pracownik fizyczny

Najprościej mówiąc, pracownik fizyczny to ktoś, kto zajmuje się wykonywaniem pracy fizycznej. Osoby wypełniające zadania zawodowe wymagające użycia siły mięśni bywają nazywane niebieskimi kołnierzykami. Określenie to pochodzi od anglojęzycznego terminu Blue Collar, który oznacza właśnie pracowników fizycznych. Mogą być oni zatrudnieni w wielu różnorodnych miejscach, np. w fabrykach, halach magazynowych itp. Stanowią przeciwieństwo białych kołnierzyków (White Collar), czyli osób zajmujących się pracą umysłową wykonywaną w biurach.

W praktyce pracownicy fizyczni mogą być związani z wieloma rozmaitymi branżami. Najczęściej pracują w sektorze produkcyjnym i magazynowym, a także w logistyce, transporcie, górnictwie, budownictwie, rzemieślnictwie, elektryce itp. Są przy tym związani z różnorodnymi zawodami, takimi jak np. pracownik produkcji, mechanik, hydraulik, stolarz, budowlaniec, dekarz, górnik, cieśla, brukarz, ochroniarz itp. Co istotne, mogą być robotnikami niewykwalifikowanymi lub wykwalifikowanymi, czyli takimi, którzy mają konkretne umiejętności związane z wykonywaniem danej profesji.

Jak widać, dość trudno zdefiniować, kim jest pracownik fizyczny. To dość ogólna nazwa, pod którą może kryć się wiele bardziej konkretnych stanowisk i zawodów. Należy jednak pamiętać, że w najbardziej potocznym rozumieniu pojęcie „pracownik fizyczny” odnosi się do osób wykonujących proste prace wymagające siły mięśni, związane m.in. z porządkowaniem, drobnymi naprawami.

Przeczytaj również: Czym jest histereza na rynku pracy?

Zakres obowiązków pracownika fizycznego może być zróżnicowany. Wiele zależy od profilu przedsiębiorstwa, w którym jest zatrudniony, a także od charakteru jego posady. Zupełnie inne zadania zawodowe będzie miał np. pracownik produkcji, a inne robotnik budowlany.

Można jednak wyszczególnić pewne charakterystyczne zadania zawodowe pracownika fizycznego dotyczące ogólnego ujęcia tego stanowiska jako skoncentrowanego na pracach porządkowych. Wśród typowych obowiązków znajdują się wówczas m.in.:

●       dbałość o utrzymanie porządku oraz czystości wewnątrz i na zewnątrz budynków;

●       obsługa i konserwacja narzędzi wykorzystywanych do wykonywania codziennej pracy;

●       działania wymagane na hali produkcyjnej lub magazynowej firmy;

●       wykonywanie niezbyt skomplikowanych napraw w razie pojawienia się drobnych usterek w środku lub na zewnątrz budynku przedsiębiorstwa;

●       przekazywanie informacji o poważniejszych uszkodzeniach odpowiednim specjalistom;

●       wykonywanie poleceń przekazywanych przez przełożonych;

●       odpowiednia organizacja stanowiska pracy;

●       przestrzeganie zasad BHP oraz przepisów ochrony środowiska i ochrony przeciwpożarowej.

Jak widać, podstawowe obowiązki w pracy pracownika fizycznego nie są zbyt skomplikowane. W zależności od specyfiki danej firmy może też do nich należeć m.in. rozładowywanie towaru, pakowanie paczek, zbieranie zamówień itp. Konkretne zadania zawodowe, których wypełniania wymaga pracodawca, można zazwyczaj poznać już na poziomie oferty zatrudnienia.

To, jak wygląda praca pracownika fizycznego, uwarunkowane jest branżą, w której działa oraz konkretnym zakresem obowiązków, za jakie jest odpowiedzialny. Co do zasady codzienne zadania mają charakter rutynowy i powtarzalny. Często osoba na tym stanowisku pracuje wewnątrz budynków. Miejscem pełnienia obowiązków służbowych może być wówczas np. magazyn, hala produkcyjna. Wielu pracowników fizycznych wykonuje swoje zadania również na zewnątrz. Praca na wolnym powietrzu wiąże się z byciem narażonym na działanie różnych, niekorzystnych czynników pogodowych. Pracownik fizyczny musi więc przygotować się na wypełnianie codziennych obowiązków w zmiennych warunkach atmosferycznych, m.in. w wysokich lub niskich temperaturach, w trakcie deszczu lub wiatru.

Stanowisko pracownika fizycznego to posada niższego stopnia. W związku z tym taką pracę wykonuje się pod nadzorem i kierownictwem przełożonych. Konieczne jest też często współpracowanie z innymi członkami zespołu.

