product owner

Wszystkie zadania product ownera oraz specyfika tego zawodu opiera się na metodologii scrum. Właśnie dlatego osoby, które chciałyby wykonywać tego typu zawód, powinny najpierw zapoznać się z tą metodologią i ją zrozumieć. Język podręczników do scrum jest bardzo korporacyjny, opiera się na wartościach, misji, założeniach, pojawia się tam także sporo kalek językowych i anglicyzmów. Do najważniejszych zadań product ownera można zaliczyć:

●       określanie wizji produktu, a także celów, które firma chce osiągnąć;

●       zarządzanie listą zadań do wykonania przez zespół, czyli tzw. backlogiem;

●       ustalanie najważniejszych priorytetów potrzeb;

●       prowadzenie spotkań z klientami oraz team meetingów;

●       komunikacja z klientami, a także managerami, innymi członkami zespołu scrumowego, czasami też programistami.

Dodatkowo product owner zajmuje się tworzeniem dwóch rodzajów wizualizacji, tj. mapy podróży klienta i mapy drogowej produktu. Jednym z najważniejszych zadań osoby na tym stanowisku jest ciągła komunikacja z interesariuszami oraz zespołem. Product owner musi tworzyć nieustannie relacje interpersonalne, porozumiewać się z innymi, a także wyrażać opinie i być otwartym na spełnianie ich potrzeb. Komunikatywność ma więc ogromne znaczenie zarówno w kontekście rozmów z członkami zespołu, jak i osobami spoza organizacji.

Stanowiska product ownera i product managera nie są tożsame. W pierwszym przypadku pracownik działa w ramach zespołu scrumowego i na tym koncentrują się jego zadania. Product owner sprawdza więc status prac, weryfikuje postępy, kontaktuje się z klientami, a także prowadzi spotkania zespołowe. Zwykle bierze udział w spotkaniach programistów i kontaktuje się z nimi. Product manager musi znać strategie sprzedaży i rozwoju produktów, dlatego pracuje z ekspertami ds. sprzedaży oraz PR, a nie z zespołem scrumowym. Dodatkowo nadzoruje badania, ustala wskaźniki KPI i tworzy strategię marketingową. To stanowisko opiera się przede wszystkim na twardych kompetencjach, bardziej analitycznych i statystycznych, podczas gdy rola product ownera koncentruje się na kompetencjach miękkich.

Metodyka scrum powstała już w 1986 roku, jednak w tamtym okresie nie była jeszcze tak mocno powiązana z branżą IT. Na przełomie XX i XXI wieku metodyka ta stała się popularna w Stanach Zjednoczonych, a później także w Europie. Scrum to podejście zwinne, korporacyjne, opierające się na dostarczaniu produktu w niewielkich fragmentach, krok po kroku, skoncentrowane na wielu spotkaniach i rozmowach. Cała metodyka scrum bazuje na rolach zespołu, na ich zgraniu i zaangażowaniu. Cały proces opiera się na sprintach, czyli krótkich cyklach trwających maksymalnie miesiąc. Bardzo duże znaczenie ma planowanie sprintu oraz raportowanie, ponieważ w ten sposób można wyłapać wszystkie błędy i problemy, a także zabrać się za lepszą organizację pracy. Product owner powinien zadbać o to, aby nie popełniać poważnych błędów, które wpłyną na cały zespół oraz efekty ich pracy. Bardzo duże znaczenie ma więc zrozumienie oczekiwań klienta, a także bycie jednostką asertywną, pewną siebie, gotową do negocjacji.

Zarządzanie projektami jest uznawane za jeden z zawodów przyszłości, ponieważ we współczesnym świecie prawie wszystko może zyskać rangę projektu. Spora część z tych projektów odnosi się do branży IT, dlatego też scrum masterzy oraz product ownerzy nie mogą narzekać na brak pracy. Zwykle pracodawcy nie wymagają konkretnego wykształcenia od osób, które kandydują na stanowisko product ownera. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest jednak zdobycie pewnej wiedzy na temat metodyki scrum i agile w trakcie kursów. Większość z nich odbywa się w formie online i koncentruje na zdobyciu wiedzy teoretycznej. Koszt dwudniowego kursu to zwykle około 1500 złotych. Kwota ta nie jest teoretycznie duża, jednak w zakres kursu wchodzi stosunkowo niewiele materiałów, a większość pracy opiera się na samodzielnym zdobywaniu wiedzy i jej poszerzaniu. Można także zapisać się na kurs trwający 4 tygodnie i kosztujący około 4 tysięcy złotych. W trakcie tak długiego szkolenia można dowiedzieć się znacznie więcej i lepiej zapoznać z metodyką scrum.

