mechatronik

Mechatronik to oczywiście specjalista zajmujący się zagadnieniami związanymi z mechatroniką. Głównym celem jego pracy jest montaż, uruchamianie oraz konserwowanie i usprawnianie systemów i urządzeń o charakterze mechatronicznym, a także ich obsługiwanie, eksploatowanie i odpowiednie programowanie. Osoba zatrudniona na takim stanowisku może też zajmować się naprawami, prowadzeniem dokumentacji technicznej czy wykonywaniem obliczeń. Wykorzystuje do tego wiedzę i umiejętności z takich dziedzin jak informatyka, mechanika, elektronika, elektrotechnika czy systemy sterowania.

Należy podkreślić, że charakter pracy mechatronika zależy od konkretnego stanowiska. Wyróżnia się tu dwa główne poziomy. Pierwszy z nich to technik mechatronik, który ma nieco ograniczony zakres obowiązków, natomiast drugi to inżynier mechatronik, który zajmuje się również bardziej skomplikowanymi zadaniami.

Wpływ na charakter stanowiska mechatronika ma też miejsce pracy. Specjaliści z tego obszaru mogą zajmować się zadaniami związanymi z montowaniem i obsługą m.in. linii produkcyjnych, urządzeń powszechnego użytku, narzędzi medycznych oraz robotów przemysłowych. Ich wiedza i umiejętności są też potrzebne m.in. w branży motoryzacyjnej, elektronicznej, lotniczej, energetycznej oraz w ochronie środowiska.

Zakres obowiązków mechatronika może być różny. Wszystko zależy od wymogów konkretnej firmy. Ważny jest też oczywiście poziom jego stanowiska. Technik mechatronik najczęściej odpowiada za takie kwestie jak:

• projektowanie i wytwarzanie części, maszyn lub urządzeń przy zastosowaniu technik komputerowych oraz służących sterowaniu;
• dobieranie stosownych części, podzespołów, modułów, połączeń itp., a następnie przygotowywanie ich do montażu;
• nadzorowanie procesu montowania i demontowania;
• programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych;
• uruchamianie urządzeń i systemów mechatronicznych;
• przygotowywanie dokumentacji o charakterze technicznym;
• testowanie części, modułów, podzespołów itp. oraz obliczanie ich parametrów;
• dokonywanie stosownych pomiarów;
• tworzenie raportów dotyczących powstałych awarii czy innych nieprawidłowości;
• kontrolowanie prawidłowości działania urządzeń i systemów mechatronicznych;
• ocenianie stanu technicznego urządzeń i systemów;
• współpracowanie z przełożonymi;
• przestrzeganie BHP i przepisów ochrony przeciwpożarowej.

Osoba pracująca jako inżynier mechatronik może mieć szerszy zakres obowiązków zawodowych. Czasami zajmuje się wówczas tworzeniem procesów technologicznych, zapewnianiem wsparcia o charakterze technicznym podczas wdrażania nowych projektów oraz podejmowaniem współpracy z firmami w obszarze serwisowania maszyn i urządzeń mechatronicznych.

Trudno jednoznacznie określić, jak wygląda środowisko pracy mechatronika. Zależy ono od tego, w jakim przedsiębiorstwie zatrudniona jest dana osoba oraz jaki charakter mają jej codzienne obowiązki. Zazwyczaj mechatronik pracuje np. w zakładzie przemysłowym, hali produkcyjnej, biurze projektowym, laboratorium lub warsztacie montersko-naprawczym. W związku z tym wykonuje swoje codzienne zadania w zamkniętych pomieszczeniach. Muszą one być odpowiednio oświetlone, a także mieć dobry system wentylacyjny lub klimatyzację.

Praca mechatronika często ma wymiar indywidualny. Codzienne obowiązki zawodowe wypełnia się wówczas samodzielnie. Czasami jednak specjaliści z tego zakresu są częścią większych zespołów zadaniowych – dotyczy to zazwyczaj zatrudnienia w dużych przedsiębiorstwach. Pracownicy muszą wówczas ze sobą współpracować, mają też nad sobą przełożonych.

Mechatronik wykonuje swoje zadania zawodowe zarówno w pozycji stojącej, jak i siedzącej, a czasami również pochylonej. Jego praca często odbywa się w hałasie oraz przy zmiennych temperaturach. Przedstawiciele tego zawodu stykają się też z czynnikami uważanymi za uciążliwe i potencjalnie szkodliwe lub niebezpieczne, np. z prądem elektrycznym, polem elektromagnetycznym albo gazami pod ciśnieniem. W profesji mechatronika niezwykle istotne jest więc ścisłe przestrzeganie przepisów BHP i ochrony przeciwpożarowej. Dzięki temu można uniknąć niepożądanych sytuacji i zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo zarówno sobie, jak i osobom, z którymi się współpracuje.

