pilot

Pilot wykonuje swoje codzienne obowiązki w kabinie samolotu. Pracuje więc na ograniczonej przestrzeni, jednak nowoczesne statki powietrzne gwarantują komfortowe warunki. Mimo to stanowisko to wciąż wiąże się z przebywaniem w hałasie o sporym nasileniu. Jest się także wystawionym na działanie silnego, sztucznego oświetlenia, potrzebnego m.in. do odczytywania wskaźników na aparaturze pomiarowej.

Praca pilota ma charakter indywidualny. Wymaga więc dużej samodzielności. Jednocześnie jej ważnym elementem jest koordynowanie i zarządzanie pracą pozostałych członków załogi statku powietrznego. Pilot musi więc również nastawić się na pracę zespołową i współdziałanie. Ma to ogromne znaczenie w kontekście bezpieczeństwa lotu.

Choć pilot nie styka się bezpośrednio z pasażerami samolotu, także z nimi ma pewien kontakt, ponieważ przekazuje im przez mikrofon ważne informacje organizacyjne. Musi więc odznaczać się komunikatywnością. Ponadto reprezentuje on linie lotnicze, w których jest zatrudniony. Z tego względu powinien wykonywać swoją pracę w służbowym mundurze.

Zawód pilota wiąże się oczywiście z ciągłymi wyjazdami, w zależności od linii lotniczych nawet w bardzo odległe zakątki świata znajdujące się w innych strefach czasowych i klimatycznych. Wymaga więc dużej dyspozycyjności i mobilności.

Warunki zatrudnienia pilota

Pilot samolotu może pracować na podstawie umowy o pracę. Chronią go wówczas przepisy prawa i przysługują mu różne przywileje oraz świadczenia pracownicze. Innym popularnym rozwiązaniem jest zawieranie kontraktów B2B. Wymaga to od pilota prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Organizacyjne warunki pracy w tym zawodzie są dość skomplikowane. Pilot nie ma bowiem stałych godzin pracy. Są one uwarunkowane rozkładem lotów danego przewoźnika. Zazwyczaj pilot wykonuje jednak swoje obowiązki przez 6–9 godzin w ciągu dnia, choć czasami może to robić nawet ponad 12 godzin. Pracuje przy tym również w godzinach nocnych, a nawet w niedziele i święta.

Istnieją oczywiście pewne ograniczenia względem dziennego, tygodniowego, miesięcznego i rocznego czasu pracy. Są one ustalone ze względów bezpieczeństwa. Ile godzin może latać pilot? Czas pracy dotyczący przebywania w poruszającym się samolocie nie powinien przekraczać 13 godzin dziennie i 100 godzin w trakcie 28 dni. W ciągu roku kalendarzowego z kolei wynosi maksymalnie 900 godzin. Dodatkowo po każdym dniu latania pilotowi przysługuje minimum 10 godzin odpoczynku. Nie wolno mu także pracować w jednym bloku dłużej niż 6 dni. Później przysługuje mu dłuższa przerwa. Grafik pilotów bywa więc różny – można go modyfikować na wiele sposobów. Zawsze powinien jednak odpowiadać obowiązującym procedurom i regulacjom.

Gdzie może pracować pilot?

Pilot, który ma uprawnienia do zarobkowego kierowania samolotami, bez trudu znajdzie zatrudnienie. To bardzo pożądany specjalista na rynku pracy, który poszukiwany jest przez wiele firm. Rekrutacje na takie stanowisko są praktycznie cały czas otwarte w różnorodnych pasażerskich liniach lotniczych – zarówno tych mniejszych, jak i większych. Praca jest możliwa nie tylko w polskich, lecz także zagranicznych przedsiębiorstwach, co daje ciekawe możliwości wyboru.

Zatrudnienie w pasażerskich liniach lotniczych to najpopularniejsze rozwiązanie, z którego chętnie korzystają przedstawiciele tego zawodu. Pilot może podjąć pracę w lotnictwie cywilnym również jako osoba kierująca śmigłowcem, transportowcem itp. Oprócz tego ma szansę pracować jako pilot lotów widokowych albo biznesowych odrzutowców. Jeżeli uzyska dodatkowe uprawnienia, ma także możliwość objąć posadę w jednym z ośrodków szkolenia lotniczego. Ciekawą opcją jest też praca w aeroklubie, np. w charakterze instruktora pilotażu.

W przypadku pilotów z obszaru lotnictwa wojskowego istnieją inne możliwości zawodowe. Praca czeka wówczas na nich w jednostkach Wojska Polskiego.

