektrycznych,
- naprawianie maszyn i urządzeń pod kątem elektryki,
- dbałość o zachowanie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- utrzymywanie czystości w miejscu pracy.
To oczywiście najbardziej ogólne ujęcie obowiązków elektryka. Zadania mogą znacząco różnić się między sobą, ponieważ są uwarunkowane konkretnym stanowiskiem oraz specjalizacją danego pracownika, a także wymaganiami stawianymi mu przez firmę lub klientów.
W czym może specjalizować się elektryk?
Praca jako elektryk daje wiele możliwości zawodowych. Warto przy tym pamiętać, że istnieje podstawowe rozróżnienie przedstawicieli tego zawodu ze względu na to, jakie wykształcenie zdobyli. Istnieje więc technik elektryk (osoba po szkole zawodowej lub technikum) oraz inżynier elektryk (osoba, która ukończyła studia inżynierskie).
W praktyce pracownik zatrudniony w charakterze elektryka może pracować w jednej z kilku gałęzi branży elektrycznej. Najbardziej powszechne specjalizacje to:
- monter i konserwator sieci elektrycznych – inaczej elektromonter; profesja ta odnosi się do najbardziej potocznego rozumienia tego, kim jest elektryk. To właśnie ta osoba, po którą dzwoni się, gdy potrzebuje się specjalisty np. od prac instalacyjnych czy naprawy systemu elektrycznego w domu. Może jednak również pracować w siedzibie konkretnej firmy. Pracownik tego typu zajmuje się m.in. układaniem kabli, podpinaniem skrzynek elektrycznych, podłączaniem urządzeń elektrycznych, montażem opraw oświetleniowych, instalacją sieci jedno- i trójfazowych itp., a także nadzorowaniem poprawnego działania wszystkich elementów;
- elektroinstalator – inaczej elektryk budowlany; przedstawiciel tego zawodu odpowiada za projektowanie oraz tworzenie instalacji elektrycznych w nowo wybudowanych budynkach różnego typu. Co istotne, nie jest on zobowiązany do sprawowania późniejszej kontroli nad tym, czy instalacja działa poprawnie;
- elektryk przemysłowy – osoba na tym stanowisku odpowiada za stworzenie instalacji elektrycznej oraz jej późniejsze konserwowanie, naprawianie. Kompleksowo nadzoruje ona wytwarzanie energii w przedsiębiorstwach przemysłowych, a także sprawdza działanie wszystkich urządzeń elektrycznych, prowadzi stosowną dokumentację itp.;
- elektroenergetyk – pracownik tego typu pracuje najczęściej dla elektrowni lub pogotowia energetycznego i zajmuje się m.in. naprawianiem awarii związanych z przesyłaniem prądu;
- elektromechanik – odpowiada za kwestie związane z elektryką w pojazdach samochodowych (wtedy jest to elektryk samochodowy) lub innych urządzeniach (np. w sprzęcie gospodarstwa domowego, urządzeniach chłodniczych itp.).
Jak widać osoby, które myślą o wykonywaniu zawodu elektryka, mają szerokie możliwości wyboru ścieżki kariery. Ułatwia to dostosowanie jej do własnych predyspozycji i zainteresowań.
czym charakteryzuje się praca jako elektryk?
To, jak wygląda praca elektryka, zależy od jego specjalizacji. Co do zasady, nie wymaga ona jednak nadzwyczajnej sprawności fizycznej. W zależności od obowiązków na konkretnym stanowisku może być wykonywana wewnątrz budynków i pomieszczeń albo na zewnątrz – np. przy systemach o charakterze energetycznym.
Zazwyczaj elektryk samodzielnie wykonuje swoje codzienne obowiązki. Jest tak przede wszystkim wtedy, gdy jego głównymi zadaniami jest naprawianie i konserwowanie instalacji i urządzeń elektrycznych. Czasami może jednak należeć do większego zespołu – musi wówczas współpracować z jego pozostałymi członkami. Taka sytuacja ma miejsce zwłaszcza w przypadku pracy jako elektroenergetyk, a czasami również elektroinstalator.