Inżynier lub technik mechatronik zazwyczaj jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Z perspektywy pracownika może to być naprawdę korzystne rozwiązanie. Dzięki niemu jest się odpowiednio chronionym przez przepisy prawa pracy. Pozwala to także na korzystanie ze wszystkich pracowniczych udogodnień, takich jak płatne urlopy (wypoczynkowy, macierzyński) czy prawo do pobierania różnych świadczeń. Osoby wykonujące ten zawód mogą podpisać zarówno umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony, jak i pracować jako pracownik tymczasowy na mocy umowy o pracę tymczasową. Dostępne opcje zależą od oferty danego pracodawcy. Nieco rzadziej spotykanym rozwiązaniem jest współpraca w ramach kontraktu B2B. Pracownik musi wówczas być samozatrudniony (prowadzić własną działalność gospodarczą).

Jeśli chodzi o rozkład czasu pracy, mechatronik zazwyczaj pracuje w systemie podstawowym. Wypełnia wówczas swoje obowiązki zawodowe przez średnio 8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu. Często to praca jednozmianowa w stałych godzinach, np. między 9:00 a 17:00. W sytuacji otrzymania pilnych zleceń lub wystąpienia awarii trzeba jednak przygotować się na nadgodziny. Ponadto w przedsiębiorstwach produkcyjnych czasami stosuje się tryb dwu- lub trzyzmianowy. Zależy to od organizacji pracy danej firmy.

Przeczytaj również: Czym jest umowa lojalnościowa z pracownikiem i co warto o niej wiedzieć?

Mechatronika to dziedzina, która prężnie się rozwija. Związane jest to z powstawaniem coraz to nowych rozwiązań technologicznych. W związku z tym rośnie też liczba firm zatrudniających specjalistów w tej dziedzinie. Dobry mechatronik nie powinien więc mieć większych trudności ze znalezieniem pracy – ani teraz, ani w przyszłości. W dodatku może podjąć współpracę z przedsiębiorstwami działającymi w różnych branżach.

Mechatronik znajdzie zatrudnienie w podmiotach przemysłowych skoncentrowanych na wytwarzaniu układów i systemów mechatronicznych lub elektromechanicznych, a także takich, które wykorzystują je w codziennej pracy. Oprócz tego oferty dla przedstawicieli tego zawodu publikują firmy produkujące maszyny CNC, sprzęt gospodarstwa domowego, a także te działające w branży lotniczej, elektrycznej i motoryzacyjnej. Zatrudnienie możliwe jest również w przedsiębiorstwach świadczących usługi instalacyjne i naprawcze, stacjach zajmujących się serwisowaniem i diagnostyką (np. w warsztatach samochodowych) oraz placówkach związanych z eksploatacją i naprawami aparatury medycznej. Ciekawe możliwości dają też instytucje naukowo-badawcze, laboratoria badawcze oraz ośrodki o charakterze badawczo-rozwojowym. Stanowisko mechatronika dostępne jest więc w wielu miejscach, co daje szerokie pole wyboru.

Zawód mechatronika uznawany jest za bardzo przyszłościowy. Zazwyczaj zaczyna się go od stażu w dziale technicznym lub zatrudnienia na innym stanowisku, np. jako mechanik. Po zdobyciu odpowiednich doświadczeń i umiejętności można otrzymać posadę samodzielnego technika mechatronika. Warto jednak pamiętać, że osoby, które ukończyły studia na kierunku mechatronika, mogą objąć posadę inżyniera mechatronika. To rodzaj awansu – wiąże się z szerszym zakresem obowiązków, jednak przynosi też znacznie wyższe zarobki.

Dalszy rozwój zawodowy mechatronika zależy od struktury organizacyjnej firmy, w której jest on zatrudniony. W przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych pracownik często może później starać się o stanowisko koordynatora zmiany. Do jego zadań należy wówczas m.in. zarządzanie ludźmi. Jeśli wybierze taką ścieżkę kariery, w przyszłości ma także szansę objąć posadę kierownika produkcji.

Kwestia zarobków jest bardzo ważna z perspektywy osób, które zastanawiają się, jaki zawód wybrać i rozważają profesję mechatronika. Należy jednak pamiętać, że wysokość wynagrodzenia zależy od wielu czynników. Liczy się m.in. rodzaj firmy, w której jest się zatrudnionym, a także jej wielkość i lokalizacja. Na to, ile zarabia mechatronik, wpływ ma też doświadczenie i poziom stanowiska danej osoby. Pracownicy z długim stażem pracy, którzy mają szeroko rozwinięte kompetencje, mogą liczyć na wyższe wynagrodzenia.

Można jednak odwołać się do danych pokazujących przeciętne pensje w branży i na tej podstawie stwierdzić, czy to opłacalny zawód. Zgodnie z nimi mediana zarobków na stanowisku technika mechatronika wynosi 5990 zł brutto miesięcznie. Najlepiej opłacane osoby obejmujące takie stanowisko dostają 6440 zł brutto w skali miesiąca lub więcej.