Oferty zatrudnienia dla pilotów można znaleźć na portalach z ogłoszeniami oraz bezpośrednio na stronach linii lotniczych. Czasami może publikować je też taki podmiot jak agencja pracy tymczasowej. Zatrudnienie przez agencję zdarza się jednak rzadko.

Czy w zawodzie pilota samolotowego istnieje możliwość rozwoju i awansu?

W zawodzie pilota nie ma klasycznej ścieżki awansu w rozumieniu otrzymywania coraz wyższych stanowisk. Można jednak cały czas rozwijać się zawodowo. Istnieje szansa na zdobywanie kolejnych licencji i zezwoleń na kierowanie innymi statkami powietrznymi.

Zarobki na stanowisku pilota należą do wysokich. Konkretna kwota wynagrodzenia zależy jednak od wielu czynników. Wpływ na nią ma staż pracy i doświadczenie danego specjalisty, a także wielkość, lokalizacja i rodzaj firmy, dla której pracuje. Na podstawie dostępnych danych* można stwierdzić, że mediana zarobków pilota samolotu wynosi 13 510 zł brutto miesięcznie. Osoby, które mogą liczyć na najwyższe wynagrodzenia w branży, otrzymują z kolei od 17 150 zł brutto w skali miesiąca. W praktyce zarobki sięgają nawet 25000–30000 zł brutto. W przypadku pracy dla zagranicznych linii lotniczych są one jeszcze wyższe. Wynagrodzenia te dotyczą zatrudnienia w lotnictwie cywilnym nastawionym na przewóz pasażerów.

* Dane pochodzą z portalu wynagrodzenia.pl ze stycznia 2024 roku.

Na jakie benefity pozapłacowe może liczyć pilot?

Zawód pilota samolotu pasażerskiego wiąże się często z możliwością otrzymywania dodatkowych benefitów pozapłacowych. Wśród nich mogą znaleźć się m.in. ubezpieczenie na życie, pakiet prywatnej opieki medycznej oraz zniżki pracownicze.

Przeczytaj również: Czym jest piramida potrzeb i jakie ma znaczenie w pracy?

Droga do zawodu pilota samolotu pasażerskiego jest długa i kosztowna. Wymaga bowiem zdobycia formalnych kwalifikacji i uprawnień. Konieczne jest uzyskanie kilku licencji. Są to kolejno:

●       PPL(A) (Private Pilot Licence (Aircraft)) – podstawowa licencja o charakterze turystycznym zdobywana jako pierwsza. Jej uzyskanie uprawnia wyłącznie do latania rekreacyjnego odbywającego się w dobrych warunkach pogodowych. Na jej podstawie nie można zarobkowo przewozić innych ludzi. Aby móc starać się o licencję PPL(A), trzeba mieć minimum 17 lat. W celu jej zdobycia konieczne jest odbycie 100 godzin lekcji teoretycznych oraz 45 godzin zajęć praktycznych. Szkolenie kończy się egzaminem. Koszt zdobycia takiej licencji wynosi około 20000–30000 zł. Próg wstępu do wykonywania tej profesji jest więc wysoki;

●       CPL(A) (Commercial Pilot Licence (Aircraft)) – stanowi licencję zawodowego pilota. Pozwala na sterowanie statkiem powietrznym w celach zarobkowych, jednak wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Umożliwia jedynie pilotowanie maszyn, których masa nie przekracza 5,7 tony oraz pozwala na zabieranie na pokład maksymalnie 9 dodatkowych osób;

●       ATPL (Airline Transport Pilot Licence) – to licencja pilota transportu liniowego, czyli najwyższy stopień licencji w lotnictwie cywilnym. Pozwala sterować maszynami o masie powyżej 5,7 tony i przewozić ponad 9 pasażerów. Licencja ta uprawnia więc do kierowania samolotami pasażerskimi.

Uzyskanie pełnej licencji pozwalającej na zostanie pilotem transportu liniowego wymaga wylatania przynajmniej 1500 godzin. Podczas nauki zdobywa się wiedzę i umiejętności związane m.in. z prawem lotniczym, zasadami lotu, medycyną lotniczą, nawigacją i radionawigacją, planowaniem i monitorowaniem lotu, zasadami lotu, procedurami operacyjnymi, ogólnymi informacjami o samolocie itd. Kurs kończy się oczywiście stosownymi egzaminami. Całościowy koszt licencji pozwalającej na zarobkowe pilotowanie samolotów wynosi 150000–200000 zł. Dotyczy to sytuacji, gdy zdobywa się ją poprzez prywatną firmę wyspecjalizowaną w oferowaniu szkoleń lotniczych.