-
gdzie może pracować technik elektryk?
Sprawdzony elektryk znajdzie pracę w wielu miejscach. Przede wszystkim może starać się o zatrudnienie w jednym z prywatnych przedsiębiorstw. Najwięcej ofert zajęcia zarobkowego oferują firmy o charakterze budowlanym, produkcyjnym i energetycznym. Dodatkowo dobry elektryk samochodowy może otrzymać posadę w warsztacie.
Poza pracą w sektorze prywatnym istnieje możliwość zatrudnienia się w podmiocie publicznym. Państwowe przedsiębiorstwa elektryczne i energetyczne często poszukują odpowiednio wykwalifikowanych specjalistów.
Elektryk z uprawnieniami i odpowiednim doświadczeniem może też założyć własną działalność gospodarczą. Wtedy samodzielnie świadczy usługi z obszaru montażu i napraw na rzecz osób prywatnych (jako dobrze znany elektryk domowy) lub pracuje jako podwykonawca dla innych przedsiębiorstw.
Jako że usługi elektryków są w cenie również za granicą, niektórzy pracownicy decydują się na wyjazd do innego kraju. Najczęściej wybierają jedno z zachodnich państw należących do Unii Europejskiej.
Dowiedz się, jak znaleźć pracę za granicą
-
warunki pracy elektryka
Praca jako elektryk może odbywać się w siedzibie danego przedsiębiorstwa. Dotyczy to m.in. podmiotów produkcyjnych, obiektów usługowych lub handlowych czy różnego typu warsztatów. Często jednak nie wykonuje się jej w jednej firmie – zamiast tego konieczne jest dojeżdżanie do różnych miejsc, co wymaga odpowiedniej dyspozycyjności i mobilności. W zależności od rodzaju zlecenia w jednym miejscu przebywa się od kilku godzin do kilku miesięcy (np. w przypadku pracy na budowie). Elektromonter czy elektroenergetyk muszą z kolei przygotować się na konieczność codziennych dojazdów do nierzadko odległych od siebie miejsc. Wykonują oni bowiem swoją pracę wszędzie tam, gdzie akurat dostaną zlecenie usunięcia awarii lub montażu instalacji elektrycznej.
Elektryk może wykonywać swoje obowiązki zawodowe na podstawie różnych umów. Wiele przedsiębiorstw proponuje podwładnym umowę o pracę, co zapewnia im wszystkie ważne przywileje pracownicze. Wiąże się to ze stałym i stabilnym zatrudnieniem. Elektrycy, którzy wykonują zlecenia w różnych miejscach, często podpisują także umowy cywilnoprawne z konkretnymi klientami – w zależności od przypadku, jest to umowa zlecenie lub umowa o dzieło. Z kolei przedstawiciele branży elektrycznej, którzy decydują się na samozatrudnienie, wykonują określone usługi na rzecz danych przedsiębiorstw w ramach B2B.
Przeczytaj: Umowa B2B – na czym polega i czy warto ją zawrzeć?
-
czas pracy elektryków
Ze względu na charakter pracy elektryka często nie wykonuje się jej w stałych godzinach. Osoby samozatrudnione same ustalają czas wykonywania przez siebie obowiązków zawodowych, kierując się przy tym aktualnym zapotrzebowaniem na usługi. W przypadku firm zatrudniających elektryków na stałe sytuacja może być różna. Wielu pracodawców proponuje pracę dwu- lub trzyzmianową, a czasami także system 4-brygadowy, o ile wymaga tego specyfika ich przedsiębiorstwa. Mimo to są też podmioty zatrudniające w podstawowym systemie czasu pracy.
Trzeba przy tym pamiętać, że elektrycy często muszą być gotowi na konieczność wykonywania obowiązków zawodowych w porze nocnej, a także w niedziele i święta. Wynika to z tego, że awarie instalacji elektrycznych mogą wystąpić w dowolnym momencie. Ostateczne ustalenia związane z czasem pracy zależą od charakteru i wymagań danego przedsiębiorstwa.
-
jakie zagrożenia niesie ze sobą praca jako elektryk?
