kim jest ratownik medyczny?
Osoby, które czują w sobie misję i powołanie do pomagania innym, powinny pomyśleć o wykonywaniu jednego z zawodów medycznych. Należy do nich profesja ratownika medycznego. Specjaliści z tego zakresu są niezwykle potrzebni. Bez większych problemów znajdą zatrudnienie w różnych regionach Polski. Trzeba jednak mieć na uwadze, że praca ratownika medycznego nie jest dla każdego. Potrzebne są nie tylko konkretna wiedza i wykształcenie, lecz także silna psychika i odpowiednie predyspozycje psychofizyczne.
Ratownik medyczny to jeden z przedstawicieli zawodów medycznych. Uprawniony jest więc do tego, by udzielać świadczeń o charakterze zdrowotnym. Jego podstawowe zadanie to niesienie pomocy w sytuacjach bezpośredniego, nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Może to nastąpić nie tylko na skutek różnego typu wypadków, katastrof czy kataklizmów, lecz także innych czynników, np. zaostrzenia choroby lub wystąpienia bardzo niepokojących objawów. Ratownika medycznego wzywa się więc m.in. w przypadku poważnych urazów i rozległych ran będących ich wynikiem, podtopienia, porażenia prądem, upadku z dużej wysokości, utraty przytomności, drgawek, zaburzeń świadomości, udaru, nasilonych duszności, zaburzeń akcji serca, prób samobójczych, gwałtownych reakcji uczuleniowych i wielu innych, groźnych dla zdrowia i życia dolegliwości czy wydarzeń. Taki specjalista na co dzień styka się więc z chorobami, śmiercią i ludzkimi dramatami.
Oprócz tego ratownik medyczny może być członkiem zabezpieczenia medycznego, które jest niezbędne na imprezach masowych (np. koncertach) oraz dużych wydarzeniach sportowych. Ponadto ma uprawnienia do prowadzenia kursów dotyczących udzielania pierwszej pomocy.
Co ważne, ratownik medyczny wypełnia wszystkie czynności zawodowe zgodnie z odpowiednimi zasadami i przy użyciu stosownego sprzętu. Musi więc mieć szeroką wiedzę i umiejętności. Ponieważ wykonuje zawód zaufania publicznego, jego praca ma ogromne znaczenie dla całego społeczeństwa. Dlatego też poza odpowiednimi kompetencjami twardymi powinien odznaczać się również kwalifikacjami o charakterze moralnym i etycznym.
Czym zajmuje się ratownik medyczny? Podstawowy zakres zadań
Ratownik medyczny odpowiada za wiele odpowiedzialnych zadań związanych z diagnozowaniem, leczeniem i profilaktyką. Wśród jego obowiązków znajduje się m.in.:
- ocenianie, czy w miejscu zdarzenia obecne są potencjalnie zagrażające czynniki;
- wykonywanie podstawowych badań i weryfikowanie, jak prezentują się parametry życiowe pacjenta;
- zabezpieczanie pacjentów znajdujących się na miejscu zdarzenia;
- przeprowadzenie wywiadu z pacjentem (jeżeli jest to możliwe);
- wykonywanie w prawidłowej kolejności czynności o charakterze medycznym w sytuacji zagrożenia życia;
- dostosowywanie typu czynności i zabiegów ratowniczych do specyfiki wydarzenia i stanu pacjenta;
- podejmowanie decyzji w kwestii konieczności przetransportowania pacjentów do jednostki medycznej oraz kolejności ich leczenia;
- sprawowanie opieki nad pacjentami podczas transportowania ich do szpitala;
- prawidłowe posługiwanie się sprzętem medycznym i należącym do ochrony osobistej;
- podawanie leków pacjentom (dożylnie, domięśniowo, doustnie, podskórnie, podjęzykowo lub wziewnie; ratownik medyczny może podawać określone leki);
- komunikowanie się z pacjentami i ich rodzinami;
- udzielanie wsparcia psychicznego w przypadku wydarzeń stanowiących zagrożenie zdrowia lub życia;
- prowadzenie stosownej dokumentacji związanej z codzienną pracą i przeprowadzanymi czynnościami ratowniczymi (np. wypełnianie kart informacyjnych, wypadkowych i transportowych);
- regularne sprawdzanie zaopatrzenia pod względem dostępności sprzętu, leków, materiałów opatrunkowych itp.;
- współpraca z pozostałymi członkami zespołu ratunkowego oraz lekarzami;
- edukowanie w zakresie zdrowia.