Inżynier mechatronik z kolei może liczyć na o wiele wyższe zarobki – mediana miesięcznych wynagrodzeń wynosi 9140 zł brutto. Istnieje też możliwość otrzymywania wyższej pensji – najlepsi w branży zarabiają co najmniej 1 2110 zł brutto miesięcznie. Zawód mechatronika może więc być naprawdę dochodowy.

Mechatronicy są docenianymi pracownikami, również jeśli chodzi o benefity pozapłacowe. Osoby zatrudnione na takim stanowisku często mogą liczyć np. na elastyczny czas pracy, co pozwala na wypracowanie lepszego work-life balance. Oprócz tego typowymi pozafinansowymi dodatkami do wynagrodzenia są: prywatna opieka medyczna i karnet sportowy, zdarzają się także bony świąteczne. Bardzo ważnym benefitem, który oferują mechatronikom dobre firmy, jest też możliwość skorzystania z branżowych kursów i szkoleń. Dzięki nim można pozostać na bieżąco z nowościami i cały czas poszerzać swoją wiedzę i rozwijać umiejętności. To kluczowa kwestia w tej branży.

Aby wykonywać zawód mechatronika, trzeba mieć szeroką wiedzę i złożone umiejętności. Najłatwiej zdobyć je w ramach oficjalnej edukacji. Chcąc pracować jako technik mechatronik, należy skończyć technikum kształcące w kierunku wykonywania tego zawodu. Dzięki temu możliwe jest zdobycie niezbędnych kwalifikacji: EE.02 (umiejętności w zakresie montażu, uruchamiania i konserwacji urządzeń oraz systemów mechatronicznych) i EE.21 (kompetencje w zakresie eksploatacji i programowania urządzeń oraz systemów mechatronicznych). Aby je otrzymać, należy zdać stosowne egzaminy.

Istnieje także inna droga do tego zawodu. Jeżeli nie chodziło się do technikum, ale ma się dyplom szkoły średniej, można zdobyć zawód technika mechatronika poprzez uczęszczanie do szkoły policealnej lub udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych, które przygotowują do zdobycia kwalifikacji EE.02 oraz EE.21. Konieczne jest oczywiście zdanie egzaminów w tym zakresie.

Jeżeli dana osoba chce zostać inżynierem mechatronikiem, musi ukończyć studia (minimum I stopnia) na kierunku mechatronika. Kształcenie w tym obszarze oferuje wiele publicznych i prywatnych uczelni zlokalizowanych w różnych częściach kraju. W programie studiów znajdują się przedmioty pozwalające na zdobycie przydatnej wiedzy z zakresu projektowania, programowania, montowania i diagnozowana urządzeń oraz systemów mechatronicznych.

Należy pamiętać, że zdobycie odpowiedniego wykształcenia to nie wszystko. Konieczne jest też ciągłe dokształcanie się w obszarze mechatroniki i śledzenie szybko postępujących zmian. Oprócz tego od pracowników zatrudnionych w tym zawodzie wymaga się bardzo dobrej umiejętności obsługi komputera oraz znajomości języka obcego, zazwyczaj angielskiego.

Sprawdź: Jak zdobyć certyfikat z języka angielskiego i dlaczego warto go mieć?

Mechatronik musi wyróżniać się dobrym zdrowiem. Do wykonywania tej profesji niezbędne jest koordynacja wzrokowo-ruchowa i słuchowo-ruchowa, sprawność manualna, podzielność uwagi oraz brak problemów z narządem wzroku i słuchu. Osoba, która chce pracować jako mechatronik, powinna mieć też zestaw konkretnych cech. Musi wyróżniać się twórczym umysłem, dokładnością, rzetelnością i spostrzegawczością, a także cierpliwością. Oprócz tego liczy się otwartość na zdobywanie nowej wiedzy i ciągłe szlifowanie swoich kompetencji.

Zawód mechatronika nie jest dla każdego. Z jego wykonywania wykluczają poważne dysfunkcje górnych kończyn, które uniemożliwiają precyzyjne chwytanie, przenoszenie, skręcanie, łączenie i rozłączanie itp. Niewskazane jest również, aby takie stanowisko piastowały osoby zmagające się z poważnym niedosłuchem, chorobami oczu, zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi lub nawracającymi omdleniami. Przeciwwskazaniem są też choroby związane z układami: nerwowym, oddechowym i krążenia oraz nadpobudliwość o charakterze ruchowym lub emocjonalnym. Decyzję o dopuszczeniu do objęcia posady mechatronika podejmuje lekarz specjalizujący się w medycynie pracy.

Warto także pamiętać, że zawód ten może nie spodobać się pracownikom, którzy nie przepadają za rutynowym wykonywaniem zadań i nie interesują się sprawami technicznymi. Oczywiście to nie jest oficjalne przeciwwskazanie, jednak takie osoby prawdopodobnie nie odnajdą się w tej profesji.