Elektrycy są narażeni na różne, potencjalnie niebezpieczne sytuacje. Najbardziej oczywistym z nich jest porażenie prądem. Oprócz tego zagrożeniem mogą być np. upadek z wysokości, poślizgnięcie się, pożar, wystawienie na działanie pyłów i odprysków czy zmienne czynniki atmosferyczne przy pracy na zewnątrz.
Wyjątkowo ważne więc, aby elektrycy przywiązywali dużą wagę do przestrzegania przepisów BHP. Powinni także mieć odpowiednią odzież roboczą dostosowaną do warunków ich pracy (np. gumowe rękawice ochronne, obuwie antystatyczne, kombinezon, okulary, hełm ochronny).
Warto wiedzieć: Odzież ochronna – przepisy BHP w służbie bezpieczeństwa
-
ścieżka kariery elektryka
Zawód elektryka daje szansę na rozwój. Jego wykonywanie rozpoczyna się najczęściej od stanowiska młodszego specjalisty. Zdobywając kolejne umiejętności i doświadczenia, istnieje możliwość awansu na regularnego fachowca, a następnie seniora czy wreszcie objęcie posady głównego elektryka. Kolejnymi szczeblami kariery mogą być stanowisko brygadzisty oraz kierownika grupy elektryków. Jeżeli jednak pracownik nie posiada studiów wyższych, jego odpowiedzialność i możliwości na tym stanowisku będą nieco ograniczone.
Z kolei w sytuacji, w której technik elektryk zdecyduje się na uzyskanie odpowiedniego wykształcenia wyższego, może automatycznie awansować na inżyniera elektryka. Daje to szerokie perspektywy dalszego rozwoju. Osoba na takim stanowisku może zostać, np. inspektorem nadzoru i dozoru i wykonywać w niej również pracę biurową Ciekawym rozwiązaniem jest także rozwój w kierunku zatrudnienia w biurze projektowym. W jego ramach ścieżka kariery wiedzie od posady asystenta aż do stanowiska głównego projektanta. Wymaga oczywiście ciągłego zdobywania nowych kompetencji, w tym zdobycia uprawnień pozwalających tworzyć rysunki techniczne czy umiejętności obsługi specjalnego oprogramowania projektowego.
jak zostać elektrykiem?
Bez względu na to, czy chce się zostać elektrykiem mieszkaniowym, budowlanym, samochodowym czy innym, w pierwszej kolejności należy zadbać o stosowne wykształcenie. W zawodzie tym koniecznym minimum jest uzyskanie dyplomu zasadniczej szkoły zawodowej (inaczej branżowej) kształcącej w kierunku profesji elektryka. Opcjonalnie można ukończyć kierunkowe technikum lub szkołę policealną. Dzięki edukacji w jednej z wymienionych placówek zdobywa się stosowne umiejętności potrzebne do pracy jako technik elektryk. Jeżeli chce się związać swoją przyszłość z tą profesją, warto również pomyśleć o studiach inżynierskich na wydziale elektrycznym.
Alternatywną drogą do wykonywania zawodu elektryka jest ukończenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Można także pokusić się o zdobycie określonych uprawnień w ośrodkach państwowych.
-
jakie są uprawnienia dla elektryków?
Przyszli elektrycy mogą zdobyć stosowne uprawnienia poprzez udział w szkoleniach, a następnie odbycie egzaminów państwowych organizowanych przez specjalne ośrodki, prowadzone przez takie organizacje, jak SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polski) lub SIMP (Stowarzyszenie Inżynierów i Mechaników Polskich). Podstawowe z nich dotyczą dozoru i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci o charakterze elektroenergetycznym, które wytwarzają, przetwarzają, przesyłają i zużywają energię elektryczną (tzw. Grupa 1, w skrócie G1). Po odbyciu kursu i pozytywnym przejściu egzaminu otrzymuje się stosowne świadectwo kwalifikacyjne, które jest uznawane nie tylko w Polsce, lecz także we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Co ważne, uprawnienia SEP są ważne 5 lat – po tym czasie należy je odnawiać. Więcej informacji na temat szczegółów zdobycia tego typu świadectwa kwalifikacyjnego można znaleźć w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28 kwietnia 2003 roku.
Warto podkreślić, że to nie jedyne dostępne kwalifikacje zawodowe dla elektryków. W zależności od tego, w jakim kierunku chce się rozwijać dana osoba, może starać się o zdobycie uprawnień:
- o charakterze budowlanym,
- dla rzeczoznawcy budowlanego,
- dla biegłego sądowego,
- dla audytora energetycznego,
- dla rzeczoznawcy, specjalisty i weryfikatora SEP,
- dla specjalisty w zakresie jakości energii elektrycznej,
- umożliwiających sporządzanie certyfikatów energetycznych budynków.
Widać więc wyraźnie, że zawód elektryka daje duże możliwości rozwoju zawodowego i pozwala na zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji z różnego zakresu.
-
najważniejsze umiejętności elektryka
Elektryk z uprawnieniami musi odznaczać się szeroką wiedzą i konkretnymi umiejętnościami z zakresu instalacji elektrycznych, które wyniósł z kursu lub szkolnej edukacji. Ponadto powinien posiadać też pewne zdolności i predyspozycje. Wśród nich ważne miejsce zajmują m.in.:
- znajomość norm elektrycznych i zdolność ich poprawnego rozumienia,
- umiejętności matematyczne,
- wyobraźnia przestrzenna,
- krytyczne myślenie,
- zdolności związane z interpretowaniem i rozumieniem dokumentacji technicznej oraz systemów elektrycznych,
- zdolność dobrego planowania i zarządzania czasem,
- wiedza na temat przepisów BHP,
- zdolność logicznego myślenia,
- odpowiedzialność,
- rzetelność,
- wytrwałość
- dokładność,
- samodzielność,
- uzdolnienia techniczne,
- dobra koncentracja i podzielność uwagi,
- umiejętność pracy w zespole.
Dodatkowo jeżeli elektryk naprawia instalacje elektryczne poza siedzibą firmy, powinien mieć prawo jazdy kat. B. Musi również być gotowy na ciągłe pogłębianie swojej wiedzy.
Zobacz także: Jak zostać elektrykiem? Wymagania do wykonywania zawodu -
wymagania zdrowotne i przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Praca w branży elektrycznej wymaga spełnienia odpowiednich warunków fizycznych. Dobrze, aby jej przedstawiciele odznaczali się odpowiednią wytrzymałością i kondycją fizyczną. Warto jednak pamiętać, że wśród elektryków z uprawnieniami można znaleźć też osoby z niepełnosprawnością taką jak niedowład kończyn dolnych. Są bowiem stanowiska, na których nie przeszkadza to w wykonywaniu codziennych obowiązków.
Najważniejszymi wymaganiami zdrowotnymi, jakie trzeba spełnić, podejmując pracę jako elektryk, jest bardzo dobry wzrok, słuch i czucie dotykowe. Istotne są także zmysł równowagi, odpowiednia koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz zręczne i stabilne ręce i palce.
Z kolei głównymi przeciwwskazaniami do wykonywania pracy jako elektryk są duże wady wzroku, których nie da się skorygować okularami, daltonizm, duże wady słuchu, znaczne zaburzenia ruchu, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, a także epilepsja i inne schorzenia, które powodują utratę przytomności. Z tej profesji może także wykluczać lęk wysokości i klaustrofobia.
ile zarabia elektryk?
Wynagrodzenie na stanowisku elektryka zależy od tego, w jakiej firmie jest zatrudniony – liczy się jej wielkość, lokalizacja i branża. Istotne jest też oczywiście doświadczenie samego pracownika. Według danych początkujący elektryk może liczyć na zarobki rzędu około 5590 zł brutto. Z kolei rynkowa mediana pensji regularnych specjalistów to 6110 zł brutto, a seniorów 7100 zł brutto. W przypadku najlepszych w branży kwota ta rośnie. Wynosi nawet 9100zł brutto miesięcznie i więcej.
*Dane dotyczące wynagrodzeń podane za wynagrodzenia.pl, dane za styczeń 2024r.