Jednym z najważniejszych wymagań pracodawców wobec junior product ownera jest oczywiście płynny język angielski. W końcu w wielu firmach działają zespoły międzynarodowe, a product ownerów zatrudniają często wielkie korporacje. Dodatkowo klienci mogą pochodzić z różnych krajów, dlatego angielski na poziomie B2+ lub C1 to ważne wymaganie. W praktyce nawet większość ogłoszeń o pracę jest pisana w zaawansowanym języku angielskim, po angielsku są także przeprowadzane rozmowy rekrutacyjne. Dlatego bez dobrej znajomości tego języka będzie bardzo ciężko. Dobrym rozwiązaniem w takim przypadku może być kurs angielskiego, również biznesowego. Pracodawcom zależy na tym, aby kandydaci mieli ogólną wiedzę na temat metodologii oraz danego typu projektów, np. z branży IT. Można jednak uznać, że wymagania wobec junior product ownera nie należą do specjalnie wysokich. Zdecydowanie są niższe niż wobec kandydatów na gorzej płatne stanowiska. W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że niektórzy pracodawcy mają dodatkowe wymagania, na przykład ze względu na swoją branżę lub specyfikę pracy. Zdarza się więc, że od product ownera oczekuje się wyższego wykształcenia, a także wiedzy z danego zakresu (przykładem może być tu branża IT lub OZE). Czasami wymagane jest też doświadczenie w pracy projektowej, wiedza z innych branż oraz dodatkowe języki (na przykład niemiecki).

Product owner powinien przede wszystkim mieć wysoko rozwinięte kompetencje miękkie, zwłaszcza komunikacyjne i interpersonalne. W codziennej pracy osoba na tym stanowisku wchodzi w interakcję z takimi osobami jak klient, scrum master, inni członkowie zespołu, programiści, UX designer, zarządzający (np. kierownik lub team leader). To jednak nie wszystkie kompetencje, ponieważ do ważnych cech product ownera należy również:

●       bardzo dobra organizacja pracy własnej i innych członków zespołu;

●       umiejętność zarządzania czasem pracy;

●       asertywność;

●       wysoki poziom wiedzy na temat danego produktu;

●       chęć rozwoju i zdobywanie nowych kompetencji;

●       umiejętność ewaluacji i raportowania;

●       wrażliwość na detale i precyzja;

●       umiejętność negocjacji, rozmów z innymi, a także formułowania odpowiednich pytań i odpowiedzi;

●       bycie uważnym słuchaczem.

Dodatkowo product owner powinien umieć podejmować ważne decyzje, a także mieć pewną wiedzę techniczną z zakresu danego produktu. Tylko w ten sposób jest w stanie porozumieć się ze specjalistami oraz klientami.

Product owner jest członkiem zespołu scrum. Osoba ta nie zajmuje się osobnymi sprawami, nie nadzoruje także współpracowników. Zaleca się, by product owner nie pełnił jednocześnie funkcji scrum mastera, aby jego rola nie była zbyt szeroka. Jest więc traktowany tak samo jak inni członkowie scrumowego teamu, chociaż oczywiście jego zadania są konkretne i specyficzne, jak również dopasowane do jego wiedzy i doświadczenia.

Product owner zwykle już od rana bierze udział w spotkaniach. Najczęściej są to spotkania typu daily, na przykład o 9.00 lub 10.00 rano. Później spotyka się z zespołem, klientami lub kierownikami. Product owner kontaktuje się również z innymi i stosuje burzę mózgów, czyli wymienia się pomysłami, zastanawia nad tym, co zrobić i jak działać. Osoba na tym stanowisku musi stawiać pytania i negocjować. Product owner spisuje także swoje uwagi wobec projektów, rozmawia z programistami, UX designerami, grafikami. Dodatkowo przygotowuje mapy dla zespołu, aktualizuje je i zmienia. Szczególne znaczenie ma backlog, czyli zarządzanie listą zadań do wykonania. Zwykle to czynności realizowane w porozumieniu z innymi osobami, na przykład kierownikiem projektu.

Wszystkie obowiązki product ownera opierają się na tzw. sprincie, czyli krótkim okresie, w trakcie którego mają być wykonane różne zadania. Oznacza to, że product owner pracuje bardzo intensywnie w wyznaczonych odcinkach czasu, a później może skupić się na rozwoju własnym lub pozyskiwaniu innych klientów i rozmowach z nimi. Zwykle osoby na tym stanowisku pracują średnio 8 godzin dziennie na etacie, ale czasami tylko biorą udział w kilku spotkaniach. Dzień pracy jest bardzo urozmaicony, a zadania różnorodne, jednak ich podstawę stanowią spotkania i rozmowy.