Co ważne, specjalista z zakresu ratownictwa medycznego może samodzielnie podjąć się wielu czynności medycznych – nie musi być wówczas nadzorowany przez lekarza. Wśród nich znajduje się m.in. przeprowadzanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, defibrylacja, opatrywanie ran i tamowanie krwawień, działania mające na celu unieruchomienie złamania, zwichnięcia lub skręcenia, przywracanie drożności dróg oddechowych przy użyciu specjalnych narzędzi lub bez nich, przyjmowanie porodów czy wykonanie EKG i ocenienie jego wyników. Na ratowniku medycznym spoczywa więc duża odpowiedzialność. Pod nadzorem lekarza może on również wykonywać inne czynności, np. cewnikowanie lub intubację z zastosowaniem środków o działaniu zwiotczającym.
aktualne oferty pracy
jak wygląda codzienna praca ratownika medycznego?
Ratownik medyczny pracuje w dynamicznym i szybko zmieniającym się środowisku. W jego zawodzie nie ma miejsca na monotonię i stagnację – w pracy cały czas coś się dzieje. Może on wykonywać codzienne obowiązki zawodowe jako członek ZRM-u, czyli zespołu ratownictwa medycznego. Jeździ wówczas karetką na miejsca zdarzenia, by świadczyć pomoc osobom w stanie zagrożenia zdrowia lub życia. Istnieją różne typy zespołów ratownictwa medycznego. Są to:
- zespół podstawowy – składa się z minimum 2 osób, które mają uprawnienia do zajmowania się medycznymi czynnościami ratunkowymi (w tym z ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu);
- zespół specjalistyczny – składa się z przynajmniej 3 osób uprawnionych do podejmowania medycznych czynności ratunkowych (w tym lekarza systemu oraz ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu);
- zespół lotniczy – obejmuje minimum 3 osoby, w tym przynajmniej jednego pilota zawodowego, lekarza systemu oraz ratownika medycznego lub pielęgniarkę systemu.
Jak widać, ratownik medyczny zawsze współpracuje z innymi. Ma również możliwość wykonywania swoich obowiązków zawodowych nie w terenie, a w szpitalu. Pracuje wówczas na SOR-ze, czyli na szpitalnym oddziale ratunkowym lub na innych oddziałach. Podlega tam nadzorowi lekarza.
Warto pamiętać, że specjaliści z tego zakresu mogą pracować także w służbach mundurowych. Przykładowo, ratownik medyczny w wojsku odpowiada m.in. za eliminowanie szkód powstałych w wyniku klęsk żywiołowych. Bierze także udział w klasycznych akcjach ratowniczych. W przypadku zagrożenia wojną musi być przygotowany na to, że może zostać zmobilizowany do walki.
Bez względu na miejsce zatrudnienia w codziennej pracy ratownik medyczny jest w ciągłym ruchu. Co ważne, kontaktuje się nie tylko ze współpracownikami, lecz także z pacjentami i ich rodzinami. Ze względu na kontakt z ludźmi oraz sytuacje zagrożenia zdrowia i życia, stres w pracy jest nieodłącznym elementem jego zawodu.
Z jakiego sprzętu i wyposażenia korzysta ratownik medyczny?
W zawodzie ratownika medycznego korzysta się z rozmaitego sprzętu, który służy diagnozowaniu i leczeniu pacjentów. Podstawowe narzędzia to m.in. ciśnieniomierz, pulsoksymetr, glukometr, defibrylator, elektrokardiograf, aparat USG, respirator, pompa infuzyjna, środki dezynfekujące i antyseptyczne, ssaki, rurki ustno-gardłowe, środki opatrunkowe, strzykawki, kroplówki, stazy automatyczne, uciskowe opaski, szyny do unieruchomienia złamań itp. Oprócz tego ratownik medyczny musi mieć stosowny sprzęt, który pomaga w zabezpieczaniu i transportowaniu pacjenta. Korzysta zatem m.in. z koców i folii, noszy transportowych, deski ortopedycznej, wózka inwalidzkiego itp.
Ratownik medyczny powinien mieć również odpowiednią odzież roboczą. Musi być ona wygodna i nie krępować ruchu, a przy tym zapewniać odpowiedni komfort termiczny. Na kompletny strój składa się T-shirt, bluza medyczna lub polar, spodnie medyczne, solidne wodoodporne i antypoślizgowe buty oraz kurtka ratownicza (zimą przydadzą się też rękawiczki i czapka). Odzież zewnętrzna powinna mieć jaskrawe kolory oraz specjalne oznaczenia wskazujące, że dana osoba jest ratownikiem medycznym.