Warto pamiętać, że w Polsce istnieje szansa na to, by uzyskać prawo do wykonywania zawodu pilota za darmo. W tym celu należy ukończyć jedną z trzech uczelni wyższych: Politechnikę Rzeszowską, Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Chełmie lub Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych w Dęblinie (od pewnego czasu oferuje ona również studia z zakresu lotnictwa cywilnego, a nie tylko wojskowego). W toku nauki w obrębie specjalizacji pilotaż realizowane są niezbędne szkolenia, za które nie trzeba płacić. Na wzięcie w nich udziału szansę mają jednak wyłącznie najlepsi.

Możliwość zdobycia uprawnień za darmo czasami oferują też konkretne linie lotnicze. Zazwyczaj jednak wiąże się to z koniecznością pracowania dla nich przez określony czas po uzyskaniu licencji.

Poza umiejętnościami związanymi bezpośrednio z lotnictwem osoba, która chce wykonywać zawód pilota, musi także odznaczać się bardzo dobrą znajomością języka angielskiego. Będzie używać go w pracy na co dzień, m.in. podczas kontaktowania się z kontrolerami lotu.

Warto przy tym pamiętać, że pilot cały czas musi się dokształcać. Poza podstawowymi licencjami może zdobyć także inne, które dają mu m.in. uprawnienia do sterowania określonymi statkami powietrznymi, na wybranych stanowiskach. Powinien więc cały czas aktualizować swoją wiedzę i umiejętności – zwiększy to jego możliwości zawodowe.

Jakie wymagania psychofizyczne musi spełnić pilot?

Aby pracować jako pilot, należy odznaczać się dobrym stanem zdrowia oraz konkretnymi predyspozycjami psychofizycznymi. Od osób piastujących to stanowisko oczekuje się ogólnej wydolności fizycznej, sprawnego układu krążenia oraz dobrego wzroku, koordynacji wzrokowo-ruchowej i spostrzegawczości. Liczy się także szybki refleks, orientacja przestrzenna, duża podzielność uwagi oraz zdolność koncentracji i skupienia. Oczywiste wymaganie stanowi również brak lęku wysokości. Oprócz tego pilot powinien cechować się dobrą pamięcią, odwagą oraz samokontrolą i stabilnością emocjonalną. Najlepiej, aby wykazywał odporność na zmęczenie.

Jakie cechy powinien mieć dobry pilot?

Dobry pilot nie tylko spełnia wymagania psychofizyczne czy formalne oczekiwania, lecz także cechuje się konkretnymi predyspozycjami i umiejętnościami miękkimi. Ważna jest umiejętność szybkiego podejmowania decyzji oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Przyda się również komunikatywność, wysoka kultura osobista, otwartość na innych i zdolność jasnego przekazywania informacji. Oprócz tego od pilotów oczekuje się sumienności, wytrwałości, dużego poziomu zdyscyplinowania oraz odpowiedzialności. Dodatkowo osoby pracujące w tym zawodzie powinny być koleżeńskie i obowiązkowe oraz wyróżniać się dużą elastycznością, opanowaniem i dyspozycyjnością.

Nie każdy może pracować jako pilot. Przeciwwskazaniem jest wiele różnych chorób i przypadłości. Wśród nich znajdują się schorzenia dotykające ośrodkowy układ nerwowy (np. padaczka), cukrzyca oraz choroby psychiczne. Z pracy na stanowisku pilota mogą także wykluczyć poważne wady wzroku i słuchu, których nie da się skorygować, zaburzenia ze strony błędnika oraz choroby negatywnie wpływające na sprawność o charakterze manualnym i ruchowym (dotyczy to często różnych typów niepełnosprawności). Oprócz tego z wykonywania tego zawodu eliminują takie przypadłości jak jaskra, brak widzenia o charakterze przestrzennym oraz zaburzone widzenie barw.

Ostateczną decyzję o tym, czy dana osoba może wykonywać zawód pilota, podejmuje lekarz. Wydaje wówczas specjalne orzeczenie lotniczo-lekarskie. Aby je zdobyć, kandydaci do pracy w tej profesji muszą przejść przez szereg różnorodnych badań. Wśród nich znajdują się: spirometria, EKG, audiogram, tympanometria, badania wykonywane przez specjalistów z obszaru okulistyki, laryngologii i neurologii oraz badania laboratoryjne.