Bez względu na branżę obejmowanie takiego stanowiska łączy się z wysiłkiem fizycznym, czasami dość znacznym. Pracownik może również stykać się z potencjalnie szkodliwymi czynnikami. Dlatego wyjątkowo istotne jest, aby podczas wykonywania codziennej pracy ściśle przestrzegać przepisów BHP. Zapewnia to bezpieczeństwo i chroni przed niepożądanymi sytuacjami. Pracownik fizyczny powinien więc m.in. nosić stosowną odzież roboczą podczas wykonywania określonych zadań.

Pracownik fizyczny najczęściej może liczyć na umowę o pracę. To bardzo komfortowe rozwiązanie. Dzięki niemu rośnie poczucie stabilizacji i pewności zatrudnienia. Podpisując umowę o pracę, można też liczyć na szereg przywilejów pracowniczych, takich jak m.in. płatny urlop wypoczynkowy, macierzyński i rodzicielski, wczasy pod gruszą, naliczanie stażu pracy czy dostęp (w razie potrzeby) do dodatkowych świadczeń i zasiłków (np. zasiłek pogrzebowy, odprawa emerytalna).

Niektórzy pracownicy fizyczni są też zatrudniani na podstawie umowy zlecenia. Gwarantuje to większą swobodę i pozwala na stworzenie bardziej elastycznego grafiku pracy. Czasami przedsiębiorcy oferują kontrakty B2B, jednak nie jest to powszechna praktyka.

Warto pamiętać, że pracownik fizyczny często podejmuje zatrudnienie na stałe – w wymiarze pełnego lub niepełnego etatu. Na tym stanowisku popularna jest też praca tymczasowa. To często wybierane rozwiązanie, zwłaszcza w przypadku zatrudnienia za granicą.

Jeśli chodzi o rozkład czasu pracy, zależy on od potrzeb danej firmy. Pracownik fizyczny zazwyczaj pracuje przez średnio 8 godzin dziennie. Może to robić w systemie jedno-, dwu- lub trzyzmianowym. Czasami trzeba więc liczyć się z wypełnianiem obowiązków w godzinach nocnych. W niektórych przypadkach zdarza się też praca w weekendy.

Praca dla pracownika fizycznego dostępna jest w wielu różnorodnych miejscach. Oferują ją prywatne przedsiębiorstwa (zarówno duże koncerny, jak i małe zakłady) działające m.in. w branży budowlanej, magazynowej, produkcyjnej, przemysłowej, spożywczej, elektronicznej, motoryzacyjnej, transportowej, logistycznej i wielu innych. Zatrudnienie możliwe jest też m.in. w hurtowniach czy hotelach. Wakaty na takim stanowisku bywają także dostępne w podmiotach publicznych, takich jak urzędy, szkoły czy uczelnie wyższe.

Co ważne, w większości regionów kraju znalezienie zatrudnienia jako pracownik fizyczny nie powinno sprawić większych trudności. Pracodawcy cały czas potrzebują takich osób. Szukając zatrudnienia, można nawet spotkać się z ogłoszeniami oznaczonymi jako „pracownik fizyczny z zakwaterowaniem”. Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne, zwłaszcza jeżeli chce się podjąć tymczasową pracę w innym mieście lub województwie, np. ze względu na lepsze zarobki.

Pracownicy fizyczni łatwo znajdą też pracę za granicą. Poszukują ich rozmaite firmy z różnych krajów Unii Europejskiej. Ich oferty zamieszczają na swoich stronach agencje zatrudnienia.

Stanowisko pracownika fizycznego jako takie daje niewielkie możliwości awansu. Szansę na rozwój kariery stanowi wzięcie udziału w dodatkowych kursach i szkoleniach, które pozwolą na wykonywanie zawodu związanego z konkretną branżą. Podobnie jest w przypadku pracowników fizycznych, którzy specjalizują się już w obowiązkach dotyczących konkretnego sektora, np. budowlanego, elektrycznego, logistycznego. Dzięki zdobywaniu doświadczenia oraz nowych kwalifikacji mają dużą szansę, by awansować na bardziej odpowiedzialne stanowiska.

W niektórych firmach możliwe jest rozwijanie się według standardowego schematu kariery. Na początku obejmuje się stanowisko pomocnicze, a następnie samodzielne. Wraz ze zdobywaniem doświadczenia można awansować na pozycję lidera zespołu pracowników fizycznych.

Zarobki pracownika fizycznego są trudne do określenia. Wszystko zależy bowiem od tego, w czym specjalizuje się dana osoba. Inaczej zarabia ślusarz, a inaczej np. budowlaniec, górnik, mechanik czy magazynier.

Nawet jeśli podejdzie się do tego stanowiska w jego potocznym i ogólnym rozumieniu, wyznaczenie poziomu zarobków wciąż może sprawić pewne problemy. W tym przypadku ich wysokość uwarunkowana jest profilem przedsiębiorstwa, jego wielkością i lokalizacją, a także doświadczeniem danego pracownika.

Dostępne są jednak pewne dane, które przybliżają trochę to, ile zarabia pracownik fizyczny (odnoszą się one konkretnie do branży produkcyjnej). Według nich mediana wynagrodzeń na tym stanowisku wynosi 4600 zł brutto miesięcznie. Najlepiej opłacane osoby mogą liczyć na pensję 5500 zł brutto lub wyższą.*

Oczywiście, jeżeli pracownik fizyczny pracuje za granicą, może mieć o wiele wyższe i bardziej satysfakcjonujące zarobki. Dlatego też wiele osób decyduje się na tymczasową emigrację zarobkową do innego kraju – pozwala im to nie tylko dobrze zarobić, lecz także zdobyć ciekawe, nowe doświadczenia. Mogą je później wykorzystać również na polskim rynku pracy.

* Wszystkie dane pochodzą ze stycznia 2024 roku, z serwisu wynagrodzenia.pl.

Pracownicy fizyczny często otrzymują różnego typu benefity pozapłacowe. Dbają o to zarówno większe, jak i mniejsze firmy. Dostarczając podwładnym takie przydatne bonusy do pensji, pracodawcy chcą ich odpowiednio zmotywować i docenić. Może stanowić to też pewną rekompensatę w sytuacji, gdy samo wynagrodzenie nie należy do zbyt wysokich. Wśród popularnych dodatków do pensji przodują: prywatna opieka zdrowotna, ubezpieczenie na życie i paczki świąteczne. Oprócz tego niektóre firmy oferują dofinansowanie dojazdów do pracy lub bezpłatne zakwaterowanie blisko miejsca zatrudnienia. Zdarza się również, że w ramach benefitów pozapłacowych przedsiębiorstwa umożliwiają podwładnym uczestnictwo w przydatnych kursach i szkoleniach, podczas których mogą zdobyć nowe kompetencje i uprawnienia, co w przyszłości pomoże im w zdobyciu awansu i lepszej pensji.

Zobacz także: Czym jest piramida potrzeb i jakie ma znaczenie w pracy?

Wymagania do objęcia stanowiska pracownika fizycznego bywają różne. W przypadku wykwalifikowanych robotników pracujących np. jako operatorzy maszyn, monterzy, elektrycy, wymaga się odpowiedniego wykształcenia technicznego (zazwyczaj potrzebne jest ukończenie szkoły branżowej, znanej też jako zawodowa), odbycia specjalistycznych kursów oraz posiadania stosownych uprawnień. Ich charakter zależy od konkretnej branży, w której chce się pracować.

Pracownik fizyczny, który zajmuje się głównie pracami porządkowymi i naprawczymi, nie musi spełniać takich wymagań. Zazwyczaj wystarczy, że ukończy minimum 8-letnią szkołę podstawową. Dobrze, aby wyróżniał się doświadczeniem związanym z pracami fizycznymi. Dla pracodawców ważne może również okazać się posiadanie prawa jazdy kat. B, a także dyspozycyjność i gotowość do podjęcia pracy zmianowej. Niektórzy wymagają przedstawienia zaświadczenia o niekaralności. W przypadku pracy za granicą mile widziana (choć nie zawsze konieczna) jest znajomość języka obcego.

Pracownik fizyczny powinien odznaczać się konkretnymi cechami i predyspozycjami. Od osoby obejmującej takie stanowisko oczekuje się sumienności, rzetelności, pracowitości i uczciwości. Mile widziane są uzdolnienia techniczne, dobra koncentracja i podzielność uwagi, umiejętność pracy w zespole oraz punktualność.

Wobec osób na stanowisku pracownika fizycznego stawia się też określone wymagania zdrowotne. Obejmujący taką posadę powinni odznaczać się dobrą kondycją i ogólnym stanem zdrowia. Istotna jest też wytrzymałość i wydolność fizyczna. Ponadto oczekuje się od nich m.in. sprawnych układów: mięśniowego, wzroku oraz słuchu, zręcznych rąk i palców oraz odpowiedniej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Ponieważ praca pracownika fizycznego z założenia wiąże się z wysiłkiem i bywa obciążająca, nie każdy może się nią zajmować. Przeciwwskazania uzależnione są od typu stanowiska. W ogólnym ujęciu z objęcia posady pracownika fizycznego wyklucza przede wszystkim niesprawny układ kostno-stawowy. Przeszkodą w podjęciu pracy może być też poważna choroba układu krążenia, alergie wziewne i zaburzenia równowagi. Decyzję o dopuszczeniu pracownika fizycznego do świadczenia obowiązków zawodowych podejmuje lekarz. Robi to na podstawie badań wstępnych lub okresowych do pracy.