Zobacz też: Jak zostać kurierem? Wymagania do wykonywania zawodu
Warunki zatrudnienia ratownika medycznego
Ratownik medyczny może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Podlega wówczas przepisom zawartym w Kodeksie pracy. Otrzymuje wynikające z tego świadczenia i przywileje, m.in. płatne urlopy i ekwiwalent za urlop. Bardzo popularnym rozwiązaniem w tym zawodzie jest również umowa B2B. Ratownik medyczny na kontrakcie musi być wówczas samozatrudniony. Daje mu to większą elastyczność działania, co ma jednak zarówno plusy, jak i minusy.
Ile godzin dziennie pracuje ratownik medyczny? Organizacja czasu pracy może wyglądać różnie. Zazwyczaj jednak pracownik realizuje swoje zadania zawodowe w trybie dyżurów trwających 12 godzin lub 24 godziny. Musi więc być przygotowany na pracę w godzinach nocnych, a także w niedzielę i święta.
To, ile pracuje ratownik medyczny, zależy w dużej mierze od jego formy zatrudnienia. W przypadku umowy o pracę pracownik jest ograniczony stosownymi przepisami. Ratownik medyczny na kontrakcie może pracować więcej, a co za tym idzie – więcej zarabiać. Niestety, prowadzi to często do sytuacji, w której specjaliści z tego zakresu wypełniają swoje obowiązki przez 300, 400, a nawet 500 godzin miesięcznie. Jest to niezwykle obciążające – zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
gdzie pracuje kwalifikowany ratownik medyczny?
Zawód ratownika medycznego jest niezwykle ważny, dlatego jego przedstawiciele są bardzo poszukiwanymi pracownikami na rynku pracy. W wielu regionach Polski ich brakuje. Osoby z odpowiednim wykształceniem i kwalifikacjami nie powinny mieć więc problemu ze zdobyciem zajęcia zarobkowego. Ratownik medyczny znajdzie oczywiście zatrudnienie w jednostkach publicznej ochrony zdrowia. Są to przede wszystkim zespoły ratownictwa medycznego i oddziały w szpitalach. Może również podjąć pracę jako ratownik medyczny w wojsku, a także w straży pożarnej lub przemysłowej. Pracowników poszukują też niekiedy przedsiębiorstwa zajmujące się przewozami medycznymi. Oprócz tego ratownik medyczny ma szansę współpracować z firmami prowadzącymi kursy pierwszej pomocy przedmedycznej.
Przeczytaj również: Jakie są pokolenia na rynku pracy i czym wyróżnia się każde z nich?
Czy ratownik medyczny może liczyć na rozwój zawodowy?
Zawód ratownika medycznego wymaga ciągłego dokształcania się. Nie tylko więc warto, lecz wręcz należy brać udział w dodatkowych kursach doskonalących i postawić na samokształcenie.
Chcąc się rozwijać, można również podjąć studia II stopnia (magisterskie) na kierunku zdrowie publiczne. Pozwoli to na zdobycie przydatnej wiedzy i umiejętności. Alternatywą jest studiowanie na takich kierunkach jak np. bezpieczeństwo wewnętrzne.
Warto również wiedzieć, że dzięki zdobywaniu doświadczenia i odpowiedniemu stażowi pracy (minimum 3 lata) można zdobyć awans na wyższe stanowisko. Jest nim posada starszego ratownika medycznego.
Istnieją także alternatywne możliwości kariery. Ratownik medyczny może np. postarać się o zdobycie posady policjanta lub strażaka. Ma ułatwioną drogę do tych zawodów – dzięki swojemu wykształceniu może liczyć na dodatkowe punkty w postępowaniu kwalifikacyjnym.
ile zarabia ratownik medyczny?
Zarobki w zawodzie ratownika medycznego od dawna są przedmiotem gorących dyskusji. Pracownicy wykonujący tę profesję wskazują, że wynagrodzenia są zupełnie nieadekwatne do poziomu trudności, odpowiedzialności i zaangażowania wymaganych na tym stanowisku. Niestety, mimo upływu lat pensje wciąż w wielu przypadkach nie są satysfakcjonujące. Aby osiągać dobre zarobki, ratownicy medyczni na kontrakcie decydują się na wykonywanie obowiązków zawodowych w wymiarze znacznie przekraczającym typowy etat. Może się to jednak negatywnie odbijać zarówno na ich zdrowiu, jak i jakości wykonywanej pracy.
Trudno jest więc jednoznacznie określić, ile zarabia ratownik medyczny. Wiele zależy m.in. od formy zatrudnienia i liczby przepracowanych godzin. Według danych* mediana wynagrodzeń w zawodzie ratownika medycznego wynosi 5760 zł brutto miesięcznie. Najlepiej opłacani otrzymują od 7390 zł brutto.
* Dane pochodzą z portalu wynagrodzenia.pl ze stycznia 2024 roku.
Benefity pozapłacowe dla ratowników medycznych
Ratownicy medyczni dość rzadko otrzymują benefity pozapłacowe. Czasami mogą jednak liczyć m.in. na dofinansowanie kursów i szkoleń zawodowych, ubezpieczenie na życie i od nieszczęśliwych wypadków oraz karnety sportowe. Niekiedy mają także dostęp do tzw. pożyczek preferencyjnych
jakie warunki trzeba spełnić, aby zostać ratownikiem medycznym?
Zawód ratownika medycznego wymaga spełnienia konkretnych wymogów. Podstawowe warunki to:
- pełna zdolność do czynności prawnych;
- odznaczanie się stanem zdrowia umożliwiającym pracę w charakterze ratownika medycznego;
- wyróżnianie się znajomością języka polskiego w zakresie koniecznym do wypełniania profesji ratownika medycznego,
Konieczne jest także zdobycie odpowiedniego wykształcenia. Obecnie (stan na 2022 rok) ratownik medyczny musi uzyskać dyplom ukończenia studiów I stopnia (licencjackich) na kierunku ratownictwo medyczne. Trwają one trzy lata. W ich ramach przyszły ratownik medyczny jest zobowiązany do odbycia 6-miesięcznej praktyki zawodowej.
Poza studiami należy zdać tzw. PERM, czyli Państwowy Egzamin z Ratownictwa Medycznego. Taki wymóg obowiązuje od roku akademickiego 2018/2019. Przystąpienie do egzaminu jest płatne. Jego koszt nie może jednak przekraczać 10% przeciętnych miesięcznych zarobków obowiązujących w ubiegłym roku w sektorze przedsiębiorstw.
Mimo jasnych wytycznych wiele osób wciąż zastanawia się jednak, jak zostać ratownikiem medycznym bez studiów. Należy zatem wyraźnie podkreślić, że w praktyce nie ma już takiej możliwości. W przeszłości można było pracować jako technik ratownik medyczny po ukończeniu jedynie szkoły policealnej. Od osób, które podjęły naukę po 2013 roku, wymagany jest jednak tytuł licencjata.
Jakie cechy fizyczne powinien mieć ratownik medyczny?
Ratownik medyczny musi odznaczać się dobrą sprawnością, wytrzymałością i wydolnością fizyczną. Nie powinien mieć problemów z układami: mięśniowym, krążenia, oddechowym czy kostno-stawowym. Musi mieć również sprawny narząd wzroku (w tym ostre widzenie, widzenie po zmroku i dużą spostrzegawczość). Oczekuje się też od niego dobrego słuchu, węchu i niezaburzonej równowagi. Dodatkowo ratownik medyczny musi odznaczać się szybkim refleksem, zręcznością i koordynacją wzrokowo-ruchową. Wśród przeciwwskazań do wykonywania tej profesji mogą być m.in. choroby przebiegające z utratą przytomności i zaburzeniami świadomości, problemy ze wzrokiem lub słuchem, których nie da się skorygować, poważne zaburzenia ruchu, socjopatia oraz niektóre choroby psychiczne. Decyzję o dopuszczeniu danej osoby do wykonywania zawodu ratownika medycznego podejmuje lekarz medycyny pracy.
Jakimi predyspozycjami i umiejętnościami miękkimi powinien wyróżniać się ratownik medyczny?
Ratownik medyczny powinien mieć też zestaw konkretnych cech osobowościowych oraz umiejętności miękkich. Kluczowe są komunikatywność, cierpliwość, empatia i szacunek wobec ludzi. Taki specjalista cały czas pracuje z pacjentami, dlatego musi mieć do nich odpowiednie podejście. Jedną z najważniejszych kwestii jest też duża odporność na stres i mocna psychika. W codziennej pracy ratownik medyczny styka się z chorobami, wypadkami i śmiercią, a także z różnymi zagrożeniami. Jest więc narażony na wiele stresujących sytuacji oraz wypalenie zawodowe. Osoba na takim stanowisku musi zatem cechować się ogromną odpornością emocjonalną.
Ponadto ratownik medyczny powinien charakteryzować się samokontrolą, odwagą, dokładnością i umiejętnością szybkiego podejmowania decyzji. Musi być także gotowy do pracy w zmieniających się, często nieprzyjaznych warunkach. Oprócz tego oczekuje się od niego umiejętności współpracy z innymi, dobrej pamięci, logicznego myślenia oraz podzielnej uwagi.