Zgodnie z danymi portalu wynagrodzenia.pl ze stycznia 2022 roku product owner zarabia 12000 złotych brutto (mediana). Zwykle na początku kariery zawodowej osoba na tym stanowisku otrzymuje niższą wypłatę, w granicach od 4000 do 6000 złotych brutto. Wraz ze zdobywaniem doświadczenia szybko rośnie wynagrodzenie. Portal Bulldogjob przygotował obszerny raport, w sierpniu 2022 roku, na temat zarobków product ownera. Zgodnie z tym raportem:

●       product owner zatrudniony w ramach umowy o pracę zarabia 10483 zł brutto;

●       product owner pracujący w ramach kontraktu B2B otrzymuje miesięcznie 16684 zł brutto;

●       junior product owner może liczyć na 5339 zł brutto miesięcznie na umowie o pracę lub 7813 zł na B2B;

●       osoba z większym doświadczeniem (mid) zarabia 7310 zł brutto w ramach umowy o pracę albo 15000 zł na B2B;

●       Senior product owner miesięcznie zarabia 10010 zł brutto na umowie o pracę;

●       Senior product owner może zarobić ponad 20000 zł na B2B.

Product owner może również liczyć na różne benefity pozapłacowe takie jak prywatne ubezpieczenie zdrowotne, karty przedpłacone, karty sportowe, kafeteria, możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej. Część product ownerów zatrudniona jest na umowę o pracę, co wiąże się z niewątpliwymi benefitami takimi jak wolne dni (konieczny jest wówczas plan urlopów na nowy rok), możliwość wzięcia zwolnienia chorobowego. Niektórzy product ownerzy decydują się na założenie własnej działalności gospodarczej, a nawet workation (połączenie pracy z wakacjami).

Zobacz także: Kim jest i czym zajmuje się doradca podatkowy?

Jedną z najważniejszych zalet pracy product ownera jest niski próg wejścia. Nie trzeba skończyć studiów ani wielu kursów lub szkoleń. Oznacza to, że teoretycznie do zawodu może wejść każdy. Ogromne znaczenie ma jednak wysoka komunikatywność, zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Ważne są zdolności interpersonalne, które nie każdy ma. Kolejną ogromną zaletę tego zawodu stanowią bardzo atrakcyjne zarobki. Praktycznie już w pierwszej pracy można zacząć zarabiać w okolicach średniej krajowej, a następnie przekroczyć ten próg dwukrotnie.

Oczywiście najwięcej zarabiają osoby na kontraktach B2B, co wiąże się z koniecznością założenia własnej działalności, otwarciem firmowego konta, kontaktami z księgowością, a także rozliczaniem podatków. Z 16000 – po odliczeniu całego ZUS-u i podatków – zostaje około 11000 złotych lub nieco mniej. Osoba prowadząca działalność może za to podejmować dodatkowe zadania i mieć własnych klientów, a tym samym jest w stanie otrzymać wynagrodzenie za swoją pracę. Dodatkowo w tej branży nie rządzi nepotyzm, ponieważ najważniejsze są tu konkretne kompetencje pracowników. Product owner to zawód perspektywiczny, uznawany za bardzo dobry pod względem możliwości zdobycia pracy także w przyszłości. Tym samym można uznać, że przez pewien czas nie zabraknie firm zatrudniających product ownerów. Kolejną zaletą tej pracy jest możliwość ciągłej nauki, poszerzania swoich horyzontów, rozmów z ciekawymi klientami, a także zdobywania coraz lepszych kompetencji komunikacyjnych.

Praca product ownera ma jednak pewne wady. Pierwszą z nich jest zwykle konieczność udziału w spotkaniach, z których czasami nic nie wynika, chociaż w ich trakcie sporo się rozmawia. Spotkania typu daily są codziennie, do tego dochodzą kontakty z programistami, zespołem oraz klientami. Dla introwertyków, osób zamkniętych w sobie taka praca może być zbyt trudna i stresująca. W związku ze spotkaniami zdarza się, że product owner nie ma możliwości pracy zdalnej, tylko hybrydowej, a czasami wyłącznie stacjonarnej. Tym samym wiąże się to z koniecznością codziennych dojazdów do biura. Warunki pracy nie należą do złych, jednak dla niektórych są nie do przyjęcia. Chodzi tutaj o konieczność pracy na open space, a także w salach szkoleniowych, salach spotkań oraz na konferencjach i w biurach klientów. Minusem może być wysoki poziom stresu i napięcia, konieczność trzymania się terminów, jak również duża odpowiedzialność wobec zespołu, kierownika firmy, a dodatkowo klientów. Sporą wadą jest też kwestia metodyki scrum, która po prostu nie jest odpowiednia dla wszystkich.

Przeczytaj również: Kim jest home stager i dlaczego warto skorzystać z jego